زلمای خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا در روند صلح افغانستان در گفت‌وگوی ویژه با طلوع‌نیوز می‌گوید که او در این باره با ملا برادر و تیم مذاکره کننده طالبان گفت‌وگو کرده بود و قرار بود شماری از سیاسیون و یک تیم با صلاحیت از حکومت پیشین به دوحه بروند و با طالبان روی یک حکومت فراگیر موافقت کنند.

او می‌گوید: توافق به این صورت بود که طالبان به کابل داخل نشوند،‌ همزمان هیأتی از کابل بیاید و در دو هفته روی یک حکومت فراگیر موافقت شود.

به گفته خلیلزاد، قرار بر این شده بود که توافق در دوحه روی حکومت فراگیر نهایی باشد و اشرف غنی نیز آن را پذیرفته بود. به گفته او، این حکومت فراگیر برای یک دوره موقت درنظر گرفته شده بود.

خلیلزاد هر دو طرف گفت‌وگوها – طالبان و دولت – را در ناکامی روند صلح افغانستان مقصر می‌داند.

به گفته او، توافقنامه دوحه میان ایالات متحده و طالبان یک فرصت خوب را برای رسیدن به صلح ایجاد کرد، اما دو طرف گفت‌وگو از این فرصت استفاده نکردند.

خلیلزاد می‌گوید: گرچه یک شانس طلایی به دست آمد و براساس توافقنامه دوحه و اعلامیه مشترکی در کابل منتشر شد، اما بدبختانه دو طرفی که در جنگ بودند از آن استفاده نکردند. به نظر من این ناکامی متوجه هر دو طرف است.

وی تاکید کرد که دولت و طالبان برای رسیدن به صلح از خود گذشت نشان ندادند. او می‌افزاید: از نظر من رهبران افغانستان – طالبان و غیرطالبان – مسئولیت زیادی دارند چرا که یک راه وسط را قبول نکردند.

خلیلزاد می‌گوید که عدم تمایل دو طرف به رسیدن به یک توافق سبب دلسردی آمریکا از روند صلح شد. به گفته او، جو بایدن برای جلوگیری از گیر کردن در افغانستان، گزینه خروج زمان بندی شده را بر خروج مشروط ترجیح داد. او می‌گوید: نگرانی در این بود که اگر ما خروج را به موافقت بین افغان‌ها، مشروط کنیم ممکن است هیچ وقت افغان‌ها به موافقت نرسند.

وی تصریح کرد: آمریکا با طالبان روی ایجاد یک حکومت مشارکتی گفت‌وگو می‌کرد، اما تیم اشرف غنی به ایجاد یک چنین حکومتی تمایل نشان نداد. در اول ما با طالبان در باره یک حکومت مشارکتی صحبت می‌کردیم، من خودم یک پیشنهاد هم دادم، و به زودی کابل آن را پخش کرد. پخش کردن موافقت که پنهانی به طالبان و حکومت داده شده بود، خودش به این معنا بود که می‌خواستند به آن پیشنهاد آسیب برسانند.

خلیلزاد می‌گوید که پس از شدت گرفتن نبردها، آمریکا طالبان را زیر فشار قرار داد و آن‌ها هم توافق کردند که به شهرها و شاهراه‌ها حمله نکنند. به گفته او، اما حکومت پیشین افغانستان بر آتش‌بس فوری پافشاری داشت.

درباره انتخابات ریاست جمهوری گذشته و سوگند همزمان اشرف غنی و عبدالله عبدالله، خلیلزاد می‌گوید که عبدالله بیشتر از خود انعطاف پذیری نشان داد، اما اشرف غنی حکومت مشارکتی را نمی‌پذیرفت.

درباره تهدید داعش، خلیلزاد می‌گوید که داعش یک تهدید برای همه است. به گفته او، در گذشته حکومت پیشین و طالبان یکدیگر را بر رابطه داشتن با داعش متهم می‌کردند.

در همین حال، بنیاد آمریکایی «دفاع از دموکراسی‌» با انتشار گزارشی، زلمای خلیلزاد را عامل اصلی ناکامی روند صلح افغانستان دانسته است.

311311