به گزارش بخش اجتماعی ، حوزه بهداشت و درمان هر کشور، جزو خطوط قرمز حکمروایی است چرا که‌آسیب به آن می تواند مستقیما سرمایه انسانی یک کشور را هدف قرار دهد. اما آیا این بخش فقط حوزه دارو و خدمات بیمارستانی و پزشکی را شامل می شود؟ حوزه بهداشت و لوازم بهداشتی اگر اهمیتی همتراز با بخش درمان نداشته باشند، کمتر از آن هم نیست. بازار بهداشت و درمان در ماه های اخیر و پس از جهش قیمت دلار، هر چه دغدغه های جدی دارویی و وسایل مورد نیاز در قسمت های بیمارستانی و جراحی ایجاد کرد، همان میزان در بخش لوازم بهداشتی، برای تولیدکنندگان متخلف علاقه مند به سود بردن از بازار مکاره، فرصت و شانس فراهم کرد.

حالا که قیمت ارز سیر نزولی پیدا کرده و تدابیر اتخاذ شده نیز تا حدی بازار را کنترل کرده است، سوال جدی افکار عمومی این است که آیا سازمان حمایت از مصرف کننده، سازمان تعزیرات حکومتی و حتی مدعی العموم در دستگاه قضایی، نباید متخلفان تولید و توزیع لوازم بهداشتی را مورد پیگرد قرار دهند؟ این مسئله به ویژه در یک حوزه پراهمیت،خود را نشان داد؛ بخش محصولات سلولزی اعم از پوشک بچه، نوار بهداشتی بانوان و دستمال کاغذی. محصولاتی که مستقیما با سلامت دو قشر آسیب پذیر جامعه یعنی زنان و کودکان، سر و کار دارد.

زمانی که از صنایع سلولزی سخن به میان می آید٬ شاید تصور این باشد که این صنعت فقط شامل دستمال کاغذی است اما باید دانست طیف گسترده ای از محصولات اعم از دستمال کاغذی جعبه ای٬ دستمال توالت٬ حوله آشپزخانه٬ دستمال جیبی٬ پوشک های معمولی٬ کامل و سالمندان٬ انواع نوار بهداشتی (مشبک٬ ایرلیت و نازک)٬ دستمال های مرطوب و گوش پاک کن در این بخش قرار دارند. مواد اولیه این محصولات یعنی«خمیر سلولزی» به دلیل نبود منابع سلولزی و شرایط اکولوژی کشور، وارد می شود و «پودر جاذب» هم یک پلیمر اکرلیک است که آن هم در کشور ما تولید نمی‌شود و باید پرسید در مهد پتروشیمی خاورمیانه، چرا نباید محصولی که دارای مزیت است، در داخل تولید شود؟

کمبود نداریم

۱۰ شهریور یعنی حدود یک ماه قبل و در شرایط نابسامان افزایش قیمت ارز، جهانپور سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درباره کمبود و همچنین افزایش بی‌رویه قیمت پوشک و نوار بهداشتی در کشور توضیحاتی داد:«بحث توزیع، قیمت‌گذاری و تامین این اقلام با وزارت صنعت، معدن و تجارت است و آنها باید پاسخ دهند، کما اینکه برخی کمبودها نیز می‌تواند به دلیل احتکار باشد، ولی براساس اطلاعات ما، تولید پوشک و نوار بهداشتی توسط تولیدکنندگان داخلی کفاف نیاز کشور را می‌دهد و کشور نباید دچار کمبود این محصولات شود.»

او تلویحا موضوع احتکار را تایید کرد و خبر از آن داد که تولید داخلی به اندازه ای هست که نیاز بازار را پاسخ دهد. دو علامت سوال جدی در توضیحات این مقام رسمی وجود داشت؛ احتکار و وجود ظرفیت کافی تولید. پس چرا پوشک و نوار بهداشتی و دستمال کاغذی، کیمیا شده است؟ موضوع این بود که اگر خانواده ها بتوانند برای جبران کمبود پوشک راه حلی پیدا کنند و به سراغ «کهنه» به سبک مادران زمان جنگ بروند، برای نبود نواربهداشتی چه باید بکنند؟ تولید محصولات سلولزی و بهداشتی به عنوان نیاز اساسی نوزادان، بانوان و سالمندان و مصارف مختلف پزشکی٬ ارتقای سطح بهداشت جامعه را به دنبال دارد. چندی پیش یکی از خیابان های تهران که مرکز عمده فروشی محصولات سلولزی است٬ شاهد ترافیک بسیار سنگین بود.

شهروندان با نگرانی از نبود چند روزه پوشک و نوار بهداشتی و همچنین نگرانی از نایاب شدن آن در آینده به بازار هجوم برده و چرخ های خرید خود را پر کردند. جالب توجه اینکه فقط یکی از واحدهای صنفی٬این محصولات را به قیمت قبل فروخت و دیگران، قیمت ها را بین دو تا سه برابر قیمت درج شده در پشت محصول افزایش دادند و مردم، ناچار از خرید آن بودند.

تولیدکنندگان بزرگ این محصول در کشور، دارای قدرت تامین مالی بسیار بالایی بوده و به نوعی پدرخواندگان صنعت شوینده و بهداشتی در کشور محسوب می شوند. آنان معمولا مواد اولیه برای مدت زمان معین چرخه تولید -معمولا حدود شش ماه- را وارد کشور می کنند. بنابراین بخش پشتیبانی زنجیره تولید، نمی تواند ناگهان در همان ماهی که جهش روزانه نرخ ارز رخ داده، از نبود مواد اولیه سخن بگوید. اگر دستگاه های مسئول بخواهند می توانند با چک کردن سامانه حسابداری و موجودی انبار این شرکت ها و البته، گرفتن آمار واردات آنها از گمرک، مشخص کنند ادعای نبود مواد اولیه در همین مقطع بحران ارزی، تا چه حد درست و قابل قبول است.

روزگاری شبیه زلزله

در زلزله کرمانشاه وقتی سیل کمک های مردمی به این شهر سرازیر شد٬ کمبود و حتی نبود محصولات سلولوزی در میان اقلام ضروری و مورد نیاز زنان زلزله زده٬ این نگرانی را ایجاد کرد که زنان در مقابل بیماری های عفونی،آسیب پذیر شوندو موج درخواست کمک در رسانه های اجتماعی به راه افتاد و خیریه ها در این حوزه پیشگام شدند. حال چه اتفاقی در ایران افتاده که زنان با توجه به محدودیت های فرهنگی که در جامعه ایران وجود دارد، باید با دشواری در صف خرید نوار بهداشتی بایستند و در نهایت با این جمله فروشنده که به هر نفر ۲ بسته بیشتر نمی رسد٬ روبه رو شوند؟ این پاسخی بود که صندوقداران فروشگاه های زنجیره ای بزرگ نیز به بانوان می دادند و خرید بیش از دو بسته نوار آنان را ضبط می کردند!

به عنوان نمونه مدیر اجرایی شرکت زرین رویا، شرکتی که محصولات سلولزی – بهداشتی (مای‌بیبی، مای‌لیدی و ایزی‌لایف) یعنی همان پوشک بچه، نوار بهداشتی زنان و پوشک بزرگسال را تولید می کند در گفتگویی با روزنامه شهروند، انگشت اتهام را به سمت مصرف کننده گرفت:«به دلیل وقفه در تولید و افزایش قیمت، مردم تصور کردند که اگر تعداد بیشتری از این محصولات را بخرند، از نظر اقتصادی به نفعشان است اما این کار در بازار عرضه و دسترسی عموم مردم، اختلال ایجاد می‌کند»اگر گفته شود مردم دیگر کالاهای مصرفی از جمله مواد غذایی را بیش از نیاز ماهانه خود خریداری و در خانه ها نگهداری می کنند موضوعی دور از ذهن نیست و به فرهنگ مصرف در ایران باز می گردد. اما اینکه همان خانواده ها پوشک و نوار بهداشتی را برای انبار کردن خریداری کنند، نمی تواند قابل پذیرش باشد.در دو ماه اخیر تعداد بسیاری ویدئو در رسانه های اجتماعی منتشر شد که خانواده ها هنگام مراجعه به فروشگاه های زنجیره ای حتی در ساعات ابتدایی صبح، در لاین محصولات سلولوزی با قفسه های خالی نوار بهداشتی، پوشک و حتی دستمال کاغذی مواجه می شدند.

تولیدکنندگان فروشگاه دار

خوب است مردم بدانند تولیدکنندگان این حوزه در کشور چه مجموعه هایی هستند و آنها نیز پاسخ دهند در سال حمایت از کالای ایرانی چرا وضعیت تولید آنان به گونه ای است که بحران ارزی جاری که حاصل فشار خارجی بر ایران و ایرانی است، بیشتر حس شود؟ مولفیکس molfix ، ابتدا از ترکیه وارد می شد و سپس توسط مجموعه یونیلیور خریداری و در ایران تولید می شود. پوشک بچه مای بی بی my baby ساخت ایران و در کنار ایزی لایف و مای لیدی توسط شرکت زرین رویا تولید می شود.

بارلی barlie از محصولات شرکت گلرنگ است که در اسفند سال ۱۳۹۰ در دسترس مصرف کنندگان قرار گرفت و توسط شرکت ماریناسان از زیر مجموعه های گلرنگ تولید می شود. پوشک بچه مرسی mercy نیز متعلق به همین مجموعه است که بیشترین سهم بازار حوزه شوینده و بهداشتی را در اختیار دارد و با گردش مالی چند صد میلیاردی، احتمالا نباید لنگ واردات ماهانه مواد اولیه باشد! این مجموعه دستمال کاغذی سافتلن و نانسی را نیز تولید می کند. برندهایی نظیر «مبارک» که در سه سایز مخصوص کودکان و پوشینه بی اختیاری بزرگسالان تولید دارد و «پرمیس» هم از دیگر برندهای ایرانی هستند. در کنار اینها انواع نوار بهداشتی و پوشک خارجی عمدتا ترک و اروپایی نیز به کشور وارد می شود.

حال می توان از انجمن صنایع سلولزی که این شرکت ها و هولدینگ ها به عنوان بزرگترین و صاحبنام ترین تولیدکنندگان کشور را به عنوان عضو خود می بیند سوالاتی پرسید؛ چگونه این شرکت های عظیم که از مواد بهداشتی و شوینده تا مواد غذایی و صنعت پرسود فروشگاه زنجیره ای مانند افق کوروش و جامبو را در سبد هولدینگ خود دارند و در روزهای رکود صنعت در سال های گذشته، موج کمپین های تبلیغاتی چند میلیاردی به راه انداخته بودند تا بخش مصرف را تحریک به خرید بیشتر کنند، در سه ماه اخیر، غایبان اصلی این آشفته بازار هستند؟

وزارت صمت و معاونت های اقتصادی٬ صنایع و صادرات آن کجای این چرخه حضور دارند؟ بر اساس گزارش های مردمی و حتی بازرسان سازمان تعزیرات حکومتی، برخی شرکت های تولید کننده که هولدینگ شوینده و بهداشتی با تبلیغات چند میلیاردی محسوب می شوند، از مدت ها قبل تولید کافی داشته و انبارهای رسمی و بیشتر غیر رسمی آنها، مملو از محصول بوده است. در این شرایط، آسیبی که کم فروشی و احتکار به مدیریت کشور وارد کرده و آن را وسیله ای برای ساخت انواع لطیفه در زمینه پوشک و … کرده را به چه شکل می توان جبران کرد؟ آیا این مسئله در شرایطی که سیاست کلی نظام، افزایش زاد و ولد و تشویق زوجین دهه شصتی به فرزند آوری است، رفتاری غیر قابل پذیرش و قابل بررسی جدی تر از سوی نهادهای مسئول نیست؟ / خبرآنلاین

نوشته قیمت پوشک به کجا رسید؟/ انگشت اتهام را سمت مردم نبرید اولین بار در / مهم. پدیدار شد.