آمریکا و ترکیه که هر دو عضو ناتو هستند در ماههای گذشته بر سر تلاشهای آنکارا برای خرید اس -۴۰۰ از روسیه نزاع علنی دامنه داری داشته اند. واشنگتن میگوید که اقدام ترکیه تهدیدی علیه جنگندههای اف -۳۵ است. آنکارا قصد خرید این جنگندهها را دارد.
ایالات متحده میگوید که ترکیه نمیتواند سامانه اس -۴۰۰ و جنگنده اف -۳۵ را با هم داشته باشد. واشنگتن تاکنون از اقدام عملی برای محدود یا متوقف کردن آموزش خلبانهای ترکیه امتناع کرده بود.
مقامهای آمریکایی اعلام کرده اند که کشورشان برنامه آموزش خلبانهای ترکیه را که درحال حاضر در «پایگاه نیروی هوایی لوک» در ایالت آریزونا هستند، متوقف نکرده است بلکه طرح آموزش خلبانهایی را متوقف کرده است که قرار بود برای دور بعدی آموزشها راهی آمریکا شوند.
درحال حاضر، چهار خلبان ترکیهای در پایگاه لوک هستند. دو خلبان دیگر نیز به عنوان مربی آموزشی فعالیت دارند. همچنین بیست نفر دیگر نیز دورههای آموزشی تعمیر و نگهداری هواپیما را سپری میکنند.تصمیم به قطع آموزش خلبانهای ترکیهای پس از آن اتخاذ شد که نشانههایی دال بر ادامه تلاشهای ترکیه برای خرید اس -۴۰۰ مطرح شد. «خلوصی آکار» وزیر دفاع ترکیه اخیراً اعلام کرد: پرسنل نظامی این کشور برای آموزش استفاده از اس -۴۰۰ به روسیه رفته اند و قرار است پرسنل روس نیز به ترکیه سفر کنند.
دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود در گفت وگو با رویترز این احتمال را مطرح کردند که اگر ترکیه برنامه خرید اس -۴۰۰ را متوقف کند واشنگتن از تصمیم تازه خود صرف نظر خواهد کرد.
ترکیه برای خرید یکصد جنگنده فروند اف -۳۵ اعلام آمادگی کرده است که مجموع ارزش آن بالغ بر ۹ میلیارد دلار است.
کارشناسان میگویند: اگر ترکیه از برنامه اف -۳۵ کنار گذاشته شود متحمل یکی از شدیدترین لطمات در تاریخ روابط خود با آمریکا خواهد شد. اما تنشها میان دو کشور از این مساله فراتر رفته و به موضوعات دیگری از جمله سوریه، تحریمهای ایران و بازداشت کارکنان کنسولی آمریکا در ترکیه نیز کشیده شده است.
23310311