این پیمان که به اختصار آیاناف ( INF) خوانده میشود هر دو کشور را از به کار بردن موشکهای کوتاه و میانبرد منع میکرد.
آمریکا مدتها روسیه را به نقض این پیمان متهم میکرد و در نهایت هفته گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که از این پیمان خارج میشود. روسیه هم بعد از این تصمیم آمریکا از این پیمان تسلیحاتی خارج شد.
این اقدام دو کشور باعث افزایش نگرانی از آغاز یک رقابت تسلیحاتی تازه شده است.
پیمان کنترل موشکهای هستهای میانبرد در دوره جنگ سرد برای کاهش تنش میان آمریکا و شوروی امضا شد که موشکهایشان را در تیررس پایتختهای اروپایی مستقر کرده بودند.
روسیه میخواهد چکار کند؟
روز سهشنبه ۵ فوریه (۱۶ بهمن) سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه اعلام کرد که هدف روسیه ساختن موشکهای جدید زمینپایه طی دو سال آینده است.
پیمان آیاناف به کار بردن چنین موشکهایی را منع میکرد اما ممنوعیتی برای موشکهایی که از هوا یا دریا شلیک میشوند، وضع نکرده بود. روسیه چنین موشکهایی را در اختیار دارد و میتواند از آنها برای ساخت سیستم جدید موشک استفاده کند.
شویگو گفت که آمریکا پیش از خروج از پیمان هم آن را نقض میکرده است: “آمریکاییها فعالانه در حال کار روی ساخت موشکهای زمینپایه با قابلیت برد ۵۰۰ کیلومتر هستند که خارج از محدوده مشخصشده در پیمان بود.”
وزیر دفاع روسیه گفت: “در چنین موقعیتی رئیس جمهور روسیه وزارت دفاع را موظف کرد که اقدام مشابهی انجام دهد.”
آمریکا هنوز به این تصمیم روسیه واکنشی نشان نداده است.
چرا آمریکا از این پیمان خارج شد؟
دولت ترامپ از آنچه مقامهای آمریکایی تهدید روسیه و کشورهای دیگرِ خارج از پیمان، مانند چین توصیف میکنند، ابراز نگرانی میکرد.
آقای ترامپ هنگام اعلام تعلیق عضویت آمریکا در این پیمان تسلیحاتی و خروج کامل از آن طی شش ماه، گفت: “ما نمیتوانیم تنها کشور جهان باشیم که به طور یکجانبه به این پیمان یا هر پیمان دیگری پایبند است.”
آمریکا روسیه را به موارد متعدد نقض آیاناف متهم میکند، از جمله مدعی است که روسیه موشکهایی ساخته که برد آن بین ۵۰۰ و پنج هزار و ۵۰۰ کیلومتر است.
اما روسیه میگوید آمریکا پیمان را نقض کرده و دولت ترامپ را متهم میکند که به دنبال بهانهای برای خروج از پیمان، علیه روسیه ادعاهای بیاساس مطرح میکند.
49311