اکنون در شرایطی قرار داریم که اگر در روند فعلی اقتصاد ایران تغییرات اساسی رخ ندهد، در سال‌های آتی مشکلات اقتصاد ایران تشدید خواهد شد و حتی از عملکرد نامطلوب سال‌های قبل هم فاصله خواهیم گرفت. در این شرایط باید به دقت شرایط اقتصاد کشور را رصد کرد و برای توقف روند نامناسب اقتصاد برنامه‌ریزی و تلاش کرد.
تنها راه باقی مانده برای اقتصاد ایران، عزمی راسخ و فراگیر برای اصلاح ساختاری اقتصاد است و دیگر هیچ توجیهی بر ای تاخیر در آن قابل قبول نیست. اصلاحات ساختاری باید با هدف بهبود نظام حکمرانی و برطرف کردن چالش‌های قدیمی اقتصاد انجام شود. نظام حکمرانی در اقتصاد ایران دچار مشکلات جدی و حاد است و باید به مرور و با لحاظ اولویت‌ها، آن را اصلاح کرد.
این اصلاحات پرهزینه، سخت و زمان‌بر است و نیاز به تلاش همگانی در تمام قوا و فراتر از آن، در کل حاکمیت دارد. وقتی صحبت از اصلاحات می‌شود، معمولا نگاه‌ها به سمت دولت می‌رود؛ در حالی که اصلاح ساختاری اقتصاد ایران نیاز به مشارکت همه دارد و دولت به تنهایی نمی‌تواند راه به جایی ببرد.
اکنون که در ابتدای دوره جدید قوه‌قضاییه و در حال ساختن مجلس جدید هستیم، باید ماموریت‌های این دو قوه و وظایف آنها در اصلاحات اقتصاد ایران مشخص شود. بخش مهمی از اصلاحات اقتصادی مربوط به اصلاح قوانین قبلی و تدوین قوانین کارا، تقویت حقوق مالکیت، مبارزه هدفمند با فساد و… و. است که باید توسط قوه‌مقننه و قضاییه انجام شوند.
در اصلاحات ساختاری همراهی مردم نیز نقش اساسی دارد و بدون سرمایه اجتماعی بالا نمی‌توان به موفقیت اصلاحات اقتصادی امید داشت. این در حالی است که سرمایه اجتماعی روند نامطلوبی در اقتصاد ایران داشته و در یک سال اخیر نیز روند تخریب آن تشدید شده است.
اتحاد و همدلی شکل گرفته در روزهای اخیر بسیار مثبت است، اما به معنی بازسازی کامل سرمایه اجتماعی نیست. باید قدر این فرصت را دانست و با اقدامات بعدی برای بازسازی کامل سرمایه اجتماعی تلاش کرد. اگرچه وظیفه اصلی در بازسازی سرمایه اجتماعی بر دوش حاکمیت و دولت است، اما مردم و رسانه‌ها نیز باید در این راستا تلاش کنند
امید است به برکت خون شهدا همه با هم متحد شده و برای ساختن اقتصاد کشور تلاش کنیم. چه بسا بهترین قدردانی از آنها هم همین باشد و کمی به وظیفه خود عمل کرده باشیم.
به امید فردایی بهتر برای ایران و ایرانیان
* کارشناس اقتصادی
۲۲۳۲۲۵
