سینماسینما، آزاده کفاشی:
مسخره باز: جاه طلب و متفاوت
مسخره باز پر است از ایدههای جذابی که هر کدام جدا از هم موجودیت دارند ولی آنچنان که باید به هم ربط پیدا نکردهاند. ایدههایی که هر یک به تنهایی میتواند تماشاگر را سرذوق بیاورد. فضای سلمانی و شخصیتهای آن با جزئیات کامل در همان چند دقیقه اول به خوبی ساخته میشوند ولی این جزئیات بی هیچ دلیلی مدام تکرار میشوند. تکراری که سبب میشود ریتم فیلم در مقدمه بر خلاف بخش پایانی آن بسیار کند پیش رود. آنچه جایش در مسخره باز خالی است درامی است که میتوانست ایدههای بسیار زیاد مسخره باز را از تکرار نجات دهد. درامی که هست ولی معلوم نیست چرا درست در کار نمیآید و چرا این همه دیر شروع میشود و اینقدر سرسری کنار گذاشته میشود. قتلهای زنجیرهای زنان میتوانست همان ماجرایی باشد که مسخرهباز را از تکراری که گرفتار آن شده نجات دهد. ولی این قتلها به جای اینکه درام اصلی باشد و چون نخی همه چیز را به هم متصل کند تنها یک ایده فرعی است مثل خیلی ایدههای دیگر که بهانهای شده برای ارجاع به فیلمهایی که کارگردان ظاهرا دوستشان دارد و با ربط و بیربط پایشان را به وسط مسخره باز کشانده. در کنار ارجاعهایی که فقط فیلم را شلوغ کردهاند؛ یادآوری صحنه های هزار دستان و آن صحنه بازجویی جهانگیر فروهر از مردم کاملا در جای خود نشسته. چرا که بازسازی آن در فضای بی زمان و مکان آن سلمانی و ارتباطش با قتلهای زنجیرهای از جمله ارجاعاتی است که به کار فیلم آمده. نکته مهم این جاست که حتی اگر دانش برای خودش رویا و خیال میبافد و از دنیای یک فیلم وارد دنیای فیلم دیگری میشود، همه این رویاها و ارجاعها باید منطقی داشته باشند و نسبتی با هم برقرار کنند.
مسخرهباز فیلمی است که جاه طلبانه میخواهد متفاوت باشد، که هست؛ ولی کاش در خرج کردن ایدههایش اینقدر دست و دلباز نمیبود تا نتیجه کار خیلی بهتر از این میشد.
شبی که ماه کامل شد: نگاهی انسانی
خانم آبیار سیر تبدیل شدن آدمی معمولی که سرش به کار و کاسبیاش گرم است، عاشق میشود و شعر میخواند را به یک تروریست تکفیری به تصویر میکشد. با اینکه موضوع فیلم، امنیتی و سیاسی است ولی نگاه آن به ماجرا نگاهی انسانی است. تروریستها در این فیلم، مانند آنچه در فیلمهای مشابه دیدهایم هیولاهایی نیستند که به یکباره با شمایلی مشخص جلوی دوربین بروند و سر ببرند. تروریستها، موجوداتی تک بعدی نیستند. شرایط است که آدمها را به پیش میبرد و گرفتار میکند.
شخصیت پردازی در فیلم ” شبی که ماه کامل شد” قدم به قدم با تعریف قصه پیش میرود. هر چند شخصیت زن، بیش از اندازه معصوم است و بی خبریاش از تمام ماجراها و سادگیش باورپذیر نیست. با وجود این، در اقتباس از یک ماجرای واقعی و با توجه به اینکه از این ماجرا زمان زیادی هم نگذشته است، بسیاری از جزئیات ماجرا به نفع درام و نمایش سیر تحول شخصیت عبدالحمید تعدیل شدهاند.
شاید مهمترین مشکل فیلم استفاده از دوربین روی دست با تکانهای شدید از همان ابتدای کار است که استرس زیادی را منتقل میکند و حتی میتواند تماشاگر را عصبی کند. ماجرای فیلم آنقدر پر کشش و پر هیجان هست که نیاز به استفاده از چنین ترفند آزار دهندهای نباشد.
