بررسی‌های به‌عمل آمده  نشان می‌دهد هم‌اکنون در حالی که مقدمات مربوط فروش اقساطی و صدور کارت قسط برای نزدیک به ۸۳ هزار واحد مسکونی مهر با پیشرفت فیزیکی بالاتر از ۹۵ درصد(واحدهای مسکونی آماده تحویل) و ۹۰ هزار واحد مسکن مهر با پیشرفت فیزیکی بیش از ۹۰ درصد(واحدهای آماده و در شرف تحویل) فراهم است اما تاکنون مالکان این واحدها برای دریافت کارت قسط و شروع فرآیند بازپرداخت اقساط مراجعه نکرده‌اند.

نزدیک به ۱۳ هزار نفر مالکان این واحدها از مجموع این ۹۰ هزار واحد، افرادی هستند که طی سال‌های گذشته تاکنون کلید واحد مسکن مهر خود را تحویل گرفته و در آن ساکن شده‌اند. به اصطلاح شبکه بانکی ۱۳ هزار نفر از مالکان مسکن مهر که واحدهای خود را تصرف کرده‌اند هم‌اکنون به‌رغم سکونت در این واحدها از دریافت کارت قسط، انجام فرآیند فروش اقساطی و آغاز روند شروع پرداخت اقساط ماهانه خودداری می‌کنند.از سوی دیگر مابقی این افراد، مالکانی هستند که به‌رغم آنکه واحد مسکونی آنها آماده تحویل است و هیچ مشکل خاصی اعم از مشکلات زیربنایی یا ساختمانی در مورد واحد آنها وجود ندارد نه‌تنها از مراجعه برای دریافت کارت قسط و شروع پروسه پرداخت اقساط ماهانه وام ۲۵ تا ۴۰ میلیون تومانی مسکن مهر طفره می‌روند، بلکه تاکنون برای تحویل این واحدها نیز مراجعه نکرده‌اند.

هم‌اکنون در حالی‌که تعداد گروه دوم مالکان این واحدها که از نظر شبکه بانکی واحدهای آماده محسوب شده و باید فرآیند بازپرداخت وام آنها در اسرع وقت آغاز شود و در مواردی نیز مالک در دریافت کارت قسط و پرداخت اقساط تاخیر داشته است بیشتر از گروه اول است، اما عملا هر دو گروه تاکنون از بازپرداخت وام مسکن مهر خودداری کرده‌اند. این وام‌ها با اتکا به خط اعتباری بانک مرکزی و با نرخ سود ۴ درصدی (ارزان‌ترین وام شبکه بانکی) در اختیار این افراد گرفته است. طفره رفتن مالکان این واحدها در بازپرداخت اقساط وام مسکن مهر و دریافت کارت قسط این واحدها موجب شده است در شرایط فعلی که شبکه بانکی برای کمک به تامین مالی بخش مسکن از محل بازگشت وام‌های مسکن مهر به منابع مالی نیاز فوری دارد، این منابع مطابق با برنامه‌ زمانبندی قبلی به خزانه سیستم بانکی بازنگردد. هم‌اکنون بخشی از منابع حاصل از بازگشت وام مسکن مهر صرف تعادل منابع ومصارف صندوق پس‌انداز مسکن یکم برای پرداخت تسهیلات خرید مسکن به متقاضیان خانه اولی می‌شود، بخشی از این منابع برای تکمیل واحدهای نیمه‌تمام مسکن مهر هزینه می‌شود و در صورت بازگشت مابقی خط اعتباری، شبکه بانکی می‌تواند از بخشی از آن برای پرداخت تسهیلات به طرح اقدام ملی مسکن وساخت وساز در بافت فرسوده استفاده کند.

با این وجود سوال مهم این است که چرا دولت و شبکه بانکی در طول سال‌های گذشته تاکنون تدبیری برای تعیین تکلیف گروه فراری از بازپرداخت وام مسکن مهر به کار نبسته‌اند؟اخیرا شبکه بانکی و شورای مسکن در صدد تعقیب این گروه از مالکان مسکن مهر برآمده‌اند. در طرحی که به این منظور در دست تدوین است و قرار است در صورت تایید نهایی تصویب شود بعد از تعیین یک فرجه زمانی سه ماهه برای مالکان مسکن واحدهای مسکن مهر که واحد آنها آماده تحویل و سکونت است، در صورتی که فرد برای دریافت واحد و کارت اقساط خود اقدام نکند، سود وام ۴ درصدی مسکن مهر به ۱۸ درصد افزایش می‌یابد و وام فرد تاخیرکننده در دریافت کارت قسط مسکن مهر از حالت یارانه‌ای خارج می‌شود. از سوی دیگر و در کنار این پیشنهاد که در حال بررسی است به نظر می‌رسد دولت و شبکه بانکی قصد دارند حتی برخی دیگر از یارانه‌های درنظر گرفته شده برای واحدهای مسکن مهری را که مالکان آنها در دریافت کارت قسط و شروع پرداخت اقساط ماهانه تاخیر می‌کنند نیز منتفی کنند.

17302