به تازگی اسکات کریستیانسُن کتابی با عنوان «۱۰۰ دیاگرامی که دنیا را تغییر دادند» منتشر کرده و در آن مشهورترین و تأثیرگذارترین نمودارها و تصاویر را در یک جا گرد آورده است. مروری بر تعدادی از این تصاویر میتواند جالب باشد، این نمودارها از زاویه دید دیگری، نشان میدهند که سنگ بنای هر چه داریم و پایه اندیشههای کنونی ما متکی بر دانش و سعی متفکران و دانشمندان گذاشته است.
۱- سی هزار سال قبل از میلاد مسیح: این نقاشیهای باستانی در غار «Chauvet» واقع در فرانسه کشف شدهاند، این نقاشیها دو برابر نقاشیهای باستانی دیگر قدمت دارند.
۲- سنگ روزتا (Rosetta): این کتیبه در سال ۱۷۹۹ کشف شد، روی این بلوک گرانیتی فرامینی به سه زبان نوشته شده بود. این کتیبه به مصرشناسان کمک کرد که زبان هیروگلیف را برای نخستین بار رمزگشایی کنند، زبانی که از ۴ قرن پس از میلاد مسیح، زبانی مرده محسوب میشد.
۳- سامانه بطلمیوسی: این نمودار در سال ۱۵۶۸ توسط یک کیهانشناس پرتغالی به نام «بارتولومو ولبو» کشیده شده است.
۴- نقشه دنیا که توسط کلادیوس پتولمی در ۱۵۰ سال بعد از میلاد مسیح کشیده شده است، در این نقشه خبری از آمریکا یا سرزمینهای پایینتر از خط استوا نبود، بنابراین دنیای قدیم همه عرض و طول نقشه را اشغال کرده است، البته دقت نقشه، با توجه به فناوری آن روزگار بسیار خوب است.
۵- ابوریحان بیرونی در این نمودار کتاب التفهیم، به روشنی نشان داده است که چگونه خسوف اتفاق میافتد و ماه به اشکال مختلف دیده میشود.
۶- نقشه دوزخ بر اساس کتاب کمدی الهی دانته که در قرن نوزدهم کشیده شده است، نه طبقه دوزخ در این تصویر نمایش داده شده است!
۷- این هم تصویر مشهوری است که توسط لئوناردو داوینچی در سال ۱۴۸۷ کشیده شده است و با دیدن آن متوجه میشویم این نابغه ایتالیایی تا چد دقت نظر داشته است و شناخت دقیقی از آناتومی بدن انسان داشته باشت. در این نمودار نشان داده شده است که فاصله بین نوک انگشتان دو دست در حالت گشاده از هم، همواره برابر با طول قامت یک انسان است، داوینچی میخواست نشان بدهد که در بدن انسان چه تناسبهای جالبی وجود دارد.
۸– این هم تصویری است که همه پزشکان و کسانی که در رشتههای مربوط به پزشک تحصیل کردهاند، به کرات روی جلد کتابهای درسی آناتومی دیدهاند، اما شاید هیچ کدام کنجکاو نشدهاند که بدانند این تصویر را چه کسی کشیده و چه تاریخچهای دارد!
این تصاویر را آندرهآس وسالیوس کشیده شده است، او آناتومیست و پزشکی بود که در قرن شانزدهم میلادی میزیست، مهمترین اثر او کتاب «De humani corporis fabrica» یا «در ساختمان بدن انسان» بود، او پایهگذار آناتومی مدرن است، او استاد دانشگاه پادوآ بود و بعدها طبیب سلطنتی چارلز پنجم شد.
۹– این هم نقشهای که نیوکلاس کوپرنیک در سال ۱۵۴۳ از منظومه شمسی کشید که در آن خورشید در مرکز قرار گرفته بود.
۱۰- نقشههای معماری آندرهآ پالادیو: او در قرن شانزدهم میزیست و با الهام از معماری رومی و یونانی، نقشه بناهایی را کشیید که گرچه همه آنها فقط در ونیز ساخته شدند، اما تأثیر این نقشههای بر معماری غربی بارز و برجسته است. کتاب مشهور او «چهار کتاب معماری» است.
۱۱- سال ۱۵۹۶، نقشهای از فلاش توالت از جان هارینگتون! سر جان هارینگتون، مخترع توالت مدرن است! این نویسنده و هنرمند، اولین تولت فلاشدار را با اسم Ajax ساخت!
۱۲- ساعت آونگدار، کریستین هویگنس، سال ۱۶۵۷: این ریاضیدان هلندی، ایده گلیله را برای ساخت یک ساعت آونگدار تکمیل کرد. کار او تحولی در ثبت زمان ایجاد کرد و باعث ساخت ساعتهایی شد که به مدت ۳ قرن، دقیقترین نوع ساعتهای زمان خود بودند.
۱۳- طراحیهای سطح ماه گالیله: تا پیش از این طراحیها، تصور میشد که سطح ماه صاف است.
۱۴- گردونه رنگ که توسط موزس هریس در سال ۱۷۶۶ کشیده شده است.
۱۵- درخت تکامل، ۱۸۳۷، چاراز داروین:
۱۶- تاریخ در یک تایملاین رنگی: این تایملاین جالب را ژورف پریسلی در سال ۱۷۶۹ کشید، با کمک این نمودار دانشجویان میتوانستند ببینند که در هر تاریخ دلخواه در ۱۸ امپراتوری مختلف چه کسی بر سر کار بوده و چه شده است.
۱۷- گراف خطی: ویلیام پلیفیر، نخستین شخصی بود که اطلاعات اقتصادی و جمعیتی را به صورت نمودارها نمایش میداد. او از رنگ در نمودارهای خود استفاده میکرد و تاریخ را روی محور افقی و اطلاعات دلخواه دیگر را روی محور عمودی نمایش میداد.
۱۸– در ۳۰ مارس سال ۱۸۸۱، در نشریه Puck برای نخستین بار چهار شکلک برای نمایش حالت روحی لذت، افسردگی، بیتفاوتی و تعجب نمایش داده شد.
۱۹- نقشه جزیره گنج، سال ۱۸۸۳، رابرت لویی استیونسُن: هیچ جزیره گنجی عملا وجود نداشت، اما این نقشه تخیلی سالها و دههها است که کودکان را مشغول و هیجانزده کرده است! او خالق دکتر جکیل و آقای هاید (یکی از داستانهای کلاسیک ژانر علمی-تخیلی) هم است.
۲۰- نمودار کوبیسم و هنر انتزاعی، ۱۹۳۶، آلفرد بار:
۲۱- پردازشگر ۴۰۰۴ اینتل: این نقشه در سال ۱۹۷۱ توسط وین پیکت و فیلیپ تای کشیده شد. پردازشگر ۴۰۰۴، یک پردازشگر ۴ بیتی بود که توسط اینتل در سال ۱۹۷۱ وارد بازار شد. این پردازشگر نخستین پردازشگر کاملی بود که میتوانست روی یک بورد نصب شود، در ضمن این پردازشگر نخستین ریزپردازشگری بود که به صورت تجاری در دسترس عموم قار گرفت.
۲۲- کامپیوتر اپل، سال ۱۹۸۰: زمانی که این اختراع در سال ۱۹۸۰ ثبت شد، جابز ۲۵ ساله بود.