زهره نوروزپور: همه چیز از یک حمله انتحاری شروع شد. حمله ای که به جان دو دولت کشور همسایه افتاد. منطقه کشمیر که از یک قرن پیش در خور درگیری های اراضی دو کشور هند و پاکستان بود امروز صحنه درگیری نظامی شده است. آنهم به واسطه شرارت های دولت های مرتجع منطقه که این تنش را میان دو کشور دو چندان کردند.
بامداد روز جمعه ۲۵ بهمن ماه به فاصله یک روز از حمله انتحاری به نیروهای قدس سپاه پاسدارن در سیستان و بلوچستان، کشمیر نیز مورد حمله قرار گرفت. حمله انتحاری به اتوبوس نیروهای پلیس در منطقه کشمیر هند که طی آن ۴۴ پلیس کشته شدند.(اینجا)
دهلی نو، اسلام آباد را متهم به این حمله کرد. قصه ای تاریخی بار دیگر بر سر تقسیم ارضی این منطقه از زیر خاکستر شعله ور شد. هند به تناوب پاکستان را متهم به جنگ طایفه ای و حملات تروریستی در این منطقه متهم کرده است. اما این حمله این بار متفاوت بود چرا که با حمله تروریستی در ایران و تور آسیایی بن سلمان همزمان شد که واکنش ایران را نیز به همراه داشت. همه چیز کاملا برنامه ریزی و حساب شده پیش رفت؛ یک انفجار به دست تروریست های «جیش العدل» در سیستان و بلوچستان ایران و انفجاری دیگر، یک روز بعد به دست نسخه دیگر آن با نام «جیش محمد» در حوزه سرزمینی هند.(اینجا)
اما هندی ها این حمله را متوجه عربستان نکردند (اینجا) بلکه از عمران خان خواستار پاسخ بودند. نخست وزیر پاکستان زیر بار این حمله نرفت و خط و نشان و تهدید نظامی علیه یکدیگر آغاز شد.(اینجا) متعاقب آن سفرا نیز فراخوانده شدند. (اینجا)
آغاز نزاع؛ تنش هوایی میان طرفین
روز سه شنبه ۷ اسفند ماه هند حریم هوایی پاکستان را نقض کرد. سخنگوی ارتش پاکستان در این باره گفت: واکنش سریع جنگنده های پاکستان و شلیک به طرف جنگنده های مهاجم باعث شد تا هواپیمای هندی مجبور به ترک منطقه شوند. رویارویی نظامی پاکستان و هند، تنش ها میان این دو کشور همسایه را وارد مرحله جدیدی کرد.(اینجا)
شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان اعلام کرد: نیروهای مسلح و شهروندان پاکستان در حالت آماده باش به سر می‌برند و قابلیت دفاع از گوشه و کنار کشور را دارند.(اینجا) و (اینجا)
روز چهارشنبه ۸ اسفندماه رسانه های پاکستان به نقل از منابع نظامی افزودند لاشه یک هواپیما در خاک پاکستان سقوط کرده و لاشه جنگنده هندی دیگر در منطقه کشمیر تحت کنترل هند سقوط کرده است. شبکه های خبری پاکستان نیز اعلام کردند پاکستان پاسخ غافلگیرانه به حمله هوایی هند داد.(اینجا)
با گذشت یک روز از حمله هوایی هند به خاک پاکستان، تنش های دو کشور نه تنها در سطح سیاسی و دیپلماتیک تشدید شد بلکه اوضاع در مرزهای زمینی این دو کشور همسایه نیز شدیدا متشنج شده است. رسانه های پاکستانی روز چهارشنبه گزارش دادند در تازه ترین درگیری های مرزی میان پاکستان و هند در نوار مشترک مرزی کشمیر، دو طرف اقدام به تبادل آتش سنگین کردند.(اینجا)
متعاقب این واکنش نظامی، هند نیروی دریایی خود را به حالت آماده باش کامل درآورد.(اینجا) به دنبال آن نیز جنگنده های پاکستانی حریم هوایی هند را نقض کردند.(اینجا) این وضعیت منجر به تعطیلی تمامی فرودگاه های پاکستان شد. (اینجا) پس از آن منابع خبری پاکستان در روز چهارشنبه، در خبری فوری اعلام کردند نیروی هوایی این کشور دو فروند از جنگنده های هندی که حریم هوایی پاکستان را نقض کرده بودند، هدف قرار داده و هر دو جنگنده را سرنگون کرده است. (اینجا)
نبرد جنگنده های هند و پاکستان، روز پنجشنبه ۹ اسفند ماه در آسمان کشمیر باعث تغییر مسیر ۳۳ پرواز روسیه شد.(اینجا)
واکنش های بین المللی؛ از روسیه و ایران تا آمریکا
تنش نظامی بین دو کشور هسته ای، با سکوت عرب های خلیج فارس مواجه شده است. عربستان که متحد دیرینه پاکستان است تا کنون درباره این تنش هیچ اظهار نظری نکرده است. برخی تحلیلگران معتقدند که هدف تشدید تنش میان دو کشور تنها به دلیل منطقه چابهار است. چرا که سعودی ها خواستار اختلال در رونده این منطقه استراتژیک میان ایران، هند و افغانستان هستند.
ایران، اولین کشوری بود که به تنش میان این دو کشور همسایه واکنش نشان داد و خواستار خویشتن داری دو طرف شد. (اینجا)
در پی آن دکتر محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان با همتای پاکستانی خود تلفنی گفتگو کرد و همتای پاکستانی خود را به خویشتن داری دعوت کرد، ظریف همچنین اعلام آمادگی برای حل مسالمت آمیز میان دو کشور کرد(اینجا)
این در حالی است که بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز مجددا درباره تدام تنش میان دو کشور هشدار داد و ابراز نگرانی کرد.(اینجا)
در پی دو مرحله موضع گیری وزارت خارجه، سخنگوی دستگاه دیپلماسی روسیه نیز خواستار پایان تنش شد. ماریا زاخارووا روز پنجشنبه در کنفرانس مطبوعاتی در ساختمان وزارت امور خارجه روسیه افزود: اقدامات خطرناک نیروهای مسلح دو کشور در مرزهای یکدیگر، پیامد برخورد نظامی مستقیم میان دو طرف را افزایش داده است. (اینجا)
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا نیز، درباره این تنش واکنشی نداشت و تنها با همتای پاکستانی خود درایباره رایزنی کرد!(اینجا) پمپئو با وزیر هندی تماسی نداشت.
روز گذشته نیز دکتر ظریف در آئین «جهان نوروز» که (پنجشنبه ۹ اسفند) در سالن همایش‌های برج میلاد با حضور سفرای کشورهای مشترک در پرونده ثبت جهانی نوروز برگزار شد، گفت: ما میراث داران فرهنگ نوروز نباید بین خود جنگ و دعوا داشته باشیم. نباید بین هند و پاکستان درگیری اتفاق بیفتد.(اینجا)
تحلیلگران چه می گویند؟
زاخاری کِک، پژوهشگر و سردبیر سابق مجله آمریکایی “نشنال اینترست” در مقاله‌ای نسبت به وقوع جنگ هسته‌ای میان هند و پاکستان در پی سوء برداشت رهبران جهان از اهداف دیگر کشورها هشدار داد و درباره مثلث هسته‌ای پاکستان، هند و چین نوشت، خطرناک‌ترین منطقه‌ای که امکان آغاز جنگ هسته‌ای در آن وجود دارد، مرزهای مشترک هند و پاکستان است. این دو کشور تاکنون پیش از دستیابی به سلاح هسته‌ای سه جنگ بزرگ و پس از آن نیز یک جنگ دیگر داشتند و این به غیر از درگیری‌های مسلحانه متعدد میان آن دو است. علت اصلی این درگیری‌ها نیز اختلاف دو کشور بر سر استان‌های جامو و کشمیر در شمال هند است که پاکستان مدعی است به این کشور تعلق دارند.
با ورود سلاح‌های هسته‌ای به درگیری‌ها، هند دیگر سلاح‌های هسته‌ای خود را نادیده نمی‌گیرد. رهبران هند نیز احتمالاً به آغاز اولین حمله اتمی خود علیه پایگاه‌ها و تاسیسات اتمی پاکستان روی می‌آورند. (اینجا)
۵۲۳۱۰
