اسدالله قرهخانی *
«تعیین سقف فروشی ک میلیون و ۱۰۰ تا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در بودجه ۹۸ هرچند از ویژگیهای انبساطی بودجه است، اما این برآوردها حاکی از آن است قیمت در نظر گرفته شده ۵۴ دلار برای هر بشکه نفت نتواند به واقعیت نزدیک شود. اما تغییرات صورت گرفته در منطقه در حوزه سیاسی ممکن است آینده نفتی بودجه را دستخوش تغییرات مثبتی کند.
تحریمهای نفتی علیه ایران هرچند با محوریت آمریکا دنبال میشود، اما کشورهای عربی جنوب خلیج فارس نیز نقشهای خود را در این حوزه ایفا می کنند. چنانکه پادشاه عربستان تصمیماتی برای تغییر وزارت خارجه خود گرفته است، تصمیماتی که نشان میدهد وزیر خارجه بعدی رویکردی اقتصادی درمنطقه خواهد داشت. از سوی دیگر شیوخ عرب نشین جنوب خلیج فارس نیز اقدام به بازگشایی سفارتخانههای خود در دمشق کردند، که نشان میدهد رویکرد تنش زای خاورمیانه در حال فروکش است. پیش از این اتحادیه اروپا اعلام کرده بود، با راه اندازی یک کانال مالی برای مبادلات تجاری با ایران از جمله نفت با تحریم آمریکا همراه نمی شود.
درصورت پایبندی اروپا به تعهدات خود در قبال خریداری نفت از ایران میتوان امیدوار بود وضعیت بودجه تغییر کند. از سوی دیگر کاهش خرید نفت چین که از سال گذشته به علت سیر نزولی رشد اقتصادی این کشورصورت گرفت ممکن است، در سال آینده نیز ادامه پیدا کند، اما در کنار آن هند به عنوان یکی دیگر از مشتریان نفتی ایران با روند رو به رشداقتصادی نشان داده است، که میتواند یکی از مهمترین مشتریان نفت ایران باشد. بنابراین اگر راه های جدیدی برای افزایش صادرات پیدا شود، در آن صورت میزان بودجه با بودجه کنونی فاصله خواهد گرفت و منابع ارزی منبسط خواهد شد.
مولفه دیگری که در بودجه ۹۸ در حوزه نفت قابل بررسی است، قیمت نفت برای سال آینده و همچنین تعیین قیمت بنزین است، هرچند دولت در لایحه ارائه شده سخنی از افزایش قیمت بنزین به عمل نیاورده است، اما امکان چکشکاری اعضای کمیسیون انرژی و تغییر قیمت بنزین وجود دارد چرا که طی ۵ سال گذشته قیمت بنزین همواره ثابت بوده و دولت ناگزیر شده است برای هر لیتر بنزین رقمی معادل ۵ هزارتومان یارانه پرداخت کند که با یک حساب سر انگشتی چیزی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان یارانه بنزین به افرادی داده میشود که با داشتن دو یاسه خودرو در منزل شخصی خود میتوانند از آن استفاده کنند، لذا چکش کاری قیمت بنزین و تغییر نرخ آن ممکن است در مجلس صورت گیرد.
افزایش نرخ دلار و سیر صعودی تورم که از ماههای پیش در کشور پدید آمده باعث شده تا دولت تلاش خود را برای تدوین بودجهای که به بهبودمعیشت مردم را در اولویت قرار داده است، بر همین اساس ۲۰ درصد به حقوق و مزایای کارکنان و کارمندان اضافه خواهد شد. اما باید دید که این حجم از افزایش حقوق با توجه به شرایط اقتصادی سال آینده چقدرمیتواند به کمک اقتصاد خانوارها بیاید از دیگر ویژگیهای مثبت بودجه ۹۸ را باید در تعیین قیمت های زراعی به پیش قیمت گندم دانست که باوجود آنکه قیمت کلزا و دانههای روغنی رشد چشمگیری نداشته اما قیمت گندم در سطح مناسبی قرار گرفته که میتواند از ویژگیهای مثبت لایحه باشد.
*سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس
۲۲۳۲۲۳