برهما چالنی، استاد مطالعات استراتژیک در مرکز پژوهش سیاسی در دهلی نو در مقاله ای برای پراجکت سیندیکیت نوشت:
در یک سال پس از واگذاری ننگین افغانستان توسط ایالات‌متحده به طالبان، این کشور دقیقاً راهی را طی کرده است که هر ناظر منطقی پیش‌بینی می‌کرد: یک امارت قرون وسطایی، جهادی و پناه دهنده تروریست‌ها ایجاد شد. ایالات‌متحده هزینه‌های خیانت به متحدان افغان خود را برای مدت طولانی متحمل خواهد شد؛ اما هیچ کسی بهایی بالاتر از افغان‌ها نخواهد پرداخت.
پیامدهای ژئوپلیتیکی عقب‌نشینی تحقیرآمیز آمریکا از افغانستان، پس از آن که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا تعهد سلف خود، دونالد ترامپ را به عقب‌نشینی انجام داد، همچنان در حال افزایش است. با نشان دادن ایالات‌متحده به عنوان یک قدرت در حال زوال، خروج از این کشور به اسلام‌گرایان مبارز در همه‌جا رونق زیادی بخشید و درعین‌حال روسیه و چین را جسور کرد. تصادفی نیست که مدت کوتاهی پس از سقوط کابل، روسیه شروع به جمع‌آوری نیروها در امتداد مرزهای اوکراین کرد و چین تعدادی هواپیمای جنگی را به منطقه هوایی تایوان فرستاد.
اما اوضاع در افغانستان بسیار بدتر است. زنان و دختران حقوق خود را برای اشتغال و تحصیل از دست داده‌اند و بسیاری از دختران از طریق ازدواج اجباری با جنگجویان طالبان در معرض بردگی جنسی قرار گرفته‌اند. جوخه‌های مرگ طالبان به‌طور سیستماتیک کسانی را که با نیروهای آمریکایی همکاری می‌کردند شناسایی و به قتل رسانده‌اند. شکنجه و اعدام به امری عادی تبدیل شده است. هندوها و سیک‌های افغانستان برای جلوگیری از کشتار به هند فرار کرده‌اند.
کابینه رژیم از تروریست‌های بین‌المللی و سلاطین مواد مخدر است. سراج‌الدین حقانی که مسئول امنیت داخلی افغانستان و جلوگیری از تبدیل شدن این کشور به پناهگاه امن تروریست‌های بین‌المللی است، رهبر شبکه حقانی است. ایالات‌متحده او را به عنوان تروریست جهانی» معرفی کرده و برای سر او ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.
بیشتر بخوانید:
فقر در افغانستان بیداد می‌کند
طالبان مهمترین دستاورد یکساله را اعلام کرد
روز بازگشت طالبان
جای تعجب نیست که طالبان همچنان به پناه دادن به تروریست‌های شناخته‌شده ادامه می‌دهد، قتل اخیر ایمن الظواهری رهبر القاعده در مرکز کابل به دستور بایدن این مسئله را ثابت می‌کند. بایدن یک سال پیش، زمانی که به سربازان آمریکایی دستور عقب‌نشینی عجولانه داد، ادعا کرد که ایالات‌متحده دیگر هیچ علاقه‌ای به افغانستان ندارد، زیرا القاعده قبلاً رفته است. (مهم نیست که فقط چند هفته قبل، گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد نشان داده بود که شبه‌نظامیان القاعده در کنار هم‌پیمانان خود یعنی طالبان می‌جنگند.)
شرایط افغانستان نه‌تنها برای خود بلکه برای همسایگانش هم خطرناک شده است. ایالات‌متحده در خروج آشفته خود از این کشور ۷.۱ میلیارد دلار تسلیحات را پشت سر گذاشت. بر اساس گزارش اخیر پنتاگون، ایالات‌متحده هیچ برنامه‌ای برای بازیابی یا انهدام این تجهیزات ندارد.
به طور خلاصه، تصمیم بایدن برای رد کردن ژنرال‌های خود و عقب‌نشینی از افغانستان – یک ماه قبل از تاریخ هدف خود در ۱۱ سپتامبر – یک کابوس امنیتی و بشردوستانه ایجاد کرده است.
پس از سقوط کابل، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، اعلام کرد که ایالات‌متحده در مورد تعامل آینده خود با دولت تحت رهبری طالبان بر اساس «یک اصل ساده» قضاوت خواهد کرد: اینکه آیا این کشور به ایالات‌متحده برای پیشبرد منافع خود و مواردی از جمله حفظ حقوق زنان، حفظ حقوق بشر و پیگیری مبارزه با تروریسم، همکاری خواهد داشت یا خیر؛ اما با وجود اینکه طالبان در هر سه مورد شکست خورده است، دولت بایدن به تدریج تحریم‌های رژیم را کاهش می‌دهد.
در سازمان ملل متحد، ایالات‌متحده پیشتاز قطعنامه‌ای بود که معافیت بشردوستانه از تحریم‌های اعمال‌شده بر افغانستان را ارائه می‌کرد. مجوزهای عمومی وزارت خزانه‌داری ایالات‌متحده، با هدف تسهیل در ارائه کمک‌های بشردوستانه، اکنون به تراکنش‌های مالی با طالبان و شبکه حقانی اجازه می‌دهد و ایالات‌متحده در حال حاضر در حال مذاکره با طالبان در مورد آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از ذخایر بانک مرکزی افغانستان است.
در همین حال، ایالات‌متحده از هدف قرار دادن حقانی یا سایر تروریست‌های اصلی در کابل خودداری می‌کند. بله الظواهری ترور شد، اما برخلاف روایت دولت بایدن، او آنقدرها هم تأثیرگذار نبود. او تا حد زیادی بازنشسته بود و با اعضای خانواده بزرگ خود در یک خانه در کابل تحت حمایت حقانی زندگی می‌کرد.
بعد چی؟ آیا ایالات‌متحده اکنون به پاکستان – یکی از ۱۸ متحد اصلی آمریکا غیر از ناتو – به خاطر باز کردن حریم هوایی خود به روی پهپادی که الظواهری را کشت، پاداش خواهد داد؟ درست است، پاکستان طالبان را پرورش داد و شکست ایالات‌متحده در افغانستان را مهندسی کرد، اما اکنون در عوض کاری که کرد خواهان وام صندوق بین‌المللی پول است.
به همین ترتیب، آیا ایالات‌متحده با وجود پناه دادن غیرقابل انکار تروریست‌ها و ایجاد یک دولت ظالمانه و خشن اسلامی، اکنون به پیگیری آزادسازی ذخایر بانک مرکزی افغانستان به طالبان ادامه خواهد داد؟ دولت بایدن از تعامل خود با طالبان با این ادعا دفاع می‌کند که بزرگ‌ترین تهدید تروریستی در افغانستان، دولت اسلامی خراسان است. این در حالی است که داعش که اعضای نسبتاً کمی دارد، هیچ حامی دولتی یا متحدان افغانی ندارد و هیچ قلمروی را کنترل نمی‌کند.
به نظر می‌رسد دولت بایدن متعهد به انجام نوعی معامله فاوستی با طالبان است؛ اما به چه منظور؟ قدرت سیاسی طالبان و ایدئولوژی افراط‌گرایانه، آن را به حلقه‌ای مهم در جنبش جهادی بین‌المللی تبدیل کرده است و این خطر وجود دارد که افغانستان به بستری برای تروریسم بین‌المللی، قاچاق مواد مخدر و مهاجرت دسته‌جمعی تبدیل شود. پس برای هیچ کشوری هیچ توجیهی برای درگیر شدن با آن وجود ندارد.
دولت بایدن از طریق عقب‌نشینی سریع و سرسام‌آور خود از افغانستان، بزرگ‌ترین پیروزی را به اسلام‌گرایان افراطی در سراسر جهان داد؛ اما جنگ در افغانستان به‌سختی تمام شده است. همان‌طور که ملا هبت الله آخوندزاده، امیر خود خوانده طالبان اخیراً اعلام کرد: این جنگ هرگز پایان نمی‌یابد و تا روز قیامت ادامه خواهد داشت.
۳۱۱۳۱۱
