سینماسینما، سحاب قریشی
جنگ در سینمای ایران صرفا در حد یک جنگ نبوده و آمیزه ای از اعتقادات و دفاع از ارزشهای انسانی است. خصیصه ای که در سینمای ایران با عنوان دفاع مقدس شکل گرفت و آن را از دیگر سینماهای جنگی جهان متمایز ساخته است. اکنون با گذشت سی سال از جنگ تحمیلی و ساخت فیلم های بسیاری از این بخش از تاریخ کشورمان هم چنان قصه های ناگفته بسیار دارد. قصه هایی که سرگذشت قهرمانانش برای هر مخاطبی در هر جای جهان جذاب است و برای مخاطب وطنی حس همراهی و همذات پنداری را طلب می کند. فیلم «۲۳ نفر» روایت جذابی از ۲۳ نفر رزمنده نوجوان ایرانی در سال ۶۱ و قبل از آزاد سازی خرمشهر که اقتباسی است از کتاب «آن بیست و سه نفر» که به قلم احمد یوسف زاده، یکی از آن بیست و سه نفر نوجوان قهرمان، نوشته شده. مهدی جعفری کارگردان این فیلم قبلا مستندی در این باره برای شبکه چهار سیما ساخته بود و اکنون این روایت را در قالب فیلم سینمایی مستندگونه ثبت کرده است. فیلم با یک عملیات آغاز می شود در این عملیات نیروهای ایرانی باعث شکست نیروهای عراقی شده و تعدادی از آنها را به اسارت می گیرند. تحویل اسرای عراقی به نوجوانان رزمنده سرآغازی است برای وارد شدن به دنیای این نوجوانان و تجاربی که در این راه بدست می آورند و زمانی که جای این دو گروه عوض می شود نقطه عطف داستان شکل می گیرد.
جداسازی این ۲۳ نوجوان رزمنده از دیگر اسرا در اردوگاه عراق و سواستفاده تبلیغاتی دولت عراق برای شوآف تلویزیونی در سراسر جهان به سود کشور عراق و عکس العمل قهرمانانه این نوجوانان روایتی است که در ذهن مخاطب ته نشین می شود. رفتارهایی که تلفیقی از شوخی ها و کودکانه های آنها که مقتضای سنشان است تا مواجهه آنان با حقیقت تلخ جنگ و مرگ. کارگردان توانسته بخوبی این تناقضها را به نمایش بگذارد. قصه این نوجوانان به قدری شگفت آور است که فیلم بد ساختن از سرگذشت آنان به مراتب سخت تر از ساختن این فیلم جذاب و درگیرکننده است. با این حال مهدی جعفری با خلق صحنه های بدیع و اکشن ابتدایی فیلم و بازسازی لوکیشنها و موقعیتهایی که برای این رزمنده ها مانند دیدار آنها با صدام،پیش آمده و استفاده از تصاویر آرشیوی دقیق و حساب شده عمل کرده و بازی خوب و قابل توجهی از نابازیگران نوجوانی گرفته که مخاطب را غافلگیر و همراه می کنند و این همذات پنداری با تک تک شخصیتها برگ برنده فیلم است. در بخش فنی فیلم موسیقی قابل قبول و همراه آریا عظیمی نژاد به حس موجود در فضای فیلم کمک کرده و دین خود را به این اثر ادا می کند.
قصه قهرمانانه این ۲۳ رزمنده سالها قبل در قالب کتاب و مستند توانسته بود مردم را از این واقعه آگاه کند اما ورژن سینمایی آن بی شک مخاطبان بیشتری را به خود جلب کرده و آگاه می سازد. روایات تکراری چون سرگذشت این ۲۳ نوجوان با پرداخت و ساختار بدیع و همچنین روایتی چون ماجرایی که در گوشه کنار جنگ تحمیلی هشت ساله اتفاق افتاده و همچنان سربسته مانده مثل روایت فیلم «تنگه ابوقریب»، می تواند برای مخاطبان سینما جذاب باشد چه آنهایی که در زمان جنگ آن را لمس کرده اند که مروری است بر خاطراتشان و چه همنسلان من و نسل های آینده تا بدانیم و بدانند آنچه را که بر مردم و قهرمانان کوچک و بزرگ سرزمینم گذشت.
