علیرضا رئیسیان (کارگردان و تهیهکننده سینما) که امسال با فیلم «مردی بدون سایه» در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد، در حاشیه اولین نمایش این فیلم، با اشاره به شفافسازیهای صورت گرفته اخیر توسط سازمان سینمایی پیرامون فیلمهای مختلف گفت: «هر فیلمسازی که قصد ساخت فیلمی را دارد یک سوابقی دارد و یک امکاناتی را نیز میتواند فراهم کند. در بخش امکانات و تامین سرمایه فیلمساز میتواند سرمایه فیلم را از راههای مختلفی همچون سازمانها یا ارگانهای دولتی یا پولهایی که توسط افراد خصوصی و بعضاً غیرشفاف در سینما وارد میشود، فراهم کند یا اینکه تمام هزینه ساخت فیلم را خود شخص پرداخت کند.»
او ادامه داد: «به جز سازمانها و نهادها، سرمایههای افراد غیرسینمایی و همچنین توانایی مالی خود شخص هیچ راهکار دیگری برای تامین سرمایه یک فیلم وجود ندارد. درحالیکه در خارج از کشور مثلاً میتوان پروژه را به بانک معرفی کرد و وام با بهره کم گرفت و بعد سرمایه را بیمه کرد و بانک تا ۷۰ درصد بودجه یک فیلم را در اختیار فیلمساز قرار میدهد و یا میتوان فیلم را به یک کمپانی معرفی کرد و آن کمپانی هزینههای ساخت فیلم را تامین میکند.»
رئیسیان با اشاره به اینکه در تولیدات سینما نقش بنیاد سینمایی فارابی به عنوان تنها نهادی که متولی حمایت و کمک مستقیم از فیلمهای سینمایی است؛ کاملاً مشهود است، افزود: «اینکه بنیاد سینمایی فارابی تصمیم گرفته آمار حمایتهای خود را از فیلمهای سینمایی به شکلهای مختلف اعلام کنند امر پسندیدهای است اما بهتر است جزئیات و درصد حمایتها نیز اعلام شود. مثلاً بنیاد سینمایی فارابی در ساخت آخرین فیلم من «مردی بدون سایه» ۲۵ درصد مشارکت کرده است درحالیکه در تمام درآمدهای فیلم نیز شریک است و هیچ حمایت بلاعوضی از من نکرده است. درست مانند فیلم «دوران عاشقی» که مشارکت کرد و ما بعد از اکران فیلم، ما از درامدهای حاصله هرچه سهم بنیاد سینمایی فارابی بود را پرداخت کردیم.»
وی ادامه داد: «میزان رقمی که بنیاد سینمای فارابی به عنوان مشارکت برای تولید فیلم به بسیاری از فیلمها پرداخت کرده با توجه به افزایش تورم و هزینههای بالای تولید یک فیلم فقط پاسخگوی دستمزد یکی از بازیگران اصلی فیلم است و همین مبلغ نیز در اقساط بلندمدت پرداخت میشود. قرارداد من با بنیاد سینمایی فارابی بهمن ۹۶ منعقد شده و ۲۵ درصد سهم فارابی در طی یک سال تا بهمن ۹۷ و در شش قسط پرداخت شده است و این سوال مطرح میشود که من به عنوان فیلمساز باید ۷۵ درصد بقیه هزینه تولید را چگونه تامین کنم؟ اگر نخواهم از بودجههای مشکوک استفاده کنم، من خودم نیز توانایی مالی نداشته باشم، باید از کجا سرمایه فیلم را تامین کنم؟»
او با اشاره به اینکه در جداول منتشر شده بعضاً دیده میشود که از برخی فیلمها بسیار بیشتر از سایر آثار دیگر حمایت شده بدون آنکه دلیل آن مشخص باشد، افزود: «صرف انتشار آمار و ارقام و میزان و نحوه حمایتهای صورت گرفته از یک فیلم را نمیتوان شفافسازی نام گذاشت. وقتی جزئیات این جداول منتشر نشود یعنی مثلاً گفته نشود که ۲۵ درصدی که به علیرضا رئیسیان برای فیلم «مردی بدون سایه» پرداخت شده در شش قسط واریز شده و سهم بسیار ناچیزی در تولید آن فیلم دارد، باعث بدبینی بین فیلمسازان میشود.»
رئیسیان ادامه داد: «امروز هزینه تولید یک فیلم خوب با بازیگران و عوامل کمتر از سه میلیارد تومان نیست. به همین دلیل ارقامی که بعضاً بنیاد سینمایی فارابی پرداخت میکند بسیار کمتر از میزانی است که بتواند مشکلات فیلمساز را در روند تولید فیلم کاهش دهد. اگر کسی بتواند به ما بگوید و آموزش بدهد که چگونه با این میزان حمایت بتوان فیلمی ساخت که هم مخاطب دوست داشته باشد و هم به جشنواره فیلم فجر راه پیدا کند و برنده جایزه شود و در اکران نیز موفق باشد، بسیار کار بزرگی کرده زیرا خود من بعد از ۳۰ سال تهیهکنندگی در سینما نمیدانم چگونه با چنین حمایتهایی میتوان یک فیلم خوب ساخت؟»
رئیسیان با اشاره به اینکه نام پرداختهای ناچیز تایید شده در طول یک سال به فیلمساز را نمیتوان حمایت واقعی گذاشت، افزود: «درست است که منابع مالی در کشور و به خصوص سازمان سینمایی محدود است و از سوی دیگر تعداد متقاضیان نیز برای دریافت کمک زیاد است اما همانطور که یکی از سایتها پیشنهاد داده بود میتوان علاوه بر اعلام هزینههای ساخت یک فیلم میزان هزینههای جاری و همچنین حقوق مدیران سازمانهای مختلف زیرمجموعه سازمان سینمایی را نیز اعلام کرد تا مشخص شود که از میزان بودجهای که به این سازمان تعلق میگیرد، چقدر از آن به حقوق پرسنل و مدیران اختصاص دارد و چقدر به تولید فیلم اختصاص پیدا میکند؟!»
۵۷۲۴۳