پریسا عباسی– طوفان ژئومغناطیسی شدیدی که از یکی از حفره‌های بزرگ در تاج خورشید خارج شده بود، باعث اختلال عظیمی در میدان مغناطیسی زمین شد. این رویداد غافلگیرکننده باعث ایجاد شفق‌های قطبی از جنوب آلاباما تا شمال کالیفرنیا گردید.

این قوی‌ترین طوفان خورشیدی بود که طی شش سال اخیر به زمین اصابت کرده بود و شفق‌های قطبی که نمایش نورهای خیره‌کننده‌ قوی بودند را در سرتاسر آمریکا، از جنوب آلاباما تا کالیفرنیای شمالی به نمایش گذاشت. با این حال هیچ کس نتوانسته بود ظهور چنین پدیده‌ای را پیش‌بینی کند.

به گزارش سایت Live Science Space ، طوفان خورشیدی ۲۴ مارس نتیجه یک پرتاب جرم تاجی(CME) یا یک حباب عظیم و سریع از پلاسمای متحرک و میدان مغناطیسی آزاد شده ازسوی خورشید بود. خروج این جرم از تاج خورشیدی، از یک حفره تاجی بزرگ (به اندازه ۲۰ برابر زمین) که بادهای خورشیدی را با سرعت بیش از ۲.۱ میلیون کیلومتر در ساعت به بیرون پرتاب می‌کرد، به وجود آمد.

دکتر تامیتا اسکوف، متخصص آب و هوای فضایی آمریکا، به سایت Space گفته که هیچ‌کس نتوانسته بود طوفان خورشیدی G۴ (G مقیاس شدت طوفان خورشیدی است که کمترین مقدار آن یک و بیشترین مقدار آن ۵ است) را پیش‌بینی کند؛ زیرا این طوفان “تقریبا نامرئی” بود. او می‌گوید این طوفان‌های نامرئی بسیار کندتر از CME های معمولی که فوران می‌کنند شروع می شوند، بنابراین مشاهده آنها دشوارتر خواهد بود.

طوفان‌ها می‌توانند شفق‌های قطبی را به عرض‌های جغرافیایی بسیار پایین‌تر از حد معمول سوق دهند. شفق‌های قطبی یا شفق‌های شمالی معمولاً فقط درعرض‌های جغرافیایی بالا و نزدیک قطب شمال و جنوب ظاهر می‌شوند، زیرا میدان مغناطیسی زمین، الکترون‌های باد خورشیدی را به سمت قطب‌ها منحرف می‌کند. اما هنگامی که یک طوفان خورشیدی رخ می‌دهد، ذرات باردار بیشتری با گازهای موجود در اتمسفر فوقانی برخورد می‌کنند، به این معنی که نمایش نور شب می‌تواند نزدیکتر به استوا ظاهر شود.

در مقاله‌ای درSpaceWeather می‌خوانیم: « پیش‌بینی کنندگان آب وهوا این مورد را کاملاً از دست دادند. شفق‌های قطبی از جنوب کلورادو تا نیومکزیکو گسترش یافتند. این طوفان ژئومغناطیسی شدیدترین طوفان در ۶ سال اخیر در آمریکا بود.»

به طورکلی، هرچه طوفان ژئومغناطیسی قوی‌تر باشد، شفق‌های قطبی دورتر دیده می‌شوند. به گفته Fermilab ناسا (آزمایشگاه فرمی لب (Fermilab) یک مرکزعلمی درآمریکاست که یکی ازمشهورترین و پیشرفته‌ترین شتاب‌دهنده‌های دنیا در آن قرار دارد)، در سال ۱۸۵۹ یک شراره خورشیدی باعث ایجاد شفق‌های قطبی تا جنوب کوبا شد. مهمترین و شناخته‌شده‌ترین طوفان ژئومغناطیسی جهان که تاکنون در تاریخ ثبت شده طوفان خورشیدی کرینگتون (Carrington)، بوده است.

منبع: Live Science

۵۸۵۸