مهسا بهادری: فیلم سینمایی «قصیده گاو سفید» با کارگردانی بهتاش صناعیها و تهیهکنندگی غلامرضا موسوی، از زمان اکران در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر تا کنون در جشنوارههای زیادی از جمله برلین حضور داشته است، اما آخرین حضور این فیلم در جشنواره اورشلیم، کمی حاشیه به همراه داشت. تهیه کننده که از این اتفاق اظهار بیاطلاعی کرد، اعلام کرد که تلاش دارد این فیلم را از جشنواره خارج کند.
به همین دلیل با غلامرضا موسوی، تهیهکننده این فیلم سینمایی گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
برنامه شما برای اکران فیلم سینمایی «قصیده گاوه سفید» با کارگردانی بهتاش صناعیها چیست؟
زمانی که ۵۰ درصد مردم واکسن زده باشند، فیلم را اکران میکنیم. بخشی از مخاطبان اصلی این فیلم قشر دانشجو است. زمانی که دانشگاهها باز شود، این سبک از فیلمها میتواند اکران شود. در حال حاضر فیلمهایی که اکران میشود و میتواند موفق باشد، فیلمهایی برای مخاطب عام است. اگرچه «قصیده گاو سفید» جزو فیلمهای بدنه تلقی میشود، اما برای مخاطب عام بسیار جذاب است.
طبق آمار رسمی، پیک پنجم کرونا به نحو وحشتناکی بیش از ۶۴۰ هموطن ما را به کام مرگ کشانده است. با اینکه سینمادارها تلاش کردند تا امنترین فضا را در سالنها و برای مخاطبان به وجود آورند، اما هرگونه تجمعی میتواند خطرناک باشد و به همین دلیل هم جمعیت کمتری به سالنهای سینما میروند. ما زمانی میتوانیم از مردم بخواهیم به سینماها بیایند که اوضاع کمی بهتر شده باشد و دستکم ۵۰ درصد مردم واکسن زده باشند.
۶۰۰ نفری که روزانه فوت میکنند انسان هستند و قوه قضاییه باید به طور جدی درباره تاخیر در واردات واکسن پیگیریهای لازم را انجام دهد، فکر میکنم وزارت بهداشت دولت دوازدهم در این اواخر یکی از بدترین روشهای مدیریتی را داشته است
اگر این تعداد از مردم واکسن زده باشند جامعه ما مانند دیگرجوامع به حالت نرمال باز میگردد. این موضوع نه تنها در مورد سینماها، بلکه در مورد مدارس و دانشگاهها هم صادق است. اگر بخواهیم مدارس را باز کنیم همه معلمین و کادر آموزش و دانش آموزان بالای ۱۲ سال باید واکسینه شوند.
فکر میکنید چه عواملی بازدارنده حضور مخاطبین در سینماها است؟
فعلا که در پیک پنجم هستیم و جامعه شرایط مناسبی ندارد و به طور مقطعی نیز با تعطیلی شش روزه سینماها مواجهیم ولی واقعیت قضیه این است که خود مردم باید حس اعتماد را به سینماها داشته باشند. سینماداران با شرایطی که به وجود آوردهاند، سعی کردند امنترین موقعیت را ایجاد کنند، اما به هر حال ۱۸ ماه از شیوع کرونا میگذارد و مردم خسته شدند و از لحاظ روانی به شدت تحت فشار و به هم ریخته هستند و گاهی اگر بخاطر عزیزانشان نباشد قید همه چیز را میزنند و ما هم این موارد را درک میکنیم.
نکته دیگر این است که به جای تعطیلی باید تلاش شود که در کمترین مدت اکثریت مردم واکسینه شوند. ۶۰۰ و خوردهای نفری که هر روز فوت میکنند صرفا عدد نیستند، انسانند و قوه قضاییه و دادستان باید درباره تاخیرهایی که برای ورود واکسن انجام شده است پیگیری جدی انجام دهد و بررسی شود که چرا جاهایی که امکان مداخله و وارد کردن واکسن وجود داشته، این اتفاق رخ نداده است؟
عده زیادی به خارج از کشور سفر کردند تا واکسن دریافت کنند، در حالی که کیش اعلام آماگی کرد تا اینکا را به صورت رایگان انجام دهد. فکر میکنم وزارت بهداشت دولت دوازدهم در این اواخر یکی از بدترین روشهای مدیریتی را داشته است و حالا همه میدانند که در وارد کردن و ارائه واکسن کم کاری کرده است. نکته اصلی این است که میدانیم واکسن جلوی ابتلا را نمیگیرد، اما جلوی فوت را که میگیرد.
در فیلم سینمایی «قصیده گاو سفید» نیز موضوع اصلی حول محور قضاوت و دادستانی میچرخد، به نظر میرسد که این فیلم به موضوعات حساسی پرداخته است، فکر نمیکنید که برای اکران این فیلم با مشکل مواجه شوید؟
موضوع اصلیای که در این فیلم وجود دارد و هرکسی هم که دید متوجه آن شد، قضاوت و اهمیت قضاوت است. حتی پخش کننده فیلم در فرانسه گفته بود که میخواهیم نام فیلم را تغییر دهیم و بگذاریم «بخشش»، چون بیشترین چیزی که در فیلم به چشم میآید مسئله بخشش است. حتی در ابتدا که من فیلمنامه را خواندم، ماجرای قضاوت بسیار برای من اهمیت داشت. موضوعی که همیشه همه ما با آن درگیر هستیم که نتایج خیلی سنگینی هم دارد.
هنر از سیاست جداست اما ما سعی کردیم به مقررات جامعه احترام بگذاریم و فیلم را از جشنواره خارج کنیم، ضمن اینکه بسیاری ازفیلمهای دیگر در این جشنواره حضور و به نمایش درآمدند و ایجاد مشکل نکردند
به هرحال که موضوع اصلی اصلا چیزی نیست که ایجاد حساسیت کند و تمام موازین اخلاقی به صورت کامل رعایت شده است. اگر کسی فیلم را درست و منطقی ببیند، متوجه نگاه اجتماعی آن میشود، نه چیز دیگر.
یعنی در حال حاضر در کشور فرانسه فیلم سینمایی «قصیده گاو سفید» با نام «بخشش» اکران میشود؟
بله، مثل فیلم سینمایی «متری شیش و نیم» سعید روستایی که در کشور فرانسه با نام «قانون تهران» شناخته و اکران میشود.
در یک پلان از فیلم بازی مریم مقدم اینگونه است که مخاطب متوجه میشود که ایشان روسری را از سر خود برداشته است و خانم مقدم هم در نشست خبری گفتند که کار هنر تابو شکنی است. باتوجه به حساسسیتهای موشکافانه وزیر فرهنگ و ارشاد آینده فکر نمیکنید این موضوع برای فیلم دردسرساز شود؟
قصه اینگونه نیست، شما حتی موهای ایشان را هم نمیبینید. حدس زدن که مهم نیست وقتی کاری انجام نشده و هیچ یک از موازین اخلاقی زیرپا گذاشته نشده است، پس جای نگرانی وجود ندارد. بارهم تاکید میکنم که رویکرد فیلم مسائل اجتماعی است.
ماجرای حضور در جشنواره اورشلیم برای فیلم حاشیهساز شد.
این فیلم پخش کننده بین المللی دارد و پخش کننده درباره فیلم تصمیمگیری میکند. اگر هنگام عقد قرارداد آمادگی ذهنی داشتم حتما قید میکردم که چنین اتفاقی رخ ندهد.
مسئله این است که شرکت پخش کننده بینالمللی «قصیده گاو سفید» یک شرکت فرانسوی است و فیلم ما اولین اثر ایرانی است که توسط این شرکت پخش میشود، به همین دلیل با حساسیتهای ما در حوزه چگونگی پخش فیلم آشنایی ندارند.
زمانی هم که به من خبر دادند که فیلم به جشنواره اورشلیم رفته است تعجب کردم. بلافاصله با بهتاش صناعیها تماس گرفتم و ایشان هم نسبت به این خبر اظهار بیاطلاعی کرد. بلافاصله بعد از با خبر شدن از ماجرا، به شرکت پخشکننده ایمیل زدیم و علاوهبر اینکه خواستار ارائه توضیحاتی در این زمینه شدیم، تاکید کردیم این فیلم را از جشنواره خارج کند.
در واقع شرکتهای پخش جشنوارههای خارجی را بازاری برای کمک به فروش فیلم میدانند، البته این را هم باید بگویم که این شرکت معمولاً بعد از خبر پذیرفته شدن فیلم در جشنوارههای فیلم، به ما اطلاع رسانی میکند. وقتی فیلمی در بخش اصلی جشنواره برلین و کن قرار میگیرد، دیگر جشنوارهها هم تمایل نشان میدهند که آن را اکران کنند. جشنواره اورشلیم نیز از این قاعده مستثنی نیست.
واقعیت این است که هنر از سیاست جدا است. اما ما در کشورمان یکسری مقررات داریم، بعضی از این مقررات قانون است و برخی دیگر بر اساس عرف به وجود آمده. ما هم به عنوان سینماگر باید به این شرایط احترام بگذاریم و تا زمانی که این نگاه برطرف نشده آن را رعایت کنیم. به همین دلیل هم از پخش کننده خواهش کردیم که فیلم را از جشنواره خارج کند. ضمن اینکه فیلمهای دیگری هم در آن جشنواره حضور و به نمایش درآمده است و مشکل هم ایجاد نکرده، البته این به معنای توجیه موضوع نیست و ما در حال پیگیری ماجرا هستیم.
جشنواره اورشلیم برای من اهمیت چندانی ندارد. دوست داریم که همه مردم فیلم را دیده باشند، اما این جشنواره مانند برلین و کن برایمان حائز اهمیت نیست. در جشنواره برلین که به صورت مجازی برگزار شد و فیلم در بخش اصلی مسابقه حضور داشت، از مسئولین خواستیم که به اسرائیل لینک تماشای فیلم را ندهند.
در اینباره بیشتر بخوانید:
◾️بازتاب نمایش فیلم «قصیده گاو سفید» در فضای روباز برلین
۵۸۲۴۵