طالبی نژاد گفت: او با ایفای نقش در ژانرها و شخصیتهای مختلف نشان داد که چقدر انعطافپذیر و آماده پذیرش نقشهای پیچیده، چند وجهی و بزرگ است. این نوع بازیگرها، بازیگرهای تیپ نیستند و بنا به کاراکتر متغیر عمل میکنند. به نوعی آنها شخصیت را بازی میکنند و نه تیپ را! کمال الملک یک نقش چند وجهی و پیچیده است یک شخصیتی که هم در دربار بود و هم جزو درباریان محسوب نمیشد او یک هنرمند خلاق بود و مشایخی هم هنرمندانه آن نقش را بازی کرد. در «هزار دستان» وقتی نقش رضا خوشنویس یا رضا تفنگچی را بازی میکند درحالی که این دو نفر یکی هستند او توانست دوگانگی را به درست ترین شکل به نمایش بگذارد.
طالبی نژاد ادامه داد: اکنون افسوس من از این است که چرا فیلمسازان جوان و نسل نو کشور مانند اصغر فرهادی، کیانوش عیاری و امثال آنها به سراغ آقای مشایخی یا حتی آقای انتظامی نرفتند تا ما در سالهای آخر عمر این پیشکسوتان دوباره شاهد یک شاه نقش دیگر از آنها باشیم و خاطره بهتری از آنها در ذهنمان باقی بماند.
او با اشاره به اینکه “بهترین راه تجلیل از یک هنرمند این است که تا وقتی زندهاند به آنها نقشهای خوب پیشنهاد داده یا حتی برایشان نقشی نوشته شود” تصریح کرد: این اتفاقی است که از آقای مشایخی دریغ شد اما فردی مانند علی حاتمی وقتی میدید یک هنرمندی که خلاق است خانه نشین شده و کار نمیکنند برایش در فیلمهایی که میساخت، نقش میتراشید. فرمانآرا نیز چنین خصلتی دارد و مثلا در فیلم «یک بوس کوچولو» از مشایخی استفاده کرد و حواسش بود که این آدمها را کنار هم جمع کند.
این نویسنده و منتقد سینمایی در پاسخ به اینکه کدام یک از بازیهای جمشید مشایخی ماندگارترین اثر اوست و چه ویژگی شخصیتی در او بارز بوده، توضیح داد: «نفرین» ناصر تقوایی «کمالالملک» و «سوته دلان» بهترین، غیرمتعارفترین و ماندگارترین آثار مشایخی است. آدم مهربانی بود و بیش از حد تواضع به خرج میداد. او عادت داشت شانه دیگران را ببوسد درصورتی که خودش کسی بود که ما باید دست یا شانهاش را میبوسیدیم. از دیگر ویژگیهای او این بود که ایران را بسیار دوست داشت و هربار با شنیدن نام ایران اشک در چشمانش جمع میشد.
احمد طالبینژاد در پایان گفت: مشایخی در بین همنسلان خودش بسیار خوش چهره بود و حضورش در یک فیلم باعث جذابیت آن اثر میشد. سیمای مردانه و جذابی داشت با این حال در سالهای فعالیتاش معمولا نقشهایی را بازی کرد که از سن واقعیاش بیشتر بود. اولین نقش مهمی که در سینمای ایران برعهده گرفت یعنی نقش خان دایی در فیلم «قیصر» با وجود اینکه تنها ۳۵ سال داشت نقش یک پیرمرد ۶۰ ساله را بازی کرد. بر این اساس بازیگر کاریزماتیکی بود و کسی نمیتوانست در مقابل چهره و برخوردش او را ستایش نکند. “یادش گرامی باد”
جمشید مشایخی ۱۳ فروردین ماه از دنیا رفت و فردا ۱۷ فروردین ماه مراسم تشییع او راس ساعت ۹:۳۰ از تالار وحدت برگزار میشود.
۲۴۱۲۴۱
منبع