موشک‌ها یکی از انواع تجهیزات و تسلیحاتی هستند که نقش تاثیرگذاری در نبردها دارند، موشک‌ها همواره به صورت انفرادی در گردان‌ها و یا در توپخانه‌های راکتی استفاده می‌شوند.
توپخانه‌های راکتی، نخستین بار در دوران قرون وسطی در چین مورد استفاده قرار گرفتند. اما توپخانه‌های راکتی نوین نخستین بار در جنگ جهانی دوم استفاده شدند.
کشورهایی مانند اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا از نظر دارابودن این دانش جزو کشورهای پیشتاز این حوزه هستند. به طور مثال راکت‌انداز کاتیوشا ساخت اتحاد جماهیر شوروی و راکت‌انداز نصب شده بر روی ام۴ شرمن ارتش آمریکا از نمونه‌های موفق این حوزه‌اند.
انقلاب اسلامی ایران؛ مبدا خودکفایی در صنایع دفاعی
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحریم ها در عرصه تسلیحاتی باعث شد تا متخصصان دفاعی کشورمان که با کمبود قطعات و تجهیزات مورد نیاز در دوران دفاع مقدس روبرو شوند، به سمت طراحی و ساخت قطعات و تجیهزات اساسی و همچنین اورهال (بازآماد) تسلیحات و تجهیزات مورد استفاده حرکت کنند.
دفاع مقدس؛ نقطه خوداتکایی ایران
یکی از تسلیحاتی که ایران در دوران دفاع مقدس شدیدا به آن نیاز داشت، موشک‌ها و راکت‌ها بودند. اهمیت استفاده از این نوع تسلیحات به این دلیل بود که رژیم بعث عراق به سرکردگی صدام حسین با خرید موشک های اسکادB از شوروی شهرهای ایران را مورد هدف قرار می داد. در مقابل ایران چون در ابتدای این حملات قادر به تهیه وسیله‌ای برای مقابله با آن‌ها نبود در برابر این حملات حرفی برای گفتن نداشت.
خانواده راکت‌های فجر
فجر ۱
این راکت‌انداز مانند راکت‌انداز کاتیوشاست که در مدل کوچک و یا مینی طراحی و تولید شده است. این راکت‌انداز در اوایل دهه ۱۹۶۰ با نام تایپ ۶۳ در چین طراحی و تولید و سپس به کشورهای مختلفی صادر و در نقاط مختلف دنیا تولید شد. اما کار ساخت این راکت‌انداز از سال ۶۶ در ایران آغاز شد.
مشخصات فنی
این راکت از انواع راکت‌اندازهای کششی ۱۲ لوله‌ای ۱۰۷ میلیمتری است.
این راکت‌انداز با وزن بیش از ۶۰۰ کیلوگرم، طول در حدود ۳ متر و ارتفاع ۹۱ سانتی‌متر با ۴ نفر خدمه استفاده می‌شود. کالیبرهای راکت‌انداز فجر ۱، ۱۰۶/۷ میلیمتری در ۱۲ لوله طراحی شده است. نرخ آتش فجر ۱، ۲ راکت در ثانیه و سرعت خروج راکت از دهانه نیز ۳۸۵ متر بر ثانیه است.
راکت‌انداز فجر ۱ در زمره تجهیزات پیاده‌نظام کوهستانی و دسته‌های نیروهای ویژه قرار دارد. این راکت‌انداز با توجه به وزن کم و اندازه کوچک حتی بر روی خودروهای سبکی مثل جیپ و وانت نیز قابل نصب است.
فجر ۳
راکت فجر ۳ از محصولات سازمان هوافضای وزارت دفاع است. فجر ۳ نوعی راکت با کالیبر ۲۴۰ میلیمتری است که در لانچر دوازده عددی قرار گرفته و تمام این مجموعه به همراه پرتابگرهای خود بر روی بنز شش چرخش قرار دارد.
مشخصات فنی
کالیبر این راکت‌انداز ۲۴۰ میلیمتر است. طول این راکت ۲/ ۵ متر، وزن این راکت ۴۰۷ کیلوگرم، وزن سرجنگی ۹۰ کیلوگرم و وزن کلی این سامانه نیز در حدود ۵/ ۱ تن تخمین زده می‌شود. حداکثر برد ۴۳ کیلومتر، حداکثر ارتفاع در وضعیت روانه‌سازی برای حداکثر برد ۱۷ متر است.
نوع خاص طراحی بدنه این راکت نیز بدین گونه ست که فجر ۳ دارای چهار بال تاشونده به منظور تثبیت پرواز در طول مسیر می‌باشد.
لانچر یا پرتابگر فجر ۳ نیز با عرض ۵ / ۲ متر و ارتفاع ۳۴ / ۳ متر توانایی دارد تا راکت های فجر ۳ را حداکثر با سرعت ۶۰ کیلومتر به بیرون شلیک کند.
فجر ۵
راکت فجر ۵ با چهار لوله بر یک سکوی متحرک نصب و کاربری و از محصولات سازمان هوافضای وزارت دفاع است.
مشخصات فنی
کالیبر ۳۳۳ میلیمتری، بهره‌گیری از سوخت جامد، طول راکت ۶/۵ متر، بیشینه بُرد ۷۵ کیلومتر، وزن راکت ۹۱۵ کیلوگرم، وزن سرجنگی ۱۷۵ کیلوگرم از ویژگی‌های فنی این راکت است.
لانچر این سامانه نیز با طول ۱ متری، ارتفاع ۱۵ متر، حداکثر ارتفاع لانچر در حداکثر زاویه بُرد ۳۰ متر، ارتفاع راهپیمایی ۳/۵ متر، حداکثر سرعت راهپیمایی ۶۰ کیلومتر اعلام شده، وزن مواد منفجره شدید سر جنگی: ۹۰ کیلومتر و میزان حرکت سمتی لانچر ۱۴ درجه بوده و میدان حرکت در برد آن از صفر تا ۵۷ ± درجه می‌باشد. سلاح در دمای ۴۰ – درجه تا ۵۰ + درجه سانتیگراد قابل به کارگیری است.
فجر ۵C
این راکت در سال ۱۳۹۵ رونمایی شده و تا کنون اطلاعاتی درباره برد و قدرت سرجنگی آن منتشر نشده است. اما بالک‌هایی برای هدایت در کلاهک این موشک قرار داده شده که برای هدایت است.
فجرهای ایرانی؛ دانش نوین اسلامی در اختیار جبهه مقاومت
در سال ۲۰۰۴ رئیس سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل از وجود ۱۳ هزار راکت در زرادخانه حزب‌الله لبنان خبر داد که حدود ۵۰۰ عدد از آن‌ها راکت‌های دارای برد ۴۵ کیلومتری فجر ۳ و برد ۷۵ کیلومتری فجر ۵ هستند. در ۲۸ ژوئیه ۲۰۰۶ حزب‌الله هفت راکت خیبر-۱ را به سوی شهر آفولا در شمال اسرائیل شلیک کرد که به خارج از شهر برخورد کرده و هیچ کشته و مجروحی نداشت. خیبر ۱ به احتمال زیاد نام لبنانی راکت فجر ۵ است.
پیش از این صهیونیست‌ها تصور می‌کردند که خطرناک‌ترین تهدید از جناب نوار غزه علیه آن‌ها راکت‌های دست ساز سری قسام با بردی نزدیک به ۱۳ کیلومتر است. اما در جنگ غزه اشغالگران قدس با نمونه فلسطینی از راکت ایرانی فجر ۵ رو به رو شدند. از آن تاریخ به بعد ارتش‌های مختلف در سرتاسر دنیا با پی بردن به اهمیت سامانه‌های راکتی از حیث سرعت، برد و دقت و همچنین قدرت تخریب بیشتر به تولید گونه‌های مختلفی از آن‌ها پرداختند.
حضور راکت‌های فجر در جزیره قشم
پس از اینکه تنش ها با حضور نظامی آمریکا در عراق و جابجایی های تسلیحاتی آغاز شد، طبعا نیروهای مسلح کشورمان به دلیل هم مرز بودن با عراق احساس خطر کردند و با دستور فرماندهان ارشد ارتش و سپاه دستور آماده باش کامل به نیروهای پدافندی کشورمان صادر شد.
در این رزمایش که در نخستین روزهای دی ماه ۹۷ در جزیره قشم برگزار شد انواع تسلیحات حضور داشتند که یکی از این تسلیحات راکت اندازهای فجر بودند که پس از پایان این رزمایش در این جزیره مستقر شدند تا از آن‌ها به عنوان تنها استحکامات دفاعی استفاده شود. البته استفاده از این راکت‌اندازها امری غیر معمول نیست و حق طبیعی ایران در عرصه دفاعی است.
آمریکا و هم‌پیمانانش نه تنها باید با تهدید کنونی ناشی از موشک‌ها و راکت‌های توپخانه‌ای ایران مقابله کنند، بلکه باید با تهدیدات آتی ناشی از افزایش دقت، سامانه‌های هدایتی، قابلیت اطمینان، قابلیت هدف‌گیری، و لایه‌های انواع مختلفی از واحدهای آتش در تعداد بالا برای تیرباران سامانه‌های دفاعی مقابله کنند.
2727
