محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای در گفت‌وگوی زنده با مردم از شبکه یک سیما ضمن تبریک و تسلیت شهادت محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای کشورمان گفت:‌ در این شب‌ها مردم در سیل خوزستان به خصوص اهواز و آبادان هستند، به آنها خداقوت می‌گویم و امیدواریم نیروهای دولتی و مردمی کمک کنند تا آنها از این شرایط سخت بگذرند.

*نباید دغدغه‌ای جز دغدغه مردم داشته باشیم

وی افزود: ما به عنوان نمایندگان مردم بدون شک نباید دغدغه‌ای به جز دغدغه مردم داشته باشیم و طبیعتاً با گرانی‌ها آشنا هستیم و در فرصت‌هایی که پیدا می‌شود در میان مردم حضور یافته و با مردم صحبت می‌کنیم و در این بخش به طور جد مردم گله‌مندند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این جای تعجب نیست که بنده در یکی از همین بازدیدها دیدم که پشت یک نانوایی نوشته شده نان نسیه داده نمی‌شود؛ من تعجب کردم که چطور چنین اتفاقی افتاده است به داخل نانوایی رفتم صحبت کردم و دیدم کسانی هستند که کارگر بوده و در این شرایط سخت با توجه به اینکه کارگر روزمزد هستند فرصت خرید نان پیدا نمی‌کنند و حتی برای خرید نان مشکل دارند.

قالیباف با بیان اینکه واقعاً مشکلات زیاد است، گفت: مردم از نان که ساده‌ترین موضوع است دچار مشکل است تا سایر موارد؛ اخیراً در موضوع مرغ نیز دچار مشکل شدیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: من فکر می‌کنم بحث گرانی را باید به دو بخش تقسیم کنیم، یکسری از مشکلات ریشه‌ای است. وقتی ما شرایط تحریم و کرونا را نداشتیم همه مردم پذیرفته بودند که نزدیک عید 20 الی 25 درصد به قیمت‌ها اضافه می‌شود و معنی آن این است که تورم 25 درصد برای مردم امری طبیعی بود و سالی یکبار انتظار آن را می‌کشیدند.

*در سال آینده دچار کسری بودجه هستیم

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت:‌ اکنون اگر مردم خیلی ناراحت هستند به خاطر این است که گاهی اوقات تورم را در سال چند بار متوالی می‌بینند و ثباتی در قیمت‌ها وجود ندارد، این بحثی ریشه‌ای است که چرا چنین اتفاقاتی می‌افتد. اساس این موضوع به کسری بودجه‌ای برمی‌گردد که در دولت‌های گذشته تا به امروز بوده و هست.

قالیباف افزود: حتی در بودجه‌ای که روز گذشته به مجلس ارائه شد نیز شامل حال آن می‌شود ما دچار کسری بودجه هستیم. 

* مردم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند

وی گفت: بحث مسائل مدیریتی نیز در این میان دخیل است. ما در شبکه تهیه یعنی در تهیه، تأمین و توزیع در کشور دچار مشکلات جدی هستیم. این شبکه درستی نیست و این ریشه در حوزه سومدیریت دارد و در نظارت بر اینها دچار مشکل هستیم. به عنوان مثال در حال حاضر با همه شرایط سخت ارزی که داریم ارز 4200 تومان برای کالاهای اساسی اختصاص می‌یابد یعنی تا 27 مهر (در 6 ماهه ابتدای سال) بیش از 4 میلیارد دلار به اقلام اساسی ارز قطعی واگذار شده است، اما ما آثار این را در بیرون نمی‌بینیم. یعنی مرغ کیلویی 28 هزار تومان شده و دیگر امروز پای مرغ به اندازه قیمت مرغ 2 سال قبل شده است و مردم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند اینها به ضعف‌های مدیریتی برمی‌گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود بیان کرد: طبیعتاً ما در مجلس کار اجرایی که نمی‌کنیم و نباید هم اینطور باشد بنده هم تأکید داریم ما به جای دولت ننشینیم مجلس اگر بخواهد به جای دولت بنشیند یک اشکال است.

*قانونگذاری حق قانونی ما است

وی در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی براینکه عده‌ای می‌گویند مجلس در حال ورود به امور اجرایی دولت است، گفت:‌ اصلاً اینطور نیست. قانون‌گذاری حق قانونی ما است سیاست‌هایی که ما وضع می‌کنیم و حتی آیین‌نامه‌هایی اجرایی که در هیأت دولت تصویب می‌کنند تا در هیأت تطبیق قوانین مجلس موافقت و به رئیس مجلس ابلاغ نشود، حق اجرا ندارد. 

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: ‌اینکه معترض باشند که مجلس دارد قانون می‌گذارد خیر، قانونگذاری و سیاست‌گذاری وظیفه ما است، البته در سیاست‌های کلان ما براساس قانون اساسی مکلفیم تا سیاست‌های کلان را در قانون‌گذاری خود رعایت کنیم وگرنه شورای نگهبان آن را مغایر با قانون اساسی می‌داند؛ پس ریل‌گذاری و تصویب قانون کار ما است.

قالیباف افزود: تطبیق دادن قانون‌های اجرایی قانون با قانون قبل از اجرا هم به عهده ما است ولی در اجرا ما نباید دخالت کنیم و بنده هم خیلی تأکید داریم باید بر همین اساس پیش برویم.

وی همچنین درپاسخ به سوال مجری برنامه درباره کسری بودجه و پارادوکس این آن با حمایت معیشتی از مردم بیان کرد: نه تنها این موضوع، بلکه بسیاری از موضوعات در پارادوکس با یکدیگر هستند و نقش مدیریتی در این شرایط خود را نشان می دهد و باید این دو موضوع را تنظیم کرده و نقطه بهینه آن را پیدا کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: براساس نظرسنجی‌ها تمامی متخصصان، مردم و نخبگان، دو عامل سوءمدیریت و تحریم را دلیل شرایط کنونی می‌دانند، براساس نظر آنها، نقش سوءمدیریت از تحریم در شرایط کنونی بیشتر است.

وی همچنین عنوان کرد: همه قوا و مدیرانی که تصمیم می‌گیریم، باید مشکلات را حل کنیم؛ کسری بودجه یعنی دخل و خرج دولت با هم نمی خواند؛ برای رفع این مشکل باید منابع و مصارف را به گونه‌ای تنظیم کنیم که کسری تراز عملیاتی نداشته باشیم و میان منابع و مصارف تعادل برقرار باشد.

*برای رفع کسری بودجه، باید منابع پیش بینی شده پایدار باشند

رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: برای رفع کسری بودجه، باید منابع پیش بینی شده پایدار باشند. تمام اقتصادهای موفق دنیا، منابعش متکی بر منابع پایدار است.

وی در ادامه درباره منابع پایدار نیز گفت: مالیات، گمرکات و برخی درآمدهای جزئی مانند عوارض و… درآمد پایدار هستند، نفت و اوراق قرضه عضو درآمدهای پایدار نیست.

وی افزود: باید با استفاده از رونق تولید و صادرات هزینه های دولت را تامین کرد. در این صورت اقتصاد سالمی ایجاد می شود که کسری بودجه ندارد.

قالیباف گفت: برای تحقق این امر دولت در ارائه بودجه و مجلس در تصویب آن باید واقع بین باشد و بپذیرد این بخش از بودجه کسری دارد، این در حالی است که در برخی موارد ما غیرپایدار بودن درآمدهای نفتی و اوراق قرضه را نمی پذیریم و به صورت شکلی تراز را صفر نشان می دهیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به کسری بودجه در سال 98 اظهار کرد: در سال 98 بیش از 150 هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشتیم که دولت برای جبران آن از بانک ها قرض کرد و اوراق قرضه به فروش رساند. در سال 99 نیز این موضوع تکرار شد.

وی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره برنامه و پیشنهادات مجلس برای واقعی کردن درآمدها در بودجه و ارتقای معیشت مردم گفت: مجلس یازدهم برای جبران کسری بودجه، جلوگیری از تورم، جلوگیری از گرانی، اصلاح شبکه تهیه و توزیع در 6 ماهه گذشته، برنامه منظم تهیه و اقدامات مناسبی انجام داده است.

قالیباف در همین راستا یادآور شد: رویکرد مجلس این است که هر اقدامی که در مجلس باید انجام می‌شود، باید براساس 4 رویکرد مردمی سازی، شفاف سازی، هوشمند سازی و کارآمدسازی باشد که در تمام تصمیم گیری ها از اهمیت به سزایی برخوردار است.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به کسری بودجه موجود یادآور شد: باید بپذیریم که کسری بودجه داریم و طرق صحیح و درستی که این بودجه را به سمت بودجه پایدار ببریم اخذ مالیات است.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امروز وضعیت مالیات در کشور به شدت به هم ریخته است چرا که حدود 600 هزار شرکت حقوقی مالیات می پردازند همچنین حدود 3 میلیون نفر در حوزه کسب و کار به این امر مبادرت می ورزند از سوی دیگر 32 هزار نفر ممیزی مالیاتی داریم که مالیات جمع می کنند که 60 درصد آن ها با 60 درصد همه امکانات حوزه مالیاتی فقط 15 درصد مالیات جمع می‌کنند به این معنا که براساس مالیات امسال که 170 هزار میلیارد براساس قانون است حدود 27 هزار میلیارد جمع می‌کنند.

قالیباف با اشاره به تبعیض ناشی از این نوع اخذ مالیات، افزود: این یک ضعف بزرگ ناشی از سوءمدیریت و تصمیم گیری غلط است که مدیران و قانونگذاران باید جلوی آن بایستند و این را اصلاح کنند و به جرات می گویم که در گذشته به دلایل مختلف این اقدام صورت نگرفته است و نتیجه آن شده است که همه دلالان و سوداگران بدون زحمت هجم عظیمی از پول و درآمد را پیدا کردند بدون اینکه مالیات پرداخت کنند.

وی در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: در 6 ماه گذشته یکی از کارهایی که با همکاری وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان مالیاتی انجام دادیم طرح مربوط به CGT بود که وضع شده و در کمیسیون اقتصادی هم تصویب شده است و الان در نوبت صحن قرار دارد و همه تلاشمان این است که قبل از بررسی بودجه آن را تصویب کنیم و مطمئنا این باعث می شود که حجم درآمد به شدت بالا برود.

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: 2 سال است که شرکت‌های دولتی باید درآمدشان را بیاورند ضمن اینکه در رابطه با لایحه بودجه 1400 باید بگویم امسال بودجه دولتی 850 هزار میلیارد است اما بودجه شرکت های دولتی براساس قانون پیگیری شده 1500 میلیارد تومان است یعنی تقریبا 2 برابر بودجه است.

قالیباف خاطرنشان کرد: تقریبا بیش از 300 شرکت دولتی بررسی شدند و مشخص شد 30 شرکت، 80 درصد مالیات یعنی از همان 1500 میلیارد برای آن ها است که بخشی از آن ها نفتی هستند و ما در مجلس در همین یک ماه گذشته به طور مصمم این موضوع را پیگیری کردیم کما اینکه روز گذشته نشستی با حضور نمایندگان مجلس، دیوان محاسبات و مرکز پژوهش های مجلس برگزار شده و این آمارها را به طور ریز بررسی کردند.

وی افزود: از این شرکت های دولتی که 1500 میلیارد تومان دارند کلا از بخش 50 درصد سود ویژه، بحث مالیات و سودی که از طریق سهام به دولت می دهند جمع آن در سال 25 هزار میلیارد تومان می شود اما بدهی که برای دولت ایجاد می کنند بین 70 تا 80 هزار میلیارد تومان است که باید آن را درست کنیم.

قالیباف یادآور شد: ما مگر کسر بودجه نداریم، چرا تصمیم نمی‌گیریم؟ این همه اموال در اختیار است و این همان شرکت های خصولتی هستند، به آن ها می گوییم که یا قانون مشخص شود یا برهمان اساس قانون تجارت فعالیت کنند یعنی بسپار به دست یک هیات مدیره اما کنترل نظارت نشود.

*باید متخلفان در نابسامانی بورس جریمه شوند 

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه در خصوص مسائل حوزه بازار بورس گفت: ما لایحه دو فوریتی را دقیقا برای افزایش سرمایه از محل سود سهام بدون حق تقدم در دستور قرار داده‌ایم، البته اینکه در بورس با کسانی که درست کار خود را انجام نمی‌دهند برخورد قضایی صورت گیرد، مخالف هستم اما بورس باید به وظایف نظارتی خود بپردازد. رئیس سازمان بورس در جلسات متعدد در مجلس حضور پیدا کرده، ما قانون داریم و به تناسب متخلفین باید جریمه شوند یا محدودیتی برای آنها ایجاد شود اما متأسفانه شاهد سوء مدیریت در این موضوع هستیم.

قالیباف افزود: کمیسیون اقتصادی مجلس در همین حوزه بررسی سوء مدیریت نظارت دقیقی را انجام داده است، گزارشی بر اساس ماده 45 آیین‌نامه داخلی مجلس در دستور کار است و قبل از پرداختن به لایحه بودجه طرحی که ماحصل این گزارش است را تصویب خواهیم کرد.

وی یادآور شد: ما در 6 ماه گذشته به طور دقیق در این حوزه نظارت میدانی داشتیم و با دستگاه‌های اجرایی  و وزرا، هم خودم و هم کمیسیون‌ها و سایر نمایندگان جلساتی را برگزار کردیم، بسیاری از نمایندگان سابقه فعالیت‌های اجرایی از جمله استانداری‌ها، معاون وزرا و مدیریت شرکت‌های بزرگ را دارند از این رو با شناخت دقیق خلاء‌های موجود را به دستورالعمل و قانون تبدیل خواهند کرد.

قالیباف با اشاره به نظارت تخصصی مجلس در حوزه بازار بورس افزود: کمیسیون‌ها نیز نظارت میدانی داشتند، نواب و بنده نیز در سفرهای مختلف به بررسی ابعاد این حوزه پرداختیم، به عنوان مثال در سفر اخیر 550 هزار هکتار زمین کشاورزی که آماده کشت بود و دولت با موافقت رهبری منابع لازم آن را تخصیص داده بود به دلیل اجرای ناقص با مشکلاتی مواجه شده بود و از کیفیت لازم برخوردار نبود زیرا این زمین به شرکت‌های ضررده واگذار شده بود بنابراین اگر دولت در واگذاری‌ها با رویکرد مردمی‌سازی کار خود را انجام دهد و کسری بودجه را واقعی ببینیم و به سمت مالیات برویم قطعا می‌توان مسائل را حل کرد.

قالیباف با اشاره به اینکه امکان مبارزه با قاچاق کالا وجود دارد، تصریح کرد: این حجم از قاچاق با کوله بری و قایق انجام نمی‌شود، البته کوله‌برها مشکل نیستند و سوء مدیریت در بازارچه های مرزی این وضعیت را رقم زده است، متأسفانه قاچاق از بندر بر روی ریل‌ها و با کانتینر انجام می‌شود و سیستم بروکراسی فاسد مسبب آن است.  

وی در پاسخ به سوال مجری در مورد اینکه چند درصد از مشکلات کشور ناشی از سوء مدیریت و چند درصد ناشی از تحریم‌ها است، گفت: با نگاه کارشناسی 60 تا 65 درصد مشکلات به دلیل سوء مدیریت‌ها و 30 تا 35 درصد ناشی از تحریم‌ها است.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به تصیمی که دولت درباره ارز 4200 تومانی گرفت، گفت: بخشی از همین ارز 4200 تومانی به نهادهای دامی داده شد اما ما شاهد افزایش قیمت مرغ تا 26 هزار تومان هستیم و به نظرم این اوج بی‌عرضگی مدیران اجرایی و چوب حراج به اموال بیت‌المال زدن است، روزی درآمد کشور نزدیک صد میلیارد دلار و به فاصله 4 سال بعد از آن درآمد کشور به 24 میلیارد دلاررسید اما وضعیت ما بدتر یا بهتر نشد، در واقع برای ما وقتی پول داریم یا نداریم و سیستم‌های بانکی ما تحریم هستند یا نه تفاوتی در وضعیت اقتصادی کشور وجود ندارد. بر همین اساس به جرأت می‌گویم 30 تا 35 درصد مسائل مرتبط با تحریم‌ها و 60 تا 65 درصد ناشی از سوء مدیریت است.

قالیباف در ادامه در تعریف پایه‌های مالیاتی گفت: متأسفانه در برخی موارد که مردم مالیات می‌دهند بعضی از ممیزی‌های مالیاتی با دریافت مبلغی از میزان مالیات افراد کم می‌کنند و بر همین اساس باید رویکرد هوشمندسازی در قانون مالیاتی اتفاق بیفتد که ما با تصویب قانون حوزه شبکه توزیع و فروش این بخش را موظف کردیم که از نیمه دوم سال اجرایی شود.

وی گفت: مالیات باید از راه درست دریافت شود که یکی از آنها اوراق است، ما با فروش نفت خام به درآمد نمی‌رسیم، اما اگر نفت خام را به فرآورده‌ها تبدیل کنیم مثل بنزین در ستاره خلیج فارس هم صادرات صورت می‌گیرد هم پول آن برمی‌گردد.

وی با اشاره به رشد نقدینگی گفت: ما از بانک ها قرض می گیریم و این به معنای افزایش پایه پولی و خلق پول است، به زبان عامیانه مردم می گویند اسکناس چاپ می کنند.

*برای نظارت بر حسن اجرای قوانین برنامه ویژه داریم

رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مجلس ناظر بر حُسن اجرای قوانین است، توضیح داد: این کار وظیفه ما است و ما آن را انجام می دهیم، همانگونه که در موضوع مالیات و بورس انجام دادیم. در مجلس برنامه یک ساله داریم؛ مجلس یازدهم در خرداد 99 شروع به فعالیت کرد و در ماه های اولیه سازوکار مجلس یعنی کمیسیون ها شکل گرفت. 4 ماه بعدی نیز به صورت عملیاتی وارد شدیم و نظارت میدانی و نظارت بر عملکرد و قوانین را انجام دادیم.

قالیباف با بیان اینکه گام بعدی ما اصلاح ساختار بودجه برای جبران کسری بودجه است، اضافه کرد: بودجه 1400 در مجلس متفاوت تر از همه بودجه های گذشته بسته می‌شود. هر چند اصلاح ساختار بودجه در یکسال انجام نمی شود، اما مجلس در جلسات خود در روزهای یکشنبه و چهارشنبه، احکام بودجه دائمی را مورد بررسی قرار داد.

وی اضافه کرد: پارسال اصلاح ساختار بودجه به دلیل کرونا انجام نگرفت، اما مجلس یازدهم در عین رعایت پروتکل ها با برگزاری جلسات این موضوع را به سرانجام می رساند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بخشی از بودجه 1400 را با اصلاح ساختار بودجه انجام می دهیم.

وی افزود: اصلاح ساختار بودجه 3 تا 4 سال زمان می برد که دولت با این موضوع همراه است و در جلسه روز گذشته آقای نوبخت اظهار کرد که ما با اصلاح ساختار بودجه همراه هستیم.

قالیباف با اشاره به اینکه زمان اجرای برنامه ششم توسعه سال آینده به اتمام می رسد، افزود: مهمترین رکن برنامه هفتم که مجلس در سال آینده آن را بررسی می کند، اصلاح ساختار بودجه خواهد بود، ما محکم بر این موضوع ایستاده ایم تا کسری بودجه را به صفر برسانیم.

وی در ادامه سخنانش گفت: مجلس بر بررسی بودجه 30 شرکت دولتی متمرکز می‌شود؛ اگر بخشی از شرکت‌ها، کار دولتی انجام می‌دهند چرا به سازمان تبدیل نمی‌شود تا کار دولتی انجام دهند؟ من تجربه کار اجرایی داشته ام و شهرداری یک دولت محلی است.

قالیباف ادامه داد: تجربه ثابت کرده در صورتی که بخش های دولتی بخواهند خدمت تولید کنند، 4 تا 5 برابر گرانتر از بخش خصوصی این کار را انجام می دهند، بنابراین ما در گام نخست باید از تولید خدمت توسط دولت جلوگیری کرده و دولت را مکلف به خرید خدمت کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: ما حتما اصلاح ساختار بودجه را در برنامه هفتم توسعه انجام می دهیم. منظور ما این نیست که مزاحم دولت شویم، ما به دنبال مچ گیری از دولت نبوده و درصدد گرهگشایی از کار  دولت هستیم. مجلس مدافع مدیران قوی، امین و شجاع است که با شجاعت تصمیم می‌گیرند.

وی در همین راستا اضافه کرد: در حال حاضر برخی از مدیران با شجاعت تصمیم نمی‌گیرند و تردید دارند.

قالیباف گفت: با بیان اینکه بودجه نویسی کار ما است، با اصلاح ساختار بودجه، در بودجه ای که دولت به مجلس تقدیم می کند، تغییرات اساسی اتفاق می افتد و از آنجایی که اگر ماهیت بودجه عوض شود، باید به دولت برگردد، دولت، آقای نوبخت و آقای رئیس جمهور با همراه بوده و به این موضوع اعتقاد دارند.

قالیباف در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر هدفمندی یارانه ها و مبلغ آن، به مزاح گفت داغ ما را تازه کردید و ادامه داد: در شرایطی که پول با سختی و از محل فروش نفت و انتشار اوراق به دست می آید، غصه اینجاست که با بدترین شکل ممکن خرج می شود.

وی با بیان اینکه مالیات زمانی خوب شکل می‌گیرد که به نظام تامین اجتماعی وصل باشد، اضافه کرد: برای افرادی که دخل و خرجشان یکی است، نباید مالیات بگیریم، برای افرادی که خرجشان بیش از دخلشان است، دولت باید با سیاست های جبرانی، به آنها کمک کند.

*مصوبه مجلس اصلا دخالت در کار دولت نبود

قالیباف با بیان اینکه در حل مشکلات مردم پای کار و همراه دولتیم، ادامه داد: مصوبه اخیر مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران) اصلا دخالت در کار دولت نبود.

وی درباره قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، ادامه داد: عده‌ای می‌گویند مجلس هول شده، کسی هول نشده است؛ همه ما 7 ساله منتظریم کاری انجام بدهید و مردم آرزویشان این است با دولت دوازدهم با خاطره خوش خداحافطی کنند و رفع تحریم را در همین دولت انجام شود این قانون هم همین کار را انجام خواهد داد.

2727