همچنین در دوران پس از انقلاب هم برای استقرار جمهوری اسلامی و نظام از هیچ کمکی دریغ نکردند. 

آن مرحوم پیش از انقلاب و از زمان آغاز نهضت در خدمت امام (ره) بود و تا قبل از انقلاب بارها و بارها به زندان و تبعید منتقل شدند و سخنرانی‌های مختلفی برای روشنگری مردم داشتند و از هیچ کوششی دریغ نورزیدند. پس از انقلاب هم مانند یک سرباز فداکار به پای انقلاب بودند و اگر باری را به دوش ایشان می‌گذاشتند، با تمام توان خود اهتمام می‌کردند.

لذا هم در خبرگان رهبری و هم در خبرگان قانون اساسی حضور فعال داشتند. همچنین در مجلس شورای اسلامی ایشان مدتی نایب رئیس مجلس بودند و پس از آن هم دو دوره ریاست دستگاه قضایی را عهده دار بودند و با اخلاص کارشان را پیش می‌بردند. زمانی که یک کار را برعهده می‌گرفتند، بنایشان بر این بود که تا اندازه‌ای که برایشان مقدور است برای آن کار سرمایه‌گذاری کنند. نکته قابل توجه دیگر این است که اگر مسئولیت سنگینی را عهده دار داشتند، عملا کارهای دیگری را که ممکن بود مزاحمتی برای مسئولیت اصلیشان داشته باشد، سعی بر آن داشتند که مسئولیت دیگری را نپذیرند همچون زمانی که مسئولیت دستگاه قضایی را پذیرفتند، دیگر کار تدریس را کنار گذاشتند و بر همان دستگاه قضا متمرکز شدند. 

در نتیجه ایشان حتی تا این اواخر از هیچچ کوششی دریغ نمی‌کردند آن هم تنها برای اهداف انقلاب و نظام و این طور نبود که مقام و موقعیت برایشان مطرح باشد.

از دیگر صفات بارز شخصیتی ایشان این بود که به معنای واقعی کلمه زهد داشتند و دلبستگی به دنیا و ریاست نداشتند. مرحوم آیت الله یزدی نسبت به مسائل انقلاب و نظام، بسیار حساس بودند. به خصوص اگر فردی صحبتی می‌کرد و کارآمدی نظام را زیر سوال ببرد، ایشان تحمل نمی‌کردند و بسیار برآشفته می‌شدند.

از دیگر جوانب مجاهدت ایشان این بود که تمام تلاشش را در مسیر انقلاب و رهبری، چه زمانی که امام (ره) بودند و چه در زمان مقام معظم رهبری، وقت و عمرشان را در این مسیر یعنی مسیر جهاد در راه خدا گذاشته بودند. به یاد دارم که یکی از دوستانمان می‌گفت در ایامی که انقلاب هنوز پیروز نشده بود و حکومت نظامی برقرار بود، مرحوم آیت الله یزدی چنان با فرماندار نظامی قم با موضع محکم صحبت می‌کرد، گویی فرمانده دارد با سربازش صحبت می‌کند و هیچ باکی هم نداشتند. 

به باور من ایشان از جمله افرادی بود که اگر خدایی نکرده انقلاب پیروز نمی‌شد، یقینا اعدام‌شان می‌کردند چرا که تا مدتی هم در زمان نزدیک به انقلاب و هم در زمان پس از پیروزی انقلاب، بار اصلی و سنگین کارهای مربوط به انقلاب در قم، به دوششان بود.

در زمینه تحصیلات هم ایشان تحصیلات عالیه داشتند و از شاگردان مرحوم آیت الله بروجردی، آیت الله علامه طباطبایی، مرحوم آیت الله داماد و امام خمینی (ره) بودند و در واقع مدرسی عالی مقام و عالمی مجاهد بودند، مجاهدی که کمک‌شان به نظام اسلامی بسیار زیاد بود و به تعبیر امیر المومنین (ع) قلیل المؤنه کثیر المعونه، بودند.

در طی این چند دوره‌ای که پس از مرحوم آیت الله مشکینی، عملا دبیر جامعه مدرسین بودند، تا جایی که در توان داشتند سرمایه گذاری می‌کردند، در جلسات هیئت رئیسه و در جلسات دیگری که لازم بود حضور پیدا می‌کردند و نقش بسیار کلیدی و موثری داشتند. قبل از آن هم همینطور بوند چرا که ایشان عضو عالی جامعه مدرسین بودند. خلاء ایشان اگر چه برای جامعه مدرسین سنگین است اما آقایانی هستند که این مسئولیت را عهده دار شوند، هر چند جای افرادی امثال ایشان به راحتی پر نمی‌شود.

* عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

۲۷۲۱۵