ابوالفضل خدایی: اخراج مشاور امنیت ملی کاخ سفید در روزهای اخیر به یکی از جنجالی ترین اخبار آمریکا تبدیل شده است.ترامپ در تازه ترین موضع گیری بولتون را به مانع تراشی در طیف مختلفی از موضوعات مانند ونزوئلا،کوبا و مذاکرات طالبان متهم کرده است و اظهار داشته که دیگر به خدمت بولتون نیازی نیست. از سوی دیگر رسانه ها و کارشناسان نیز تحلیل های متفاوتی را نسبت به این موضوع ارائه کردند و برخی آن را پایان سیاست های جنگ طلبانه کاخ سفید عنوان کرده اند و معتقدند که این اخراج می تواند در راستای کاهش تنش ایران و آمریکا تاثیر بسزایی داشته باشد که در ادامه برخی از آنها را می خوانید:
به گزارش خبرآنلاین،روزنامه واشنگتنپست در تحلیلی نوشته است جان بولتون و ترامپ در ۱۷ ماهی که از حضور او در کاخ سفید میگذشت در خصوص طیف وسیعی از مسائل اعم از کره شمالی، ونزوئلا و ایران اختلاف داشتند.
طبق گفته منابع مطلع، دیگر مقامهای دولت ترامپ، جان بولتون را به درز اسرار دولت ترامپ به رسانههای محافظهکار، تلاش برای وارد کردن دیگران به مجادله خودش با «مایک پامپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا بر سر افغانستان و تلاش برای پیش بردن دیدگاههای خودش به جای دیدگاههای ترامپ متهم کردهاند.
روایت واشنگتنپست حاکی است ترامپ عصر دوشنبه که در حال آماده شدن برای حرکت به سمت محل اجتماع هوادارانش در کارولینای شمالی بود بولتون را احضار کرد و خواستار دیدار با او شد.
برخی از اعضای دولت ترامپ، بولتون را منبع انتشار اخباری در رسانهها میدانستند که مدعی شده بود بولتون و «مایک پنس»، معاون ترامپ مخالف توافق صلح با طالبان بودند. ترامپ بعد از انتشار این خبر در رسانهها آن را «خبر جعلی» توصیف کرده و تکذیب کرد. او در توئیترش هدف از انتشار این خبر را ترسیم فضای آشوب در کاخ سفید دانست.
یک منبع که خواسته نامش فاش نشود به این روزنامه گفت یکی از گلایههای ترامپ این بود که بولتون مدام با اعضای کنگره تماس میگرفت و سعی میکرد از طریق آنها سیاستهای مورد ترجیح خودش را به ترامپ تحمیل کند.
واشنگتنپست مینویسد حلقه نزدیکان بولتون که توسط او دستچین شده بودند، بدون اینکه ضرورتی وجود داشته باشد با دیگر اعضای مجموعه شورای امنیت ملی مجادله داشتند.
مقامهای مطلع میگویند سیلی از گلایهها روانه ترامپ شده بود. «مایک پمپئو و استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا به ترامپ گفتهاند که حضور بولتون کمکی به او نمیکند.» بولتون حتی در هفتههای گذشته از مصاحبه با شبکههای تلویزیونی برای دفاع از سیاستهای ترامپ در خصوص افغانستان و روسیه هم امتناع کرده بود. در نتیجه ترامپ فکر میکرد که بولتون وفادار نیست و با تیم او نیست.
ترامپ در آستانه انتخابات به یک پیروزی دیپلماتیک نیاز دارد
همانطور که در تحلیل های مختلف اشاره شده موضوع ایران یکی از مسائلی بوده که ترامپ و بولتون بر سر آن با هم اختلاف داشتند و بر خلاف رییسجمهور آمریکا مشاور امنیت ملی او خواستار کنار گذاشتن تمام کانال های دیپلماتیک در موضوع ایران بود. در همین راستا روزنامه «نیویورکتایمز» با اشاره به سیگنالهای آمریکا برای گفتوگو با ایران، نوشته است که «دونالد ترامپ» در آستانه انتخابات ریاستجمهوری به یک دستاورد در سیاست خارجی نیاز دارد.
این روزنامه با بیان اینکه ترامپ در اظهارات تازه خود احتمال کاهش تحریمها با هدف رسیدن به یک دیدار با «حسن روحانی» رئیسجمهور ایران را رد نکرد، نوشته است: «آقای ترامپ که سال آینده با انتخابات مواجه است، در تلاش برای دستیابی به یک پیروزی دیپلماتیک با مشارکت حریفانی چون کره شمالی، ونزوئلا و طالبان در افغانستان بوده است. در طول تابستان، نشانههایی از تلطیف [رویکرد] آقای ترامپ در قبال ایران ظاهر شده است.»
نیویورکتایمز همچنین نوشته است که اعضای دولت ترامپ از جمله «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا دیگر کمتر از شروط ۱۲ گانهای که پیشتر برای ایران تعیین کرده بودند، صحبت میکنند.
«گری سیک» تحلیلگر امور ایران در دانشگاه کلمبیا و عضو شورای امنیت ملی آمریکا در طول دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی، در این مورد میگوید: «ترامپ واقعا پیش از انتخابات به چیزی [در سیاست خارجی] نیاز دارد و ایران این را میداند. بنابراین، در عمل ایران دارد از موضع قدرت گفتوگو میکند.»
وی همچنین میگوید که از ابتدا مشخص بود که مقامهای ایرانی در برابر تحریمهای آمریکا کوتاه نمیآیند و نظام ایران نیز با این فشارها فرونمیپاشد.
در روزهای گذشته، در رسانههای آمریکایی گزارشهای متعددی در مورد تلاش واشنگتن برای متقاعد کردن تهران به انجام گفتوگو منتشر شده است. این رسانهها عمدتا نوشتهاند که ترامپ از درخواست برای گفتوگو با ایران اهداف انتخاباتی دارد و آنطور که پایگاه «دیلی بیست» نوشته است، وی صرفا به دنبال یک عکس تاریخی است تا خود را در قامت یک «معاملهکننده بزرگ» به تصویر بکشد.
واشنگتن اگزماینر نیز بعد از اقدام «دونالد ترامپ» در عزل «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نوشته فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران روند فروپاشی را آغاز کرده است.
این روزنامه محافظهکار آمریکایی نوشت اخراج جان بولتون شکافهای رو به ازدیاد در سیاست خارجی ترامپ را پر نخواهد کرد.
واشنگتن اگزماینر تأکید کرد: تحولات اخیر در دنیا نشان داده که سیاست دولت ترامپ در زمینه امنیت ملی، انسجام خودش را از دست داده است.
در این گزارش آمده است: اولاً شاهد شکست آمریکا در توقیف نفتکش ایرانی آدریاندریا بودیم که بر خلاف وعدههای خود محموله نفت خودش را به سوریه تحویل داد. وزارت دادگستری آمریکا حکمی برای توقیف این نفتکش صادر کرده بود اما هیچ اقدامی از طرف آمریکا در این راستا انجام نگرفت.
در ادامه این گزارش، درباره دلیل عدم توقیق نفتکش ایرانی آمده است: دلیل آن مشخص است. چون ترامپ به نیروی دریایی آمریکا اجازه انجام این کار را نداد. ولی نتیجه این کار مشخص است: با آنکه ترامپ بهصورت شهودی بین سیاستهای خود و بولتون موازنه ایجاد میکند، راهبرد فشار حداکثری اورو به فروپاشی است.واشنگتن اگزماینر شکست سیاستهای ترامپ در قبال کره شمالی و روسیه را هم مصادیق دیگری از عدم انسجام در سیاستهای او دانسته است.
دیدار روحانی و ترامپ: آری یا نه؟
در همین راستا صابر گل عنبری کارشناس و پژوهشگر مسائل بین الملل درباره اخراج بولتون و حواشی آن در کانال تلگرامی خود نوشت:از مجموع تحولات چند روز اخیر از برکناری یا استعفای جان بولتون گرفته تا سخنان امروز ترامپ و تماس تلفنی امشب روسای جمهوری ایران و فرانسه این گونه بر میآید که رئیس جمهور آمریکا آماده است که در مقابل دیدار با رئیس جمهوری ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با طرح پیشنهادی فرانسه برای ایجاد یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری در ازای فروش یا پیش فروش نفت ایران (اعطای معافیت محدود به چند کشور) برای یک بازه زمانی محدود موافقت کند.
حالا باید دید آیا ایران صرفا در ازای این خط اعتباری با چنین دیداری موافقت میکند و به اجرای کامل تعهدات برجامی باز میگردد یا خیر؟ به نظر میرسد که ماکرون هم امشب تلاش خود را کرد تا موافقت روحانی با این دیدار را به دست آورد، اما سخنان ایشان نشان میدهد که ایران همچنان بر رفع تحریمها قبل از انجام چنین مذاکراتی پافشاری میکند.
در این میان، بعید نیست دولت آمریکا با اعطای ویزای سفر به وزیر خارجه “تحریم شده” بخواهد جمهوری اسلامی را برای انجام این دیدار ترغیب کند. به هر حال صدور یا عدم صدور ویزای ظریف میتواند نشانه مهمی در این خصوص باشد.
به نظر ایران با یک تصمیم چالشی و راهبردی روبرو است.البته ناگفته نماند که ترامپ واقعا انسانی غیر قابل پیشبینی است و هیچ بعید هم نیست اگر چنین دیداری در مقابل ایجاد خط اعتباری انجام شود، بعدا زیر آن نزند. درست مانند مذاکرات با طالبان.تا ببینیم چه اتفاقاتی در حاشیه نشستِ پرحاشیه امسال مجمع عمومی خواهد افتاد.
310311