حسن هانی زاده در پاسخ به این پرسش که علت گفتگوهای اخیر تهران و قاهره پس از چند دور تجربه ناموفق چیست گفت: دولت مصر از ابتدای انقلاب اسلامی سیاست متفاوتی در رابطه با ایران اتخاذ کرد. به دلیل اینکه انور سادات رییس جمهور اسبق مصر ارتباط گسترده ای در گذشته با رژیم شاهنشاهی داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تقابل با ایران قرار گرفت. بعد از او حسنی مبارک هم همین شیوه را ادامه داد و در طول جنگ ایران و عراق هم کمکهای زیادی به رژیم صدام داشت. انتظار می رفت که پس از دگرگونی های بعد از 2011 و حاکمیت یک ساله اخوان تغییراتی در سیاست مصر صورت بگیرد. اما مصر همچنان سیاست غیر شفافی را در مورد ایران اتخاذ کرد. دلیل این امر هم این است که مصر با داشتن جمعیتی صد میلیون نفری جمعیتی کم درآمد است که درآمدهایش محدود به گردشگری و استفاده از کانال سوئز به عنوان کانال بین المللی و گرفتن مالیات از کشتی ها و همچنین کشاورزی است. لذا مصر از ناحیه اقتصادی به عربستان و آمریکا وابسته است و سیاست های این کشور تابعی از واشنگتن و ریاض به حساب می آید. برای همین هرگاه ایران به عربستان نزدیک شد، مصر هم سیاست های خود را نسبت به ایران معتدل کرد. اخیرا هم گفتگوهایی بین ایران و عربستان در بغداد صورت گرفت که به نظر می رسد تاثیر خودش را بر مصر باقی گذاشته. از آنجایی هم که مصر با چالش جدیدی به نام سد النهضه اتیوپی رو به روست سعی می کند تنش های خود را در منطقه کاهش دهد و از ظرفیت ایران هم برای تقابل با اتیوپی استفاده کند. قاهره در صدد است که یک نوع تعادل را در رفتار خودش با تهران ایجاد کند. اما به هر حال سیاست های مصر تابعی از سیاست های عربستان و امریکا خواهد ماند.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که چگونه توازن در روابط بین ایران و مصر برقرار خواهد شد گفت: اقتصاد مصر اقتصاد شکننده ای است. مخصوصا الان که سد النهضه خطر جدی تلقی می شود و جریان سد نیل به این کشور به شدت کاهش پیدا کرده و این برای کشاورزی مصر که تقریبا یک سوم در آمدهای ملی این کشور را تشکیل می دهد به سمت فروپاشی می رود. با توجه به شرایطی که در منطقه است، به نظر می رسد که ریاض در چرخش مصر به سمت ایران نقش دارد و لذا یک نوع کاهش تهاجم از سوی مصر نسبت به ایران را از نظر سیاسی و رسانه ای شاهد هستیم. به ویژه اینکه اتحادیه عرب که مقر آن در قاهره است هم در طول سال های گذاشته سیاست تهاجمی نسبت به ایران داشته است. من فکر می کنم که اگر روابط ایران و مصر به حد قابل قبولی برسد طبیعتا اتحادیه عرب هم در رفتارهای خود نسبت به تهران نوعی از نرمش را نشان خواهد داد. اما به هر حال روابط مصر و ایران به نقطه ای که روابط دیپلماتیک قابل قبولی وجود داشته باشد نخواهد رسید.
مشروح گفتگو را در لینک زیر بخوانید:
ایران و مصر پس از چهل سال عادیسازی روابط را آغاز میکنند؟
310311