ملیکا قراگوزلو- «خون بازی» اصطلاحی است که خود نوجوانان به کار می‌برند و به صورت تیغ انداختن و خط انداختن روی مچ دست، بازو، ران، گردن و گاهی اوقات سینه خودشان است. این جمله را مختار ویسانی، روانشناس کودک و نوجوان می‌گوید.

ساعدهای خط خورده با تیغ، ردهای خون دلمه بسته و سرخ کبود با صدای دخترانه دانشآموزانی که با خنده و بی‌هیچ نگرانی می‌گویند اسم این بازی خون‌بازی است و باعث آرامش ما میشود. این محتوای فیلمی است که تقریبا دو سال پیش در فضای مجازی دست به دست می‌شد، دوباره روی بورس افتاده است و کاربران شبکه های اجتماعی با هیجان آن را به هم نشان می‌دهند.

تیغ انداختن روی دست و بدن یا به اصطلاح و زبان نوجوان، خون بازی، یک اختلال روانی محسوب می‌شود که فرد با آسیب‌رساندن به خود، کسب لذت می‌کند. این اختلال روانی مازوخیسم نام گرفته است. از انواع اعمال مازوخیستی که نوجوانان انجام می‌دهند، می‌توان به حلق‌آویز کردن خود، فشار دادن رگ گردن، حبس کردن نفس و… اشاره کرد.

خود را حلق‌آویز می‌کنند، نفس را نگه داشته و رگ گردن را نگه می دارند تا برای لحظه‌ای خون به مغز نرسد و احساس لذت کنند. در مواقعی هم که این عمل منجر به بیهوشی می‌شود که دیگر این لذت به انتهای خود می‌رسد.

ویسانی به ایسنا می‌گوید:«از جمله دلایلی که نوجوانان تصمیم به خودزنی می‌گیرند می‌توان به دعواهای مکرر و بی پایان والدین، تنبیه‌های جسمانی و عاطفی شدید نوجوان از سوی والدین، روابط عاطفی با جنس مخالف و جلب توجه آنها، الگوبرداری، اختلالات روانی از جمله اختلال افسردگی، مرزی و دوقطبی اشاره کرد.»

خودزنی بیشتر دختران نسبت به پسران

پسران معمولا خشم و پرخاشگری خود را برون‌ریزی می‌کنند مثلا به دیوار مشت می‌کوبند، دعوا می‌کنند یا سر مادر خود داد می‌زنند، در حالی که دختران خشم خود را درون ریزی می‌کنند و تن خود را هدف پرخاشگری‌ قرار می‌دهند یا اینکه خشم‌شان تبدیل به افسردگی یا اختلالات دیگر می‌شود.

یکی از دخترانی که از دوران نوجوانی روی دست‌های خود تیغ می‌انداخت، به خبرآنلاین می گوید:‌«تیغ زدن باعث آرامشم می‌شود. دیدن جاری شدن خون روی بدن، باعث آرامش روانی من می‌شود.»

او همچنین اضافه می کند:«خون بازی لذت‌بخش است. با آسیب زدن بدن خودم، از مشت کوبیدن به دیوار گرفته تا ضربه زدن و تیغ زدن به دست‌هایم، لذت می‌برم.»

او در جواب به این سوال که مگر چه اتفاقی رخ می‌دهد که تنها ریختن خون باعث آرامشت می‌شود، گفت: «من زود عصبانی می‌شوم. با هر حرف یا حرکت کوچکی از طرف اطرافیان یا حتی بی‌توجهی آن‌ها، به جای آن که به آن‌ها پرخاشگری کنم، خودم را می‌زنم.»

وی در جواب سوالی با این مضمون که چرا به جای دیگران به خودت آسیب می‌رسانی، بیان می‌کند:«من آدمی به شدت درون‌گرا هستم و نمی‌توانم احساسات خود را بروز دهم. از آن جایی هم که این کار برایم لذت دارد، ترجیح می‌دهم به همین خودزنی‌ام ادامه دهم تا این که برای دیگران مشکل ایجاد کنم. یکی با شهربازی رفتن خودش را تخلیه می‌کند، یکی با خون بازی. مگر چه ایرادی دارد؟ هر کس تفریحات خودش را دارد. من هم این راه را انتخاب کردم.»

سوزن تتو به جای تیغ

وی ادامه می‌دهد:«پدر و مادرم از این موضوع اطلاع دارند و مخصوصا مادرم خیلی غصه می‌خورد اما هنگام عصبانیت کنترل خودم را از دست می‌دهم و واقعا فقط ضربه زدن به خود، آرامم می کند.  الان بیشتر از هفت سال است که این کار را انجام می‌دهم. حتی سعی کردم تتو کردن را جایگزین تیغ انداختن کنم که متاسفانه هزینه بالایی که تتو کاران دریافت می‌کنند، مانع از به انجام رسیدن تصمیمم شد. پس به تیغ زدن دست و پایم ادامه دادم.»

دلیل اصلی تیغ انداختن واقعا چیست؟

پسرها نیز چنین رفتارهایی دارند. برای پسرها این موضوع بیشتر نشان‌دهنده قلدر بودن‌شان است. اما در هر دو گروه، گاهی این رفتارها با هدف نشان دادن خشم و نارضایتی از شرایط خانواده و محیط یا حتی فرونشاندن هیجان خشم رخ می دهد. گاهی هم مایلند با این روش ها توجه دیگران را جلب کنند.

یک مشاور مدرسه می‌گوید: وقتی یک گروه نوجوان دور هم جمع می شوند ممکن است رفتارهای یکدیگر را تقلید کنند حتی اگر این رفتارها مازوخیستی باشند یعنی با هدف آسیب زدن به خودشان کارهایی کنند. حتی همین فیلم هایی که از بدن های زخمی این دانش آموزان در فضای مجازی منتشر می شود یا اخباری که جزئیات را برای آنها شرح می دهند، خطر تقلید نوجوانان را از چنین رفتارهایی در شرایط بحرانی بالا می برند .

رابطه طب سوزنی با خون بازی

دکتر قربان کیانی، متخصص طب سنتی، در مورد ارتباط خون بازی با طب سوزنی به خبرآنلاین می‌گوید:«طب سوزنی وارد کردن سوزن های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن است منشأ آن کشور چین است و قدمتش به هزاران سال می رسد. طبق نظریۀ سنتی چینی طب سوزنی روشی است که توسط آن جریان انرژی یا نیروی زندگی در بدن به توازن می رسد. پزشکان غربی معتقدند که تحریکات بخش هایی از بدن توسط طب سوزنی باعث افزایش مسکن های طبیعی بدن و بهتر شدن جریان خون می شود. طب سوزنی دارای مزایای درمانی نظیر تسکین درد است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) طب سوزنی را به عنوان بی عارضه ترین راه درمان برای بیماری ها اعلام کرد که طب کلاسیک با تمام پیشرفت های فعلی خود در درمان آنها عاجز مانده است. طب سوزنی رشته های عصبی را در عضله ها فعال می کند و این اثر از سه مرکز مغز میانی، هیپوفیز و هیپوتالاموس را به ایجاد بی دردی فعال می کند. طب سوزنی علاوه بر درمان دردهای جسمی در درمان افسردگی، اضطراب، بی خوابی، وسواس فکری و سایر بیماری های روانی اثر دارد. البته ارتباط بین خون بازی دختران و اثرات مشابه آن در طب سوزنی نیاز به تحقیق دارد ولی خطرات این رفتار از صدمه زدن به بدن تا ابتلا به هپاتیت و ایدز و … بیشتر از منافع آن است.»

چه باید کرد؟

رفتار خود آسیب زنی یک شیوه مقابله هیجان مدارمنفی است که می‌توان آنها را با آموزش مهارتهای زندگی به مقابلههای هیجان مدار مثبت و یا مقابله های مسأله مدار آشنا کرد تا بتوانند برای مشکلات خود راه حلی بیابند.

کیانی ادامه داد:«روش درمان رفتاری- دیالکتیکی (DBI) ترکیبی از درمان های فردی و گروهی است. رفتار درمانی دیالکتیکی نوعی درمان شناختی- رفتاری است که الگوهای فکری منفی را شناسایی کرده و آنها را به الگوهای فکری مثبت تبدیل می کند. آموزش خودگویی مثبت، خودکارآمدی و مهارت های اجتماعی، تاب آوری و خود تنظیمی برای درمان این افراد مناسب است. درمان اختلالات روانی نظیر استرس حاد، تأمین نیازهای روانی نوجوانان، آموزش مهارت های ذهن آگاهی، تمرین تنفس عمیق، قرار دادن یخ بر روی مچ خود به منظور انحراف حواس، تشویق به بیان احساسات خود با دوستان می تواند به کاهش رفتارهای خود آسیب رسان کمک کند.»

داروی خاصی برای درمان خود آسیب زنی وجود ندارد ولی اگر افسردگی و اضطراب با رفتار خود آسیب زنی همراه باشد نیاز به درمان وجود دارد. دریافت حمایت های اجتماعی از جانب خانواده و مدرسه می تواند میزان خود آسیب زنی را کاهش دهد.

۴۷۲۱۲