هنگامی که فردی فعالیت تولیدی خود را آغاز میکند، در تامین سرمایه مورد نیازش ۳ حالت وجود دارد؛ یا تمام نقدینگی را فرد به تنهایی سرمایهگذاری میکند یا به کمک افراد حقیقی و حقوقی پول مورد نیاز تهیه میشود. در شکل سوم هم بخشی از منابع مالی از سوی فرد یا افراد و بخش دیگر از سوی بانکها تامین میشود. همراهی بانکها در جهان یکی از اصلهای راهاندازی تولید بوده و در قوانین بینالمللی منابع مالی نزد سیستم بانکی باید در امور مولد هزینه شود.
صنعتگران در ایران برای تعامل با بانکها چالشهای بسیاری دارند؛ از این رو بسیاری از تولیدکنندگان واقعی تلاش دارند در گرداب مالی بانکها گرفتار نشوند. به طور عمده کارگاهها و واحدهای تولیدی کوچکتر سعی میکنند منابع مالی مورد نیاز را خارج از مجموعه از منابعی غیراز بانکها تامین و به خط تولید تزریق کنند. حتی برخی با فروش خودرو یا خانه شخصی مبادرت به تامین مالی میکنند؛ اما زیر بار سود ۱۸ درصد روی کاغذ که در عمل به ۲۵ درصد میرسد، نمیروند.
این موضوع برای واحدهای صنعتی و کارخانجات بزرگتر متفاوت است. برای مجموعههای بزرگ با توجه به استفاده از امتیازاتی مانند کارآفرینی و… گرفتن تسهیلات صرفه اقتصادی دارد. بنابراین هر چه تولیدکنندگان کوچکتر کمتر به دنبال وامهای بانکی هستند بخشی از سرمایه در گردش و سرمایه ثابت مجموعهها و هلدینگها با منابع مالی بانکی تامین میشود.
اما یکی از راهکارهایی که هزینه مالی تولیدکنندگان متوسط و کوچکتر را در اخذ تسهیلات پایین میآورد خرید دیون است؛ اینکه هزینه چکهای مدتدار از سوی سیستم بانکی پرداخت شود تا چرخ تولید بهطور مستمر در حرکت باشد. پروندههای زیادی وجود دارد که تولیدکننده با گرفتن تسهیلات بهاصطلاح نقرهداغ شده و در کنار اصل و فرع پول، سرمایه خود را هم در جرایم دیرکرد و سود مرکب از دست داده است.
در حال حاضر با صحبتهایی که درباره افزایش سود سپردهگذاران مطرح میشود، علاوه بر افزایش هزینه تسهیلات خطر حرکت سرمایهها به سوی سپردهگذاری هم وجود دارد. هنگامی که درصد سودهای مالی برای سپردهگذاران افزایش یابد به طور قطع تسهیلات هم گرانتر شده و معوقات بانکی بیشتر میشود. به این ترتیب دیرکردها افزایش یافته و بدهی تولیدکنندگان به نظام بانکی بیشتر میشود. در ادامه باید منتظر قطور شدن پرونده تعامل صنایع و سیستم بانکی باشیم.
خطر دیگر هم از بین رفتن انگیزه تولید بوده و سرمایهگذار علاقهای به تامین مالی بخشهای مولد نداشته و ترجیح میدهد بهجای هدررفت انرژی در پیگیری مسائل بیمهای و مالیاتی پول خود را در بانک گذاشته و بدون دغدغه سود دریافت کند. هر چند تولیدکنندگان به نوعی آلوده تولید شده و حاضر نیستند فعالیت صنعتی خود را متوقف کنند. حتی جوانانی که دارای سرمایه بوده کسانی که روی حرفهای تخصص دارند، میدانند سود تولید نه به لحاظ مالی که از نظر معنوی بیشتر است. در فعالیت صنعتی نوآوری و خلاقیت خود مشوقی برای تدوام فعالیتهای صنعتی تولیدی بوده و نباید انگیزه فعالیتهای تولیدی را از جوانان و افراد پیشکسوت گرفت.
* فعال صنعتی
۲۲۳۲۲۵