مهر تایید رییس سازمان محیط‌زیست بر پروژه انتقال آب خزر به فلات مرکزی، حواشی زیادی به وجود آورده است؛ گروهی به شدت با این اتفاق مخالفند و این تصمیم را مساوی با مرگ محیط زیست خزر می‌دانند، به اعتقاد گروهی دیگر هم انتقال آب، تنها راه حل انتقال آب به سمنان است.
به نظر می‌رسد این اختلاف نظر تنها بین کارشناسان وجود ندارد، در نظرخواهی که چند روز پیش در خبرگزاری خبرآنلاین برگزار شد هم مردم چنین نظراتی داشتند.
موافقان گروه ۱: برای نجات سمنان آب را انتقال دهید
کاربران موافق طرح انتقال آب بر این باور بودند که به علت شرایط خشکسالی که در استان سمنان وجود دارد، این پروژه حتما اجرا شود، فارغ از این که چنین اتفاقی چه پیامدهایی برای محیط زیست دارد. برای مثال برخی از کاربران در این رابطه نوشته بودند:
«البته ممکنه با این کار تنظیم محیط زیستی منطقه بهم بخوره اما خیلی از هموطنان تا شاید ۳ نسل یا بیشتر ممنون خواهند بود.آب در فلات مرکزی یعنی هوای بدون ریز گرد و انسان‌های سالم.»
«اتفاقیه که علی‌رغم مخالفت ها گرچه مخالفت های بحقی هم باشه باید بیفته، بحث سر محیط زیست انسان در مقابل محیط زیست عمومیه، معلومه برنده کیه، فقط باید تلاش کنیم هزینه های محیط زیستی طرح کمتر باشه، اگه بشه برای طرح از شرکت های بین المللی که تو این زمینه ها فعالیت داشتند استفاده بشه بهترین نتیجه با کمترین هزینه خواهیم گرفت. فقط تعجب من از اینه که این طرح ها تا حالا چرا رو زمین موندن»
«ما که دیگه تو خزر یه سهم جزئی داریم و درحد ده درصدشو داریم حداقل با این کار کمی آب به فلاتمان بیاریم.»
«این کار باید خیلی زودتر بررسی و در صورت قابل اجرا بودن اجرا می شد و برای کاهش آثار زیست محیطی می‌توان با استفاده از تونلها در قسمت‌های قابل اجرا این کار را به سر انجام رساند.»
موافقان گروه ۲: آب را انتقال بده تا همسایه‌ها انتقال نداده‌اند
برخی دیگر از کاربران هم با اشاره به سهم ۴ کشور از دریای خزر اعلام کرده بودند که ایران باید از این فرصت استفاده کند:
«باتوجه به اولویت‌های انتقال آب به‌صلاح مردم است و آب دریای خزر را درصورت استفاده نکردن چهار کشور دیگر از آن منتفع خواهند شد و در سال‌های آتی نیمی از کشور بیابان می‌شود.»
«دریاچه خزر از طریق کانال ولگا دن به آب‌های آزاد ارتباط داره، نگرانی در مورد پایین اومدن سطح آب وجود نداره، تنها مساله سر شوری آب خزره که چون قرقیزستان و ترکمنستان طرح‌های به مراتب عظیم‌تر از طرح ایران ایجاد کردن، دیر یا زود آب خزر سطح شوریش بالا میره، پس تو این شرایط ما باید خودمونو از منافعش برخوردار کنیم.»
اما علی میرچی، استاد مهندسی منابع آب دانشگاه ایالتی اوکلاهوما، چند روز پیش در گفت‌وگویی با خبرآنلاین با چنین نظراتی به شدت ابراز مخالفت کرد. او در این رابطه توضیح داد «نقد من پایه‌ای‌تر است، مسئله اصلی این است که توجیه اجرای این طرح به این صورت در این مقطع چیست؟ تنها در صورتی باید به این سمت برویم که تمام راه حل ها انجام شده باشد.»
مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت از محیط زیست هم در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفت که وزارت نیرو به آن‌ها اعلام کرده که هیچ راه حل دیگری برای سمنان ندارند و مسئولیت این حرف بر عهده وزارت نیرو است.
مخالفان گروه ۱: برای انتقال آب خیلی زود است
برخی کاربران خبرآنلاین هم که با این پروژه مخالف بودند، نظرات مشابهی داشتند:
«راه حل مشکل کمبود آب در هیچ جای کشور از طریق انتقال آب بین حوضهای حل نمیشه. تنها راه اینه که با مصرف بهینه، نیازها رو از طریق منابع همان منطقه رفع کرد و انتظار و وابستگی جدید بوجود نیاورد.»
در واقع این گروه از افراد که نظرات کمی از آن‌ها در میان کامنت‌ها مشاهده می‌شد بر این نظر بودند که با اجرای راهکارهای دیگر امکان نجات سمنان از خشکسالی وجود دارد و اصلا نیازی به اجرای چنین طرح‌های سازه‌ای نیست.
مخالفان گروه ۲: انتقال ندهید، خزر خشک و هیرکانی نابود می‌شود
اما دلیل بیشتر کاربران برای مخالفت با پروژه انتقال آب، پیامدهای زیست‌محیطی این موضوع است، پیامدهایی که در گزارش‌های مختلفی از آن در فضای مجازی منتشر شده است؛ از خشک شدن خزر تا نابودی دریای خزر. در بخشی از کامنت‌ها آمده است:
«جز بدبختی چیز دیگری نمی‌بینم، کارشناسان محیط زیستی که چنین پیشنهاداتی دادند، چندبار امتحان، دریاچه ارومیه، رودخانه زاینده رود، مگر نابود نشد.کلا می‌خواین شمال نابود بشه؟»
«اول که نظر این مردم اگه مهم بود اینها این کار رو نمیکردند دوم هر منطقه باید با توجه به اقلیم خودش پیشرفت کنه نه تغییر در طبیعت ،سوم ما اتلاف زیاد در استفاده از منابع آبی داریم بهتر است که از اون طرف جبران کمبود آب رو انجام بدیم یعنی استفاده از پساب های تصفیه و کم کردن اتلاف شبکه آب و همینطور اصلاح کشاورزی»
«این رییس محترم باتجربه سازمان محیط زیست اصولا تصمیمات عجیب غریب زیاد میگیره به جزاین شاهکارفعلی دستور تعطیلی مدارس طبیعت رو هم که محیطی بی نظیر برای رشد فکری و فرهنگی بچه ها بود رو هم صادر کرد.»
«تغییر اقلیم آن هم به روش مصنوعی نه تنها هیچ سود و منفعتی ندارد بلکه باعث به هم خوردن ساختار اکولوژیک منطقه می‌شود،در یک کلام کویر باید کویر باقی بماند و جنگل و مرتع و دریا هم جنگل و مرتع و دریا ،کارهایی از این دست فقط باعث نابودی منابع مالی بدون ذره ای راندمان می‌شود.»
«یک طرح بی معنی با هزینه بسیار زیاد و با اثرات زیست محیطی فراوان.متاسفانه نگاه توسعه محور ما منطقه محور هست نه ملی لذا حاضر هستن برای توسعه یک منطقه ی دارای رانت دست به کارهایی بزنن که دارای زیان های بسیار هست.به طور مثال اگر به تراکم صنایع در کشور نگاه کنید متوجه میشین چی میگم.»
برای مثال این ۳ کاربر معتقد بودند که با اجرای این پروژه دریای خزر به طور کلی خشک می‌شود، این در حالی است که هنوز هیچ گزارش علمی این موضوع را اثبات نکرده است.
«این‌کار یعنی نابودی دریاچه خزر یعنی همه بلایی که شوروی سابق برسر دریاچه اورال آورد و آن را نابودکرد بعد به جای دریای خز ر باید بگوییم بحرالمیت (آب‌مرده)مثل دریاچه زیبا و با عظمت اورال که از نقشه جهانی حذف شد.»
«واقعا افتضاحی است که ننگش تا ابد بر عهده کسانی خواهد بود که عامل این جنایت زیستی شوند ، خزر باید در خزر بماند ، خزر برای همه ما ایرانیان است ولی باید به احیای بیشتر آن کمک کرد ،نه اینکه کمر ببندیم برنابودی آن.»
«خشک میکنن بعد کارگروه تشکیل میدن برای احیاء اون این قصه آشنا نیست.خود شمال داره با بی آبی دست و پنجه درد میکنه واقعا جای تاسف داره.»
موج مخالفت با انتقال آب در اینستاگرام
در نظرخواهی خبرآنلاین که در اینستاگرام برگزار شد هم اکثر نظرات به همین شکل بود و بیشتر مخاطبان از خشکی خزر نوشته بودند. یکی از مخاطبان نوشته بود: فقط همین خزر را خشک نکرده بودید.
اما یکی از مخالفان نظر دیگری داشت، به گفته‌ی او این طرح در ابتدا باید مدل‌سازی شود تا بعد از مشخص شدن پیامدهای احتمالی آن درباره‌اش تصمیم گرفت.
کاربر دیگری هم نظر نسبتا متفاوتی به این پروژه داشت. به نظر او انتقال آب به سمنان از نظر اقتصادی به صرفه نیست و نگاهی سیاسی به آن وجود دارد.
جواب سازمان محیط زیست به بیشتر مخالفان؛ با شروطی که گذاشته‌ایم جلوی این اتفاقات را می‌گیریم
البته سازمان محیط زیست مدعی شده است که قرار دادن ۲ شرط مهم برای این پروژه وقوع جلوی پیامدهای زیست‌محیطی طرح انتقال آب را گرفته است، شروطی درباره مسیر انتقال و عمق برداشت آب از دریای خزر.
تجریشی در این رابطه به خبرآنلاین گفت: « اگر شروط ما اجرا نشوند می‌توانیم جلوی این پروژه‌ها را بگیریم. قبلا هم این اتفاق افتاده است، دو سال پیش برای پروژه‌ای در چغاخور در بروجرد این کار را کردیم، در کوه رنگ وزارت نیرو فقط ۳ مورد از تعهداتش را انجام داد، ما شکایت کردیم و کارگاه تعدیل شد. یک ماه پیش هم سازمان محیط زیست سه مدیر وزارت نیرو را به دادگاه معرفی کرد و آن‌ها به زندان رفتند.»
در واقع سازمان محیط زیست، مدعی شده است که برای مقابله با پیامدهای ایران بحران شروطی قرار داده است. اما در رابطه با این که چرا با این سرعت به سراغ انتقال آب رفتیم مسئولین را بر عهده وزارت نیرو قرار داده است.
۲۳۵۲۳۷
