محمدعلی غفاری متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: مغز ارگانی حیاتی است که با رشد در طول زمان، از زمان تولد تا بلوغ تغییراتی بسیار را تجربه میکند؛ سلولهای عصبی موجود در مغز خود را تنظیم و ارتباطات بین آنها را تغییر میدهد، این تغییرات در سن ۱۸ سالگی متوقف نمیشوند و تکامل مغز تا دهه سوم زندگی ادامه پیدا خواهد کرد.
این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به تفاوتهای مختلف مغز یک فرد بالغ با مغز یک نوجوان، گفت: ماده خاکستری مغز در طول دوران کودکی تا بزرگسالی، به علت افزایش تعداد سلولهای عصبی و سیناپسهای بین آنها از دست میرود؛ در اواخر دهه سوم زندگی سرعت از دست رفتن این ماده خاکستری کاهش پیدا میکند و در همین زمان ارتباطات بین نواحی مختلف مغز تقویت و راههای عصبی اساسی توسط میلین پوشانده میشود، این عامل سبب افزایش ماده سفید مغز خواهد شد.
غفاری با تاکید بر اینکه حداکثر میزان تولید ماده سفید در ۴۰ سالگی است، بیان کرد: این افزایش حجم ماده سفید نشاندهنده افزایش ارتباط نواحی جداگانه مغز است؛ در دوران کودکی و نوجوانی، اکثر شبکههای مغز بهصورت موضعی در نواحی مختلف شکل گرفتهاند و نواحی نزدیک به یکدیگر برای انجام کارهای شناختی همکاری میکنند؛ با افزایش سن، نواحی دورتر مغز با همارتباط برقرار میکنند و این امر به ایجاد شبکههای گسترده با توزیع وسیع منجر میشود.
وی با بیان اینکه کورتکس پرهفرونتال مهمترین ناحیه مغز در جریان تکامل است، ادامه داد: این ناحیه که در قسمت قدامی کورتکس پیشانی قرار گرفته است، مسئولیت تواناییهای شناختی گوناگونی از جمله برنامهریزی، حل مسئله و تصمیمگیری را بر عهده دارد.
مغز بزرگسالان توانایی بیشتر در کنترل شناختی دارد
این متخصص مغز و اعصاب تشریح کرد: مغز یک بزرگسال در مقایسه با مغز یک نوجوان توانایی بیشتر در کنترل شناختی دارد؛ به این معنی که بزرگسالان قادر هستند تکانههای رفتاری خود را سرکوب کرده و طبق شرایط، پاسخی مناسب ارائه دهند، در مقابل مغز نوجوانان در هنگام تصمیمگیری به میزانی بیشتر تحت تاثیر احساسات، پاداش و یا مقبولیت اجتماعی قرار خواهند گرفت.
غفاری با اشاره به اینکه هوش بین سنین ۲۵ تا ۶۰ سالگی به بیشترین میزان خودش میرسد، یادآوری کرد: هوش شامل جنبههای شناختی مختلفی میشود که هرکدام از آنها در زمان خاص خودش به بلوغ خواهد رسید؛ در نهایت میتوان گفت که توانایی شناختی مغز یک بزرگسال از مغز یک نوجوان بیشتر است و هیچ یک از فعالیتهای شناختی در طول دوره نوجوانی به پیک خود نمیرسند.