طی روزهای اخیر و با شیوع ویروس کرونا و آزادی تعدادی از زندانیان برای پیشگیری از گسترش کووید-۱۹ در زندان ها، تنی چند از اهالی سینما و مطبوعات اقدام به نوشتن نامه ای خطاب به رئیس قوه قضاییه کردند و در آن نامه از آیت الله رئیسی درخواست کردند ایشان با آزادی موقت محمد امامی موافقت کنند.
به گزارش سینماسینما، این درخواست حاشیه های زیادی را به همراه داشت که بخشی از آن را مرور می کنیم.
رونمایی از این نامه آهسته آهسته شکل گرفت. برخی از مطلعین، با انتشار کدهایی سعی در علنی کردن موضوع درخواست کردند تا این که دو روز پیش هم نامه و هم اسامی ۴۶ امضا کننده آن به صورت کامل منتشر شد. نامه ای که به رئیس دستگاه قضا نوشته شده بود از چند جهت مورد نقد قرار گرفت. ابتدا ادبیات نامه توجه برخی را به خود جلب کرد که در آن از امامی اینگونه یاد شده بود: «یکی از فعال‌ترین و موثرترین چهره‌های فرهنگ و هنر کشور و چهره خلاق و موفق که باعث افتخار و سربلندی بوده و کارنامه فرهنگی و هنری این سرزمین به نام او مزین بوده، در ایران و جهان مایه عزت و احترام بوده، موجبات اشتغال صدها تن را پدید آورد، کارآفرین و تولیدکننده‌ای خلاق است، به بازار محصولات فرهنگی رونق بخشید، دیندار و معتبر و باآبروست، نخبه و پدیده موفق این عرصه اند که می‌تواند به فعالیت های نیمه کاره فرهنگی اش جانی دوباره ببخشد. به فضای همدلی و مهربانی مدد برساند و همانند یک سرباز در خدمت ایران اسلامی باشد تا بار دیگر پرچم پرافتخار آن را به اهتزاز درآورد.» استفاده از القابی این چنینی برای یک متهم فساد اقتصادی که با یک شعر در وصف مهر و عشق همراه بود خشم کاربران فضای مجازی و برخی از سینماگران و اهالی رسانه را برانگیخت.
با توجه به زیاد بودن متهمان پرونده بانک سرمایه هنوز دادگاه امامی برگزار نشده و او ۲۶ ماه است که به دستور مقام قضایی در بازداشت و در انتظار برگزاری دادگاهش به سر می برد. همین امر مورد توجه امضاکنندگان نامه آزادی موقت امامی قرار گرفت و به عنوان متهمی که هنوز جرمش اثبات نشده این نامه تنظیم شد. اما ماجرا به همین سادگی پیش نرفت. انتشار این نامه و اسامی امضاکنندگان آن بحث را بر سر شراکت و منتفع بودن امضاکنندگان نامه از پول های امامی که هنوز تکلیف مشروع بودن یا نبودنشان روشن نشده، بالا گرفت. منیژه حکمت تهیه کننده و کارگردان، در اکانت شخصی خود در توئیتر نوشت: «شرم برما شرم بر ما، شرم بر سینماى ما که به خاطر نواله اى که برایمان پرت کرده اند این چنین به دریوزه گى افتاده ایم و عزت و آبروى فرهنگ و هنرمان را از کسى طلب می کنیم که غارت سفره ناچیز فرهنگیان کشورمان تنها خلاقیت اوست»
در کنار انتقاداتی از این دست سیل تکذیب امضاها از سوی امضاکنندگان روان شد. اما کیانوش عیاری با انتشار متنی در اینستاگرام، امضای خود پای نامه را تایید کرد: «این نامه که توسط تعدادی از دست اندرکاران سینما و تلویزیون امضا شده بود، به دست ما هم رسید؛ نامه ای که صرفا با نیت انسان دوستانه و با هدف فراهم شدن شرایط آزادی موقت یکی از تهیه کنندگان سینما و نمایش خانگی نوشته شده بود. ما نیز مثل بقیه امضاکنندگان نامه برای این که قدمی در راه کمک به یکی از هم صنفان مان برداریم این نامه را امضا کردیم.» گفتنی است امامی سرمایه گذار فیلم کاناپه به کارگردانی عیاری بود.
و اما تکذیب کنندگان؛ مهدی کرم‌پور در اکانت توئیتر خود نوشت: «نه وارد حاشیه سینماى ایران مى شوم نه دوست دارم دنبال کنم در سیاهه اى نام خود را دیدم دلیلش را نمى دانم شاید دوستى در غیابم گذاشته یا دشمنى به عمد یا سهوى ست و اشتباهى به هر حال از کلیت ماجرا بى اطلاعم از کسى هم درخواستى ندارم.»
مهدی خرمدل، خبرنگار، در اکانت توئیتر خود ادعایی را مبنی بر تماس با تنی چند از امضاکنندگان نامه مطرح کرد. او نوشت: مهران احمدی در گفت و گو با من: «نامه را فرستادند و گفتم اگر بحث کرونا است، این بحث‌های فرهنگی و اینها چیست؟ قرار شد متن نامه را تغییر دهند و بیاورند تا نظر بدهم. نیاوردند و اسم من را سرخود گذاشتن. اگر من امضایی کردم بیاورند. تکذیب می‌کنم. من نامه‌ای برای محمد امامی امضاء نکردم»
روح الله حجازی دیگر نامی است که در گفت وگو با خرمدل امضا را تکذیب کرد: «قرار بود متن را برای من بفرستند تا بررسی کنم اما چیزی را برایم نفرستادند. بنابراین من چیزی را امضاء نکردم و امضای چنین نامه‌ای (نامه برای محمد امامی) را تکذیب می‌کنم. اگر امضایی وجود دارد، لطفاً منتشر کنند.»
این خبرنگار در توئیتی دیگر با انتشار تصویر تکذیبیه مهدویان نوشت: محمدحسین مهدویان امضای نامه برای آزادی محمد امامی را از اساس تکذیب کرد: «اولین بار است که این متن را می‌بینم»
عباس رزیجی، نویسنده و کارگردان سینما نیز در یادداشتی که منتشر کرد، تاکید کرد نامه برای او ارسال نشده؛ در بخش‌هایی از یادداشت او آمده است: دوستی تماس گرفت و گفت که برای مرخصی سید محمد امامی نامه‌ای نوشتند. قرار بر این شد که نامه را برایم بفرستند، بخوانم تا اگر موافق نامه بودم اسمم را به لیست امضا کنندگان اضافه کنند. هیچ نامه‌ای ندیدم تا همین دیروز که مثل بقیه دوستان در رسانه‌ها دیدم و خواندم. با آن نامه مشکلات بسیاری دارم و امضایش نکرده‌ام.
امضای محسن تنابنده نیز تکذیب شد.
مهدی سجاده‌چی از امضاکنندگان نامه با انتشار یادداشتی به بررسی مواضع و انگیزه‌های دو سوی موافق و مخالف چنین درخواستی پرداخت و در پایان نتیجه‌گیری کرد: این نامه و انتقادات به آن اما اگر هیچ عاقبتی نداشته باشد، فرجام آن حتما تبعاتی دارد. و شاید بدترین آن‌ها سست شدن اعتماد عمومی به نامه‌های درخواست هنرمندان سینما باشد؛ نکته‌ای که برای خیلی‌ها خوشایند و مطلوب خواهد بود.
اما بانی اصلی نگارش این درخواست چه کسی بود؟ سوالی که پاسخ آن دلیل بالا گرفتن حاشیه ها را نشان خواهد داد. برخی ادعا دارند خواهر محمد امامی با همراهی جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده سینما، بانیان اصلی این نامه‌اند. برخی نیز بر نقش تینا پاکروان بازیگر و کارگردان و همسرش علی اسدزاده تهیه‌کننده تاکید دارند. بنا بر ادعاها تینا پاکروان برای تولد خود خودروی BMW از امامی دریافت کرده بود.
اما نقطه عطف این ماجرا مصاحبه‌ای بود که در ایرنا پلاس از جواد نوروزبیگی منتشر شد. او ادعا کرد از همه امضاکنندگان صوت وجود دارد. ادعایی که از نظر برخی تهدید به حساب می‌آمد.
او درباره امضای نامه درخواست مرخصی محمد امامی گفت: «شاید لزومی به قسم خوردن نباشد. ولی فقط خدا می‌داند که حرکت من و همه همکاران صرفا جنبه انسانی داشته و سر سوزنی هدف دیگری در کار نبوده ولی متأسفانه یک عده که فقط کارشان شده اتهام‌زنی به این و آن، راه افتادند که این نامه برای چه بوده؟ فقط خدا می‌داند که نیت ما چه بوده و بس. بررسی کنید و ببینید که آیا ما در کنار امامی بوده‌ایم یا کسانی که امضا نکرده‌اند؟ ما در کنار وی بودیم یا کسانی که با او چند فیلم کار کرده، درخواست را امضا کرده و الان امضاهایشان را پس گرفتند. در صورتی که شنیده‌ام از همه کسانی که تکذیب کردند، صدا وجود دارد که چنین کاری را از جانب ما انجام دهید. حالا احترام می‌گذارند و صوت‌ها را پخش نمی‌کنند.»
نکته دیگر در این میان، ادعای یکی از امضاکنندگان نامه درباره وجود دو متن درخواست بود که تنها یکی از آن دو مورد تایید امضا کننده بود. خسرو نقیبی، منتقد و از امضاکنندگان نامه ادعا کرد نامه ای که برای او ارسال شده مورد تاییدش نبوده و پس از دریافت نامه دوم که کوتاه و فقط درخواست آزادی در شیوع کرونا بوده، امضا کرده است. در یک بحث توئیتری منیژه حکمت از نقیبی خواست نامه دوم را منتشر کند. این منتقد گفت که نامه در دسترس او نیست. چندی بعد نقیبی نامه‌ای که به ادعای او در قوه قضائیه ثبت شده بود را منتشر کرد اما برخلاف گفته‌هایش، تنها تفاوت آن با نامه اول، حذف شعری بود که از مهر و عشق می‌گفت.
اتفاقی که ساعت ۲۲ شنبه رخ داد، سویه ای دیگر از ماجرا بود. بنا بر ادعای یک روزنامه نگار که از ابتدا به دنبال افشاگری پشت پرده این نامه بود، برخی کانال های تلگرامی در اقدامی هماهنگ مطلب مشترکی را در دفاع از امامی منتشر کردند. البته بنا بر رسم تلگرام اینکه مطلب مورد نظر جزو تولید محتوای کانال ها نبوده و جنبه تبلیغاتی و تجاری داشته می تواند مطرح شود و به واقعیت بیشتر نزدیک باشد.
روزهای آینده بخش های دیگر این ماجرا روشن تر خواهد شد هر چند ابهامات حول و حوش محمد امامی تاکنون که برطرف نشده و کسی نمی داند که بود آنکه امامی را راهی سینما کرد.
در زیر اسناد مربوط به این گزارش را می‌بینید:
