روابط آمریکا و کره شمالی در حال حاضر در یک حالت رکود قرار دارد؛ یعنی نه از جانب واشنگتن تحرک خاصی به چشم می‌خورد و نه پیونگ‌یانگ مایل است خواسته‌های طرف مقابل را آن گونه که آنها می‌خواهند، برآورده سازد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در وهله اول تلاش داشت که از این رابطه بهره‌برداری سیاسی کند؛ یعنی یک ژست سیاستمدارانه به خود گرفت، سپس مذاکرات خود با کیم‌جونگ اون، رهبر کره شمالی را نزد کشورهای دنیا به عنوان یک پیروزی نمایش داد و مدعی شد که وی توانسته یکی از تهدیدات بزرگ در منطقه شرق آسیا را به حداقل کاهش دهد. البته ترامپ در مذاکرات مستقیم یک سری وعده‌ها به رهبر کره شمالی داده بود و متقابلا از جانب کره شمالی نیز گام‌هایی برداشته شد. از جمله اینکه پیونگ‌یانگ آزمایش‌های موشکی خود را متوقف کرد و تاسیساتی را نیز با امید به اینکه تحریم‌ها علیه این کشور کاهش پیدا کند، منهدم کرد. همچنین در وهله دوم که امروز بحث آن مطرح است قرار شده که آمریکا رزمایش‌های مشترک با ژاپن و کره جنوبی را پایان دهد و حضور هستهای خود را در کره جنوبی به صفر برساند؛ یعنی سلاح‌های استراتژیک از دیگر نقاط جهان به شبه‌جزیره کره منتقل و در آنجا انبار نشود.
این اهدافی بود که رهبران واشنگتن و پیونگ یانگ پس از مذاکرات سنگاپور در دستور کار خود قرار داده بود. اما در طول سال گذشته بیشتر کره شمالی به برخی تعهداتش عمل کرد و آمریکا فقط برخی رزمایش‌های خود را در کره جنوبی کاهش داد. ولی در خصوص کاهش تحریم‌ها علیه پیونگ‌یانگ اقدامی عملی از سوی واشنگتن صورت نگرفته است و این مسئله را منوط به خلع سلاح هستهای این کشور کرده‌اند.
این در حالی است که کره‌شمالی قاعدتا حاضر نیست بدون گرفتن امتیازات قابل توجه که عمده‌ترین آن خلع سلاح کره جنوبی از سلاح‌های هستهای تاکتیکی آمریکا است اقدامی در این رابطه انجام دهد.
نکته دیگری که در اینجا مطرح است و به حرکت‌های منطقه‌ای مربوط می‌شود اینکه هم کره جنوبی و هم ژاپن تلاش کرده‌اند تا روابط خود را با کره شمالی بهبود ببخشند. به ویژه کره جنوبی از روابط فعلی با همسایه شمالی خود و بحث تنش‌زدایی استقبال کرده و رفت‌و‌آمدهایی میان مقامات طرفین انجام گرفته است. بنابراین گشایش‌هایی در روابط سئول-پیونگ یانگ ایجاد شده است.
از طرف دیگر فشارهای آمریکا به چین از یک سو و روسیه از سوی دیگر در سطح بین‌المللی یعنی جنگ اقتصادی با پکن و یا تحریم‌ها علیه مسکو، باعث شده که این دو کشور نسبت به حل مسئله شبه‌جزیره کره آن هم به سود آمریکا بی‌میل یا کم رغبت شوند.
از این رو آمریکا تا به امروز نتوانسته کره شمالی را متقاعد به خلع سلاح هستهای کند و این امر حتی از جانب مقامات کره‌جنوبی هم خیلی پیگیری نمی‌شود.
درواقع شاید ملی‌گراهای کره جنوبی بی میل نباشند که یک کره متحد مجهز به سلاح هستهای و موشک‌های بالستیک شکل بگیرد. یعنی این تحلیل که می‌گویند دیدگاه‌های رئیس‌جمهور کره جنوبی کاملا منطبق با دیدگاه‌های رئیس‌جمهور آمریکا است دیدگاه درستی نیست.
کره جنوبی از روابط با کره شمالی روابط خاص خود را دنبال می‌کند اما آمریکا در پی آن است که از مذاکرات با کره شمالی یک سیاست موفق را به دنیا عرضه کند و از آن در اقداماتی که علیه ایران یا دیگر کشورها انجام می‌دهد بهره ببرد.
به همین دلیل در حال حاضر یک وضعیت رکود در مسئله مذاکرات پیونگ‌یانگ-واشنگتن و خلع سلاح کره شمالی به وجود آمده است. لذا می‌توان گفت موفقیتی که ترامپ گمان می‌کرد به آن دست پیدا کرده، در حال حاضر به یک موفقیت ناقص و تقریبا بلامصرف تبدیل شده است. مگر آنکه دو طرف مذاکرات جدیدی را در دستور کار قرار دهند و یا اینکه آمریکا برخی اقدامات عملی انجام دهد تا کره شمالی را ترغیب به خلع سلاح کند. در نتیجه این مسئله که آینده روابط کره شمالی و آمریکا و همچنین مذاکرات فیمابین به کجا ختم می‌شود به این مسائل به ویژه اقدام عملی اقتصادی از سوی واشنگتن بستگی دارد.
زیرا این تحریم‌ها باعث شده که زندگی برای مردم کره شمالی بسیار دشوار شود و مراودات این کشور با کشورهای جهان به دنبال فشارهای آمریکا و قطعنامه‌های شورای امنیت خیلی سخت پیش برود. بنابراین پیونگ‌یانگ به دنبال آن است از این تحریم‌ها کاسته شود تا بتواند نفس بکشد.
اسماعیل بشری/ کارشناس مسائل شبه‌جزیره کره
شورای راهبردی آنلاین
