سینماسینما، محمد ایران دوست:
در آستانه ورود به دهه پنجم استمرار انقلاب اسلامی ،جامعه شریف سینمای ایران سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر را با سرافرازی برگزار کرد.در جشنواره سی وهفتم بخشی از دستاوردها و بضاعت هنری و سینمایی ایران پس از گذشت چهار دهه پرفراز و فرود به نمایش درآمد و نشان داد هنرمندان این سرزمین کهن با وجود همه محدودیت ها و تنگناهایی که در حوزه سینما با آن دست و پنجه نرم می کنند ، هماره پویا و امیدوار دوشادوش ملت سترگ ایران به افق های پیش رو می نگرند و ناملایمات و بی مهری های بدخواهان و کژاندیشان نتوانسته خللی در اراده شکست ناپذیر آنان ایجاد کند. جشنواره سی و هفتم در شرایطی برگزار شد که دونالد ترامپ برای جبران شکست ها وناکامی های کاخ سفید و هم پیمانانش در منطقه از برجام خارج شد و با اعمال تحریم هایی برخلاف قوانین و معاهدات جهانی ملت ایران را با چالش هایی سخت مواجه ساخت.سینماگران ایران با درک این فضا و موقعیت سیاسی بخشی از توان و استعداد هنری خود را به میدان آوردند و با خلق آثاری گرانبها و چشم نواز موجی از شور و امید را در ایام برپایی جشن چهلمین سالروز پیروزی انقلاب ملت ایران بر استبداد و دیکتاتوری پدید آوردند.سینماگران برخلاف برخی سازمان ها و نهادهاو مراکزی که تنها شعار سر می دهند و در صدر اخبار رسانه ها جا دارند، با تولید آثارهنری گیرا و مشارکتی فعالانه و پرنشاط به تکلیف خود در برابر ملت ایران جامه عمل پوشاندند و چهلمین سالروزپیروزی انقلاب را باشکوه و درخشان برگزار کردند.
هجمه به سینما
همزمان با اعلام عناوین فیلم های جشنواره سی وهفتم فیلم فجر و روزهای برگزاری جشنواره و پس از آن ،هجمه به سینما از سوی رسانه ها ، احزاب و شخصیت های طیف سیاسی خاص شدت گرفت و به بهانه نقد و تحلیل فیلم های جشنواره و فاصله داشتن برخی ازآثار با فرهنگ وآرمان های انقلاب تهاجم و توهین به خانواده بزرگ سینمای ایران را افزایش دادند و سینماگران را عناصری؛ نفوذی، غرب زده، خودفروخته،… خواندند. این طیف سیاسی خاص با شبکه های ماهواره ای و رسانه های معاند که سال هاست می کوشند چهره ای مخالف با ، هنر و هنرمند ازجمهوری اسلامی ایران به دنیا مخابره کنند ، همگام و هم فرکانس شدند و با بزرگنمایی پاره ای از چالش های ناخواسته فیلم های جشنواره به سینمای پرافتخار ایران هجمه وارد کردند .صاحبان اندیشه افراطی گری با بهره گیری از رسانه های قارچ گونه با فرافکنی سینماگران را به غفلت در زمینه تولید آثاری با مضامین هنجارهای اسلامی و انقلابی متهم کردند، اما حاضر نشدند از کم کاری مراکز و نهادهای فرهنگی و مسئول که از بودجه ها و امکانات فراوان برخوردارند، در حوزه ترویج ارزش های اسلامی و انقلابی گزارشی به افکار عمومی ارائه دهند. گروه های سیاسی افراطی و تمامیت خواه سال های متمادی است با بهره گیری ازرسانه های معلوم الحال،با مستمسک قراردادن دفاع از ارزش ها ،باغوغاسالاری و جنجال آفرینی به فیلم سازان یورش می برند و چنان عرصه را بر آنان تنگ و تاریک کرده اند که هنرمندان ترجیح می دهند عطای نزدیک شدن به سوژه های انقلابی و حتی مذهبی را به لقایش ببخشند.این گروه ها از سینما انتظار دارند کوتاهی و ناتوانی نهادها و مراکز فرهنگی و مذهبی در قبال جامعه امروز را یک تنه جبران کنند و برای رفع معضلات از خودمعجزه نشان دهند!
پس زمینه فیلم ها
برخلاف خبرها و تحلیل های کج دارومریزی که از فیلم های جشنواره سی وهفتم در برخی رسانه ها انعکاس یافت باید اذعان داشت تنوع ساختار و ژانر در جشنواره سی و هفتم مشهود بود. از حضورفیلم هایی با ساختار ؛انیمیشن ،مستند،کوتاه تا سینمایی.از وجود فیلم هایی با مضمون ؛ اجتماعی، تاریخی، جنگی،فانتزی، طنز،… تا سیاسی در جشنواره به نمایش درآمد.بهرام توکلی در فیلم «غلام رضا تختی» ضمن ارائه تصویری زیبا و شوق انگیز از زندگی پهلوان ملی ایران غلام رضا تختی،مهم ترین مقطع تاریخ معاصر ایران در دوره پهلوی دوم را روایت می کند و گوشه ای از ظلم ،تبعیض و فقرمردم در عصر رژیم دیکتاتوری شاه را در معرض تماشا می گذارد.مهدی جعفری در فیلم «بیست و سه نفر» بخشی از حماسه آفرینی و هوشمندی آزادگان نوجوان در برهه حساس جنگ تحمیلی را به شایستگی بازسازی می کند و جایگاه والای مقاومت در برابر متجاوز به میهن را به رخ می کشد.در فیلم «سرخ پوست» نیما جاویدی در قالب داستانی معمایی و پر کشش با ساختاری خیره کننده در پس زمینه فیلم به فساد و بی عدالتی دررژیم مستبد گذشته اشاره دارد.رضا زهتابچیان درفیلم «دیدن این فیلم جرم است »با نقد درون گفتمانی تصویری جسورانه از مدعیان مدافع وطن و حامیان ارزش ها و نیز ترجیح مصلحت بر آرمان ها ارائه می کند .همچنین فیلم به شیوع فساد و ریاکاری دربین برخی از اقشارپرنفوذ جامعه می پردازد.
بالندگی آثار
فیلم هایی که در جشنواره برای کسب سیمرغ با یکدیگر به رقابت پرداختند علاوه بر به روز بودن و برخوردار ازویژگی های دراماتیکی و جذابیت های سینمایی بر جنبه کارکردهای اجتماعی و فرهنگ سازی نیز تاکید داشتند.مستند های « خانه ای برای تو»، «دلبند»،«تمام چیزهایی که جایشان خالی است» با روایت ها و نشان دادن موقعیت های متفاوت به نیاز امروز جامعه یعنی خصلت شوق زندگی و امید به آینده بهتر پرداختند.سعید روستایی در فیلم نفس گیر «متری شیش و نیم» به فرجام داشتن زندگی لاکچری از طریق قاچاق مواد مخدر می پردازد.فیلم «جمشیدیه» به کارگردانی یلدا جبلی به وجدان بیدار که برای برخی این روزها وجود خارجی ندارد و بیشتربه افسانه شبیه شده اشاره دارد.نرگس آبیار در فیلم دلهره آور«شبی که ماه کامل شد»برداشت نادرست و کژاندیشانه از آموزه های اسلامی ومباح دانستن هرگونه ظلم و جنایت علیه انسان ها حتی اعضای خانواده در راستای اهداف منحط و مطرود را به تصویر می کشد و سرانجام تندروی و افراطی گری را هنرمندانه عیان می سازد. محمدحسین مهدویان در فیلم موفق «ماجرای نیمروز۲: رد خون» بخشی از جنایات سازمان مجاهدین خلق علیه مردم ایران در دهه پر التهاب شصت را بازگو می کند.
نقش راست
بخش قابل توجهی از کارنامه موفق سینمای ایران به ژانر اجتماعی اختصاص دارد و از سینماگران پیشکسوت تا فیلم سازان جوان هوشمند و جویای نام در این حیطه فعالند و با رویکردهای متفاوت به خلق آثاری با مضامین اجتماعی دست می زنند.در برخی ازفیلم های اجتماعی راه یافته به جشنواره سکانس هایی از مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی و بروز انواع ناهنجاری های اخلاقی و رفتاری در جهان فیلم هاوجود داشت.این موضوع دست آویزی شد تا برخی رسانه ها و اشخاص بدون توجه به کلیت آثاربه فیلم سازان حمله کنند و نشان دادن معضلات را ترویج فساد و بی بندوباری از طریق سینما قلمداد کنند و منکر شیوع گسترده این واقعیت های تلخ در جامعه شوند، در حالی که آمار مراکز کشوری و لشکری همه موید رشد انواع ناهنجاری ها در جامعه است و سینماگران به رسالت خویش عمل کرده اند.مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد ۶۰تا۷۰درصد زنان جامعه در گروه محجبه های عرفی بدحجاب با تعریف شرعی قرار دارند و در گزارشی دیگر سن روسپیگری را ۱۵ سال اعلام کرد.ستاد اقامه نماز کشورمی گوید فقط ۴۲درصد جوانان نماز می خوانند.معاون وزیر بهداشت مصرف سالانه مشروبات الکلی درکشور را ۴۲۰میلیون لیتر(درسال۱۳۹۴) می داند و قوه قضاییه از ورود سالانه ۱۶میلیون پرونده به این قوه خبر می دهد!؟ این آمار تنها بخشی از معضلات جامعه است که در فیلم ها بصورت محدود انعکاس می یابد و گویای این حقیقت مهم است که سازمان ها و نهادهای فرهنگی و مذهبی در اجرای وظایف و ماموریت های قانونی دچار کم کاری و نقصان شده اند، در نتیجه این حجم ازمعضلات در جامعه بروز کرده است. آینه چون نقش تو بنمود راست/ خود شکن آیینه شکستن خطاست.
برند و ذائقه ساز
در برهه ای که صاحبان جشنواره های پرمدعا و بی مخاطب از امکانات و بودجه های عمومی کشور ارتزاق می کنند و با بسیج رسانه های خاص خودشان را سرآمد و الگوی فعالیت های فرهنگی و هنری جا می زنند و به جای عمل به تدابیر راهگشای رهبری فرار رو به جلو دارند،جشنواره فیلم فجر متکی به حمایت مردم است.مردمی که برای تماشای فیلم های سینمای ایران از گیشه بلیت تهیه می کنند.فروش ۱۰۰ هزار بلیت فیلم های سی وهفتمین جشنواره فیلم فجردر۲۰ دقیقه، اکران فوق العاده تعدادی ازفیلم ها همه نماینگر استقبال پرشور مردم از سینمای متواضع این سرزمین است، از این لحاظ جشنواره فیلم فجر با وجود همه جوسازی ها و تخریب ها برندی ملی وذائقه ساز محسوب می شود.استقبال گسترده فیلم سازان با گرایشات فکری مختلف از جشنواره و بیان دغدغه ها و دلمشغولی ها در حوزه های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی،حضور پررنگ بانوان فیلم ساز،شکوفایی استعداد های کارگردانان جوان و نسل نو،جبران کوتاهی و کم کاری سازمان ها و نهادهای غوغاسالار فرهنگی،…تنها بخشی از دستاوردها سینمای ایران در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب بود.
