اتاق فرار چیست؟!
اتاق فرار، تفریح گروهیِ مهیج، فکری و جذابی است که در سال‌های اخیر نه‌تنها در ایران بلکه در دنیا تبدیل به یکی از پرطرف‌دارترین تفریحات بزرگسالان شده است. در این بازی‌ها، شما و هم تیمی‌هایتان، تماشاگر یک فیلم یا بازی کامپیوتری نیستید بلکه در فضای واقعی شخصیت اول یا قهرمان سناریویی از پیش تعیین شده هستید. شما به همراه دوستانتان وارد اتاق‌هایی پر از معما می‌شوید که بر اساس سناریوی بازی، دکوراسیون مخصوص به خودش را دارد و می‌تواند در ژانرهای متنوعی مثل اتاق فرار ترسناک، مرموز، تعاملی، پلیسی، جنایی، فانتزی و … به شما ارائه شود. این تفریح مهیج از سال ۱۳۹۵ با اتاق فرار نجات شهر، محصول مجموعه اسکیپ‌روم دات آی‌آر وارد ایران شد.
اتاق‌های فرار در سال های اخیر رشد قابل توجهی در کشور داشته اند و با حمایت وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون ورزش‌های همگانی و شورای نظارت بر اسباب‌بازی و سرگرمی توانسته‌اند جایگاهی قانونی و رسمی به دست آورند. در حال حاضر باشگاه‌های بازیهای فکری و اتاق فرار (زیر نظر ادارت کل ورزش و جوانان استانها) در تهران، البرز، خراسان رضوی، اصفهان، شیراز، اهواز و چندین استان دیگر در حال فعالیت هستند. این تفریح یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری تفریحی برای خانواده‌های ایرانی است.
تاریخچه و جایگاه فعلی بازیِ فرار در دنیا
اولین مجموعه فرار در سال ۲۰۰۷ در کیوتو ژاپن توسط شرکت SCRAP با یک اتاق برای یک گروه ۶ نفره افتتاح شد. در سال ۲۰۱۲ جهش قابل توجهی در تعداد اتاق های فرار پدیدار گشت و مجموعه های بسیاری در آسیای شرقی و سپس در اروپا (با مرکزیت مجارستان) آغاز به کار کردند و بعد از آن تا پایان سال ۲۰۱۳ این روند رو به رشد در آمریکا، استرالیا و کانادا ادامه پیدا کرد. علاوه بر کمپانی ،SCRAP شرکتهای Parapark در بوداپست، Hinthunt در لندن از مجموعه های قدیمی و موفق در زمینه طراحی اتاق های فرار هستند. ۵۶ درصد از مجموعه های فرار توسط افرادی که این بازی را در مجموعه های دیگر تجربه کرده بودند، طراحی و راه اندازی می شود.
اتاق فرار چگونه و کِی به ایران رسید؟
مجموعه اسکیپ روم دات آی آر در سال ۱۳۹۵ با اتاق فرار هیجان‌انگیز نجات شهر در عمارت تاریخی دبیرالملک با ژانر پلیسی – سیاسی فعالیت خود را آغاز کرد. این مجموعه پس از استقبال جوانان از اتاق فرار، فعالیت خود را در تهران، اصفهان، کرج و اهواز گسترش داد. یکی از مهم‌ترین مواردی که این مجموعه در نظر دارید، ارائه ژانرها و سبک‌های متنوع اتاق فرار است. اتاق فرار ترسناک شب سیزدهم، با دکور و فضاسازی جذاب و خیره‌کننده، تجربه‌ای به‌یادماندنی از ترس و دلهره پیش روی شما می‌گذارد. این اتاق فرار با داستان و فضاسازی ایرانی در شعبه حقانی یکی از بازیهای پرطرف‌دار این مجموعه است. علاوه بر این بازی، اتاق فرار ترسناک احضار، اتاق فرار سوررئال و هولناک کابوس و اتاق فرار هیجان‌انگیز و ترسناک طاعون نیز در همین شعبه میزبان مخاطبان اتاق فرار تهران است.
همچنین اتاق فرار شبح بازارچه با سبکی متفاوت و در قالب تئاتر تعاملی یکی دیگر از اتاق فرارهای جذاب و هیجان‌انگیز در تهران است که در شعبه سعادت‌آباد قرار دارد. فضاسازی متفاوت این بازی، سبک جدید و اتفاقات غافلگیرکننده این بازی را از دیگر اتاق فرارها متمایز می‌کند. علاوه بر اتاق فرارهای معرفی شده، اتاق فرار سرقت و شام آخر در شعبه جردن و همچنین اتاق فرار طهران ۱۳۴۶ در شعبه فردوسی، اتاق‌هایی کلاسیک برای عاشقان معماست.
اتاق فرار یا اسکیپ روم کمپ آلفا در ژانر اکشن-علمی تخیلی و همچنین اتاق فرار آرماگدون در ژانر ترسناک-بقا با سبکی کاملا جدید و در کلاسی جهانی از محصولات مجموعه اسکیپ‌روم دات آی آر در سال ۱۴۰۰ است.
جنبه‌های فرهنگی آموزشی
از دیدگاه فرهنگی، آنچه در این میان اهمیت عمده را دارا است، روایتی است که گروه پیش از ورود به اتاق در جریان بخشی از آن قرار می‌گیرد و معماها و مسائل درون اتاق حول آن طراحی می‌گردند. روایت مربوط به اتاق در بستر زمانی به خصوصی اتفاق می‌افتد و سعی می‌کند به طور غیرمستقیم اعضای گروهی را که احتمالا فقط به منظور تفریح در حالِ بازی هستند، درگیر آن وقایع تاریخی (که مولودِ بسترِ اجتماعی سیاسی خاصی هستند) کند. در واقع اتاق فرار را می‌توان متناسب با برش‌های مختلفی از تاریخ با داستانی جذاب و معماهای مرتبط طراحی کرده تا ضمن آشنایی بازیکنان با آن وقایع تاریخی، امکان تجربه همکاری و تبادل‌نظر را برای آن افراد فراهم کند.
همانگونه که گفته شد در کشورهای غربی روایت اتاق از تاریخ، مناسبات اجتماعی و مهم‌تر از همه سیاست دولت‌ها به شکل ظریفی وام می‌گیرند.
تفاوت عمده این تفریحِ نوین، با تفریحاتی مانند اتاق وحشت و یا نمونه‌های مشابه این است که هدف از بازی، صرفا گذراندن وقت نیست. فعالیت گروهی، آشنایی با وقایع تاریخی و مهم‌تر از همه حضور فعالانه در سناریویی با موضوعی اجتماعی فرهنگی سه مولفه اصلیِ تمایز این بازی نسبت به دیگر تفریحات فعلی است.
اگرچه این طراحی این بازی در کشورهای دیگر صرفا برای جوانان است، می‌توان با تغییراتی در روایت اتاق، مجموعه‌های فراری برای رده‌های سنی کودکان نیز طراحی کرد تا ضمنِ ایجادِ فضایی مفرح به منظور انجام یک بازی گروهی، به طور غیرمستقیم بعضی مفاهیم علمی، تاریخی و اجتماعی متناسب با سن کودکان را به آنان آموخت.
جشنواره اتاق فرار در ایران
رازگشا، اولین جشنواره ملی اتاق فرار در ایران است که با حمایت انجمن بازیهای فکری، صدا و سیما، شورای نظارت بر اسباب بازی، سازمان تبلیغات اسلامی، فدراسیون ورزش‌های همگانی و تعدادی دیگر از ارگانها و سازمانها دولتی و غیر دولتی برگزار می‌شود و در نهایت به برندگان بهترین طرحهای ارائه شده جوایز نقدی اهدا و حمایت در جهت اجرای آن طرح‌ها انجام شود.
در سال اول این جشنواره اتاق فرارهای شب سیزدهم، کابوس، طهران ۱۳۴۶، شام آخر، نجات شهر و هکر موفق به دریافت تندیس در بخش های مختلف این جشنواره اتاق فرار شدند.
آدرس اتاق فرارها در تهران:
همان‌طور که گفته شده اتاق فرارهای مجموعه اسکیپ‌روم دات آی آر در نقاط مختلف تهران و ایران قرار دارد. برای اطلاع از سناریو بازی‌ها، رزرو آنلاین و آدرس بازی‌ها می‌تواند به وبسایت این مجموعه مراجعه کنید یا با شماره ۰۲۱۲۶۱۱۳۳۸۹ تماس بگیرید.
