«ویلیام برنز» معاون وزیر خارجه سابق آمریکا و از دیپلماتهای بازنشسته باسابقه وزارت خارجه این کشور به شمار میآید که در روند مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 درباره برنامه هستهای نقش داشت.
وی اخیرا مصاحبهای با نشریه فارینپالیسی درباره 30 سال حضورش در وزارت خارجه آمریکا و پروندههایی که در آن نقش داشته، انجام داده است.
فارین پالیسی از وی درباره تلاشهای دیپلماتیک وی برای خلع سلام رژیم «معمر قذافی» دیکتاتور سابق لیبی و امکان استفاده دولت ترامپ از آن الگو برای مذاکرات با کره شمالی پرسید.
برنز در پاسخ به این سوال گفت: شرایط لیبی و کرهشمالی کاملا متفاوت است. لیبی در آن زمان واقعا یک برنامه هستهای ابتدایی داشت اما کره شمالی امروز دارای تسلیحات هستهای بوده و کار خود را برای توسعه توانایی برای تولید ادامه میدهد. اگر امروز به کره شمالی و نشست اخیر ترامپ با رهبر کره شمالی در هانوی بنگرید، این موضوع کاملا شفاف است که هیچ شانسی برای این وجود ندارد که جهان شاهد آن باشد که کیم جونگ اون به طور کامل خلع سلاح هستهای شود. من فکر میکنم که کیم جونگ اون فکر میکند در اختیار داشتن تسلیحات هستهای و موشکهای پیچیده برای امنیت وی و بقای رژیم کره شمالی اساسی است. بنابراین سوال برای دیپلماتها این است که چه کاری میتوانیم برای کاهش این خطر انجام دهیم؟
این دیپلمات سابق آمریکایی اضافه کرد: اگر کنایهزنی که کاخ سفید در این باره انجام میدهد را کنار بگذاریم شما میتوانید به توافقی که با ایران در پایان سال 2015 بدان دست یافتیم به عنوان یک مدل بنگرید. این توافق طی گفتوگوهای دوجانبه محرمانهای که در اغلب سال 2013 انجام شد و از طریق هماهنگی بسیار فعال با شرکای بینالمللی حاصل شد. این توافق برنامه هستهای ایران را در بخشی از ابعاد مهم آن متوقف کرد و به عقب راند و اقدامات نظارتی و راستی آزمایی زیادی را ایجاد کرد و تمامی این اقدامات در مقابل کاهش بسیار کم تحریمها حاصل شد. این در حالی است که بخش عمدهای از اهرم فشار تحریم ما برای مذاکرات گسترده باقی مانده بود.
برنز افزود: البته شرایط ایران و کره شمالی مشابه نیست چون ایران تسلیحات هستهای ندارد اما پیونگ یانگ دارد اما فکر میکنم این میتواند چارچوبی برای پیشبرد تعامل با کره شمالی باشد. اما این نیازمند آن است که سخنرانیهای پیروزمندانه و نامههای عاشقانه دیپلماتیک را کنار گذاشته و درگیر کار سخت دیپلماتیک شد.
فارین پالیسی در بخشی دیگر از این مصاحبه پرسید که 5 نامزد دموکراتها عنوانکردهاند که در صورت پیروزی در انتخابات آتی ریاست جمهوری به توافق هستهای با ایران باز خواهند گشت آیا ایران در دوره اول یا دوره دوم ترامپ در برجام باقی خواهد ماند و دولت جدید چه اقدامی باید انجام دهد تا آمریکا را به این توافق بازگرداند.
این دیپلمات سابق آمریکایی گفت: در حال حاضر احساس من این است که ایران منتظر باقی خواهد ماند تا دولت ترامپ به پایان برسد اما اگر رئیس جمهور برای دور دوم نیز انتخاب شود احتمالا دیگر منفعتی برای آنها در باقی ماندن در این توافق وجود ندارد. اگر شرایطی به وجود آید که دولت جدید بر سر کار آید و در آن زمان تنش بزرگی وجود نداشته باشد امکان مشارکت مجدد ما در این توافق و تعامل با نگرانیهایی که در این توافق هست، وجود دارد. با گذشت زمان، برخی از محدودیتهای توافق هستهای ایران به پایان خواهد رسید و من فکر میکنم که تعامل و تلاش درباره پایان این محدودیتها مهم است.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سهشنبه ۸ می (۱۸ اردیبهشتماه) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران پس از دورههای زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه امضا کرد.
تصمیم ترامپ برای اعمال مجدد تحریمها علیه ایران با مخالفتهای زیادی در سراسر جهان رو به شده است و غیر از رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی، جامعه جهانی به مخالفت با آن برخاستهاند.
64231