سینماسینما، محمد حقیقت – پاریس  هنگامیکه نام فیلمسازان بزرگ را دررسانه های فرانسوی می خوانیم که قراراست درجشنواره کن ۲۰۱۹ شرکت کنند، بازدوحالت در آدم ایجاد می‌شود. یک، خوشحالیم که باید منتظر دیدن تعدادی شاهکار از این بزرگان باشیم، اگرچه بعضی موقع‌ها بعد از دیدن فیلم آب سردی رویمان ریخته می‌شود، دوم اینکه  ناراحت کننده هم هست چونکه این همه نام‌های بزرگ که جشنواره کن هم خیلی به آنها توجه می‌کند، جا را برای کشف استعدادها و سینماگران کمترشناخته شده تنگ می‌کند.

چه باید کرد؟ جشنواره‌ای چون کن، که زرق و برق اساسی‌اش حضورستارگان بر فرش قرمز به آن جلا می‌دهد، آیا می‌تواند بدون حضور این ستارگان برای خود آبرویی در نزد رسانه‌های تشنه به دست آورد؟ – آیا بدون حضور این ستارگان این همه خبرنگار از سراسر جهان به سوی این معادگاه هر ساله سینما مسافرت خواهند کرد؟

مسئولین اعتقاد دارند در کنار این زرق و برق‌ها، جواهرات هنری و استعدادهای ناشناخته هم خودنمائی خواهند کرد. این استعدادها، رفته رفته، مشهور و مشهورتر می‌شوند و بسیاری از آنها بعدا وارد سیستم شده در دامان ستارگان می‌افتند، و یا ستارگان به دنبال آنان روان می‌شوند. خانم‌ها آقایان، این است کن.

اما قبل از رفتن به کن، طبق روال هرساله که روزهای پنجشنه، درماه آوریل، کنفرانس مطبوعاتی بخش رسمی برپا می شود، امسال هم پنج‌شنبه ۱۸ آوریل برابر۲۹ فروردین ساعت ۱۱ صبح درپاریس این جلسه برپا خواهد شد. رئیس جشنواره، پییرلسکور و دبیرکل هنری آن، تییری فرمو در آن روز فیلم‌های انتخاب شده خود را درحضور نمایندگان رسانه‌های جهان که در پاریس دفتر دارند، به آگاهی می‌رساند.

برمبنای شنیده‌ها درمحافل سینمایی فرانسه، نام‌های فیلمسازان بزرگ و پرسروصدا، که آثارشان برای کن آماده شده، آنچنان زیاد هستند که به نظر می‌آید جائی برای تازه رسیده‌ها و یا غیرمعروف‌ها باقی نمی‌ماند.

۱۴ روز به اعلام لیست امسال کن باقی نمانده، نام بزرگانی که منتظر رفتن به کن هستند، حیرت‌آور است. یکی از محبوب‌ترین آنها که هم نخل طلا به دست آورده وهم بعدا رئییس هیئت داوران کن بوده است، کوانتین تارانتینو با فیلم «روزی روزگاری هالیوود» خیلی از مشتاقان خود را منتظر دیدن فیلمش کرده است. نهمین فیلم این کارگردان قطعا درکن خواهد بود. پدروآلمادواربا «درد و افتخار» خواهد آمد. این کارگردان شش بار درمسابقه کن فیلم داشته و جوایز زیادی (به جز نخل طلا) به دست آورده بود، و خود نیز یک بار رئیس هیت داوران کن بوده است. گفته می‌شود این فیلم یکی از شخصی‌ترین فیلم این کارگردان است، از سوی دیگراین اثر پایان یک تریلوژی از آثاراو به همراه «قانون هوس انگیز» و «تربیت بد» تلقی می‌شود. خود او قبلا در مصاحبه ای با یک روزنامه اسپانیایی اعلام کرده بود که فیلمش درمسابقه کن است! این فیلم به تازگی دراسپانیا به پرده آمده و موفقیت خوبی هم داشته است.( توضیح اینکه به ندرت پیش آمده که فیلمی در کشور خود سازنده به نمایش عمومی درآمده باشد وجشنواره کن هم آنرا درمسابقه قراردهد!)

پوستر فیلم جیم جارموش

برادران داردن از بلژیک با «احمد» به کن خواهند رفت. این فیلم قراراست در ۲۲ مه در بلژیک به پرده برود، در حالیکه جشنواره ۲۵ مه اختتامیه خودرا برپا می‌کند. همچون فیلم‌های قبلی این دو برادر، سوژه‌اش اجتماعی است و درباره پسر جوان خارجی ۱۳ ساله است که برسر دوراهی مذهبی شدن و نشدن، گیر کرده است. برادران داردن دو بار تاکنون نخل طلا به دست آورده‌اند. از فیلمساز کانادائی اگزاویه دولان، جدیدترین اثر او «مات و ماکس» که خود در آن بازی هم کرده است و داستان عاشقانه‌ای بین دو دوست روایت می‌شود، شانس بسیاری برای رفتن به مسابقه را دارد. از جیم جارموش، فیلم «مرده‌ها نمی‌میرند» با بازیگران بسیار درباره ارواح است، وبسیار پرکشش وفرم میزانسن او برخلاف فیلم‌های قبلی، پرتحرک است. فیلمساز ژاپنی هیروکازو کوریدا، برنده نخل طلای سال گذشته ( دزدان فروشگاه)، امسال هم با فیلمی که درفرانسه ساخته به نام «حقیقت» به کن خواهد آمد که در آن کاترین دونوو – ژولیت بینوش وغیره بازی دارند. فیلم به نوعی فیلم درفیلم به حساب می‌آید، اما خانواده همچون دیگرفیلم‌های او هسته اصلی را تشکیل می‌دهد. داستان مربوط به یک هنرپیشه مشهورفرانسوی درحال نگارش خاطراتش است که با آمدن دخترش به همراه شوهر آمریکائی خود به پاریس، دچار پریشانی می‌شود. کمپانی‌های فرانسوی روی آن سرمایه گذاری کرده‌اند.  کلود للوش (برنده نخل طلا با فیلم-  یک مرد، یک زن) ، بعد از سال‌ها با «زیباترین سال‌ها» به جشنواره خواهد آمد وهمان حکایت یک زن، یک مرد را در زمان حال روایت میکند.

کن لوچ انگلیسی که ۱۳ بار درمسابقه کن فیلم داشته وبرنده دو نخل طلا هم بوده در ۸۲ سالگی با  «معذرت می‌خواهم، دلمان برایت تنگ است» بازمی‌گردد.

نمایی از فیلم کن لوچ

ترانس مالیک ، برنده دیگر نخل طلا( درخت زندگی) ، با فیلم «رو گاند» درباره مرد جوان آلمانی است که در زمان هیلتر مخالف رژیم او بود، و در سال ۱۳۴۳ توسط نازی‌ها به قتل رسید.

«روکتمن» فیلم آمریکائی که راجع به زندگی خواننده مشهور، التون جونز به کارگردانی دسکترفلشرنیز جزور کاندیدا ها است. همچنین صحبت از فیلم ژانگ ییمو «یک دقیقه»  نیز هست که قرار بود در جشنواره برلین باشد، اما در آخرین لحظات، به نمایش در نیامد و گفته شد که اشکال تکنیکی دارد وبرطرف نشده است ! – از جمزگری که از مشتریان کن است، «اد آسترا» با سوژه‌ای جذاب به کن باز می‌گردد: مردی بعد از ۲۰ سال به دنبال پدر خود به فضا می‌رود و…

اگرچه بارها اسم فیلم مارتین اسکورسزی ( مرد ایرلندی) برای حضور درکن دررسانه ها آورده شده، اما مدیران جشنواره کن، هنوز با کمپانی نتفلیکس که تهیه کننده فیلم است به توافق نرسیده اند وخبر درهاله ای ابهام مانده است. از سینمای فرانسه حدود ۶۰ فیلم به کن پیشنهاد شده است اما هنوز خبری درباره شانس آنها برای حضور درکن دررسانه ها دیده نشده است. فرانسه حداکثر میتواند سه فیلم درمسابقه داشته باشد. آیا امسال هم فیلم هائی از ساخته های فیلمسازان زن فرانسوی خواهیم دید ؟ فیلمهائی که خوب نبودند، اما با فشارهائی که برجشنواره وارد شد، وارد مسابقه شدند ازجمله” دختران خورشید” که حیرت آور مبتدی بود!

البته لیست نام آوران ازسینمای جهانی بسیار زیاد است. اما میتوان از الیا سلیمان ( باید بهشت باشد) – فیلمساز مشهورفلسطینی – وغیره نام برد که مدت هاست فیلمی از او بنمایش درنیامده بود.

«وضعیت سینمای ایران؟» آیا امسال از ایران فیلمی درمسابقه خواهد بود؟ –  با توجه به اینکه فیلمسازان نامدار ایرانی فیلمی نساخته‌اند، وبا توجه به حضور بسیارسینماگران بزرگ جهان تقریبا هیچ شانسی برای ایران در این قسمت وجود نخواهد داشت. سینمای ایران فعلا باید با همان نخل طلا که درسال ۱۹۹۷ برای طعم گیلاس، ساخته استاد عباس کیارستمی به دست آورد، دل خوش کند. به نظر نمی‌آید به این زودی‌ها همچنین موفقیتی در سال‌های آینده تکرار شود.( خوانندگان خواهند پرسید:  مگر شما علم غیب دارید ؟) اما امسال می‌توان انتظار داشت که ازبین فیلم‌های ارائه شده، آثاری دربخش‌های نوعی نگاه، ۱۵ روزکارگردانان، هفته بین‌المللی منتقدین،- اسید وجود داشته باشند، لااقل ما امیدواریم.

بین آثار دیده شده تا یک هفته قبل، این فیلم ها جالب تر بوده‌اند،:  پیرمردان نمی میرند، زنان به روایت مردان، فردا آزادیم، قسم ، سرخپوست، متری شش ونیم، موج  اف ۱۴ و یکی دوا ثر دیگر.

بخش ۱۵ روز کارگردانان در۲۳ آوریل طی کنفرانسی فیلم های انتخابی خودرا اعلام می‌کند و بخش هفته منتقدان یکی دوروز زودتر در سایت خود، لیست انتخابی هفت فیلمشان را منتشر خواهند کرد.

در بخش ۱۵ روز کارگردانان هر ساله از یک کارگردان در قید حیات ستایش می‌شود و به انتخاب کارگردانان فرانسوی به او جایزه کالسکه طلائی را طی مراسم افتتاحیه در ۱۵ ماه مه داده می‌دهند. امسال قراراست به – جان کارپنتر– که فیلم‌های فانتاستیک می‌سازد این جایزه داده شود.

جشنواره کن در هفتاد و دو سالگلی خود از ۱۵ تا ۲۵ مه به ریاست هیئت داوری ایناریتو، فیلمساز بزرگ مکزیکی برپاخواهد شد. ریاست هیئت داوران بخش نوعی نگاه، فیلمساز لبنانی، نادین لبکی را به عهده خواهد داشت. او با سینمای ایران آشناست و بسیاری از فیلم‌های ایرانی را دیده است.