الهه صالحی: نام‌شان را گذاشته‌اند رزمندگان خط مقدم نبرد با ویروس کرونا. پرستاران سفیدپوشی که شبانه‌روز در تلاش‌اند تا باری از دوش مردم رنجور و بیمار بردارند. ترس را در صندوق می‌گذارند و درش را قفل می‌کنند. جان عزیز را کف دست می‌گیرند، از خانه و خانواده دور می‌مانند، ساعت‌ها در لباس‌های محافظ طاقت فرسا کار می‌کنند و بی‌خوابی و دلتنگی می‌کشند.

می‌گویند هیچ سربازی بدون اسلحه و مهمات به جنگ نمی‌رود اما رزمندگان خط مقدم نبرد با کرونا برای کمبود تجهیزاتی مانند ماسک و دستکش و لباس‌های محافظتی سختی‌هایی را بر دوش می‌کشند. حتی گفته می‌شود در برخی مراکز درمانی به علت همین کمبودها به پرستارانی که مسئولیت مراقبت از بیمارانی را دارند که هنوز مشکوک به کرونا هستند و آزمایش آنها مثبت نشده است، وسایل کافی داده نمی‌شود یا به گفته برخی پرستاران بعضی از مراکز درمانی هزینه تهیه این تجهیزات را خود پرستاران دریافت می‌کند.

اوضاع کمبود تجهیزات بهتر شده است؟

 بر اساس آمارها تا به امروز بیش از ۱۰ نفر از پزشکان و پرستاران جانشان را بر اثر ابتلا به ویروس کرونا از دست داده‌اند که نمونه تلخ آن نرجس خانعلی‌زاده، پرستار لاهیجانی بود که در فضای مجازی بازتاب زیادی داشت.

محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفت‌وگو با خبرآنلاین در این رابطه می‌گوید: امکانات نسبت به هفته پیش بهتر شده است اما همچنان کافی نیست. در موضوع تامین وسایل دو بعد مورد نظر است. هم بحث سلامت خود پرستار مورد نظر است و هم بحث جلوگیری از انتقال بیماری توسط پرستار.

باید به این موضوع اشاره کرد که در شرایط فعلی و شیوع ویروسی که سرعت انتشار بالایی دارد و تا ساعت‌ها روی سطوح باقی می‌ماند، پرستار باید مرتب بعد از رسیدگی به هر بیمار دستکش خودش را عوض کند در غیر این صورت به سادگی عامل انتشار می‌شود.

به گفته شریفی مقدم، با این وجود هنوز هم در برخی استان‌ها تجهیزات کافی نیست و با بالا رفتن آمارها در یک استان تمام امکانات و توجه به سمت آنها می‌رود در حالی‌که نگرانی اصلی در استان‌هایی است که هنوز موارد ابتلا کمتر است و مردم نگرانی کمتری دارند در نتیجه کمتر رعایت می‌کنند در حالی که ممکن است در این مناطق افراد ناقل و بدون نشانه وجود داشته باشند و باعث شیوع ویروس شوند.

با این حال با اینکه گفته می‌شود خیرها برای کمک به کادر درمان و تامین تجهیزات دست به کار شدهاند و برخی از کارخانه‌ها که حتی تا پیش از این ماسک و دستکش و محلول ضدعفونی تولید نمی‌کردند خط تولید خود را موقتا تغییر داده‌اند و با تمام توان در تلاش‌اند تا کمبودها را جبران کنند، کمبود دیگری وجود دارد که  قابل تولید در کارخانه‌ها نیست. کمبود نیروی کار و پرستار.

کمبود نیرو، معضلی جدی است

به گفته کارشناسان برای داشتن حداقل مراقبت توسط پرستاران از مردم باید به ازای هر هزار نفر، ۳ پرستار وجود داشته باشد. عددی که در کشورهای اروپایی ده نفر به ازای هر هزار نفر است اما به گفته شریفی مقدم در حال حاضر در ایران ما به ازای هر هزار نفر، دو پرستار داریم.

دبیر کل خانه پرستار در این باره می‌گوید: دغدغه ما در حال حاضر کمبود کادر پرستاری است چرا که بیماران شرایط نگهداری خاصی دارند و تعداد پرستاران ما کافی نیست و اگر بحران کرونا در ایران به زودی تمام نشود باید فکری به حال کادر پرستاری بکنند. پرستاری که خانه و زندگی و خانواده‌اش را رها کرده و ده روز است که در بیمارستان است، نمی‌تواند بیشتر از این در بیمارستان بماند.

شریفی مقدم تاکید می‌کند: من سال‌ها قبل و پیش از شیوع ویروس کرونا بارها و بارها گفته بودم که تعداد پرستاران کشور کم است اما توجه نشد. همین فرودین امسال بود که من این موضوع را به یکی از مسئولان گفتم که با توجه به اینکه سالیانه چهار تا پنج هزار پرستار بازنشست می‌شوند، اگر بخواهید ده هزار پرستار استخدام کنید سالیانه ۵۰۰ الی ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد که برای دولت و یک وزارت خانه عدد قابل توجهی نیست اما می‌تواند کمک بزرگی باشد برای اینکه مردم کمتر خسارت ببینند و درنهایت امسال بعد از چند سالی که پرستار استخدام نشد، چهار هزار نفر را استخدام کردند.

پرستاران مزد زحمات خود را می‌گیرند؟

هرچند که خستگی ناشی از کار مداوم، دلتنگی برای عزیزان، ترس و اضطراب و اندوه کار در شرایط بحرانی را با هیچ چیز نمی‌توان به درستی جبران کرد اما شاید پاداش و تامین مالی و افزایش حقوق را بتوان راهی دانست برای اینکه پرستاران بدانند زحماتشان نادیده گرفته نمی‌شود.

در همین رابطه چند وقت پیش اعلام شد که حقوق کادر ۵۰ درصد افزایش داشته و همراه با حقوق اسفند ماه به حساب پرسنل واریز می‌شود؛ همچنین تشویقی هم در راستای تشکر از کادر درمانی در راستای مقابله با ویروس کرونا برای کارکنان درنظرگرفته شده است که بعد از عید پرداخت می‌شود و قبل از عید کارانه و ۵۰ درصد افزایش حقوق واریز خواهد شد.

ماجرای فرار پرستاران چه بود؟

اما با وجود وعده افزایش حقوق و تشویقی‌ها اخباری هم مبنی بر فرار و ترک کار از سوی پرستاران برخی شهرها در فضای مجازی به گوش می‌رسید.

شریفی مقدم در واکنش به این خبر با تاکید بر اینکه موضوع فرار نیست، می‌گوید: مساله این است که طی هفت، هشت سال گذشته به جای هر پرستاری که استخدام رسمی بود و بازنشسته شد، نیروی شرکتی گرفتند که این پرستارها حقوق حداقل قانون کار را دریافت می‌کنند و قراردادهای یک ساله دارند ولی کوچکترین امنیت شغلی ندارند. نیروی شرکتی یعنی استثمار که پرستار نتواند نفس بکشد و شرکت هرموقع از هر شخصی به هر دلیلی خوشش نیامد عذرش را بخواهد.

او ادامه می‌دهد: اگر قرارداد استخدامی و حاکمیتی باشد که فرد نمی‌تواند هر موقع دلش خواست برود و باید جواب پس بدهد و اصلا سابقه کاری‌اش را رها نمی‌کند؛ اما پرستار شرکتی خودش امنیت شغلی ندارد و هرموقع دلشان بخواهد می‌توانند او را از کار کنار بگذارند.

به گفته دبیرکل خانه پرستار اتفاقی که نامش را فرار پرستان گذاشتند در واقع این بود که یک هفته پیش اعلام شد که حقوق کارکنان دولت ۵۰ درصد بیشتر می‌شود و بخشی از پرستاران هم که استخدامی هستند حقوقشان بیشتر شد. اما پرستاران شرکتی که اصلا جز کارکنان وزارت بهداشت حساب نمی‌شوند و هیچ چیز به آنها اضافه نشده است؛ در نتیجه ما می‌بینیم که در یک بخش چند پرستار با میزان کار یکسان حقوق‌های متفاوتی می‌گیرند که این دلسرد کننده و باعث تبعیض بین پرستارها شده است. پرستار شرکتی که هیچ امنیت شغلی‌ای ندارد، حقوق پایینی دارد در این شرایط باید دلش را به چه چیزی خوش کند که جانش را کف دستش بگذارد و در خط مقدم مقابله با کرونا شب  و روز کار کند؟

شریفی مقدم توضیح می‌دهد: همین موضوع باعث شد که پرستاران شرکتی می‌خواستند دست از کار بکشند. مثلا پرستار تنها یک ماه از قراردادش باقی مانده و حقوق آن یک ماه را نمی‌گیرد و کار را ترک می‌کند. همانطور که شرکت می‌تواند به راحتی پرستار را بیرون کند پرستار هم الزامی به ماندن ندارد. حالا هم می‌گویند بعضی پرستاران فرار کرده اند.

او در پایان تاکید می‌کند: علاوه بر این حتی اخیرا صحبت از قراردادهای ۸۹ روزه برای پرستاران می‎شود و این قرارداد یعنی به یک پرستار هیچ مزایایی تعلق نمی‌گیرد. بیمه و امنیت شغلی هم نداشته و برای شرکت هیچ تعهد و مالیاتی هم به همراه ندارد و این حالت خوبی نیست و متاسفانه وزارت بهداشت سیاست مناسبی در خصوص پرستارها اتخاذ نکرده است. امیدواریم که کرونا باعث شود که تغییری در این سیاست‌ها اتفاق بیفتد.

۴۷۲۳۲