قهرمانی اخیر تیم ملی والیبال جوانان در مسابقات جهانی ۲۰۱۹ بحرین، اتفاقی بزرگ و غرورانگیز است. موضوع تا جایی اهمیت داشت که علاوه بر چهرههای ورزشی، بسیاری از شخصیتهای سیاسی و فرهنگی هم به آن واکنش داشته و قهرمانی والیبالیستهای جوان را تبریک گفتند اما این مقام اولی از این جهت ارزش بیشتری پیدا میکند که در یک رشته تیمی به دست آمده است. اتفاقی که تاکنون تنها در رشته والیبال شاهد آن بودهایم و ورزش تیمی دیگر به این سطح از موفقیت نرسیدهاند.
به گزارش سینماسینما، گرچه ورزش ایران در مواردی تحسین برانگیز است اما همچنان با مشکلاتی اساسی هم دست و پنجه نرم میکند. مجموعه این موارد باعث شد خبرنگار «ایران» مشکلات، موفقیتها و ریشههای آن را با سیدمصطفی هاشمیطبا، رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک به بحث بگذارد.
هاشمیطبا صحبتهایش را با اشاره به قهرمانی تیم ملی والیبال جوانان در جهان شروع کرد: «این قهرمانی یک پیام خوب داشت که به خودمان بیشتر از اینها متکی باشیم. ما با یک کادر کاملاً ایرانی توانستیم چنین موفقیتی را کسب کنیم. من مخالف مربیان خارجی نیستم اما متأسفانه در سالهای اخیر دچار یک نوع خودباختگی در فوتبال و بعضی رشتههای دیگر شدهایم. در حالی که این قهرمانی میگوید اگر ما مربیان خودمان را باور داشته باشیم و کار علمی کنیم، میتوانیم نقصها را برطرف کنیم. متأسفانه میبینیم که بعضی باشگاهها هزینههای زیادی را در این شرایط اقتصادی انجام میدهند و کسی هم نیست که جلوی آنها را بگیرد.»
او که از سال ۶۰ تا ۶۴ به عنوان وزیر صنایع و معادن نیز فعالیت داشته، صحبتهای خود را این گونه ادامه داد: «اگر اینقدر اعتماد به نفس نداریم و حتی تیمهای ملیمان را هم به نیروهای خارجی متکی میدانیم، خب برای وزرایمان هم نیروی خارجی بیاوریم. برای وزیر صنعت هم یک امریکایی یا یک انگلیسی بیاوریم. یعنی ورزش ما از صنعت و کشاورزیمان، اینقدر مهمتر است که به خارجیها متکی شویم؟ مطلب دیگر اینکه در ورزش نباید ناامید شد و باید با تمام وجود تلاش کرد. بچههای ما هم به روسیه و هم به ایتالیا باخته بودند ولی توانستند با اعتماد به نفس قهرمان این مسابقات شوند و این بسیار با ارزش است.» پیش از تیم ملی جوانان، تنها تیم ملی نوجوانان والیبال ایران به قهرمانی جهان رسیده و در سایر ورزشهای تیمی ایران این اتفاق بزرگ نیفتاده. با این حال هاشمیطبا به این موضوع نیز نگاه دیگری دارد: «به نظر من، این حرف درستی نیست که میگویند ما در تیمی نمیتوانیم قهرمان شویم. مگر ما در ژیمناستیک، دوومیدانی و شنا که انفرادی است، توانستهایم قهرمان جهان شویم؟ بعضی از رشتهها سطحش متفاوت است. چه در تیمی و چه در انفرادی. مثلاً ما در فوتبال از چند سال پیش قهرمان آسیا بوده و به جام جهانی رفتهایم. مگر اینها موفقیت نبوده؟ منتهی سطح این ورزش در کشور ما آنقدر نبوده که قهرمان جهان شویم ولی باید این سطح را ارتقا و استعدادها را رشد دهیم. ما از گذشته در بعضی از رشتههای انفرادی موفق بودهایم ولی در خیلی از رشتههای انفرادی نه.»
سعید فائقی، معاون اسبق سازمان تربیت بدنی در یادداشتی که در اختیار «ایران» قرار داد، تأکید کرد که رشد والیبال از زمان مدیریت هاشمیطبا و با استخدام ایوان بوگانیکوف روس برای تیم ملی آغاز شد. ضمن اینکه هاشمیطبا در آن زمان جزواتی علمی برای سنجش شرایط جسمانی والیبالیستها تهیه کرده بود. هاشمیطبا در این خصوص میگوید: «آن کاری که ما کردیم، مختص والیبال نبود و برای همه رشتهها بود. ما تصمیم گرفتیم آمادگی جسمانی ورزشکاران را مورد پایش قرار دهیم و به عدد تبدیل کنیم. کاری که ما کردیم این بود ضوابط آمادگی جسمانی را با عدد و رقم و با تستهای مختلف ارزیابی کردیم. خیلیها هم استفاده کردند و تأثیر خودش را گذاشت. اگر آن روشها ادامه پیدا میکرد، ما جزو ۱۰ تیم برتر المپیک قرار میگرفتیم. در آن زمان آقای یزدانی خرم پایگاههای آموزش والیبال را تأسیس کرد و ما هم حمایت کردیم. بوگانیکوف هم خیلی در زمینه تکنیکهای والیبال زحمت کشید و بسیار مربی خوبی بود. بعد هم که ولاسکو آمد و آن اعتماد به نفس را به بچهها داد که بتوانند تیمهای بزرگ را مغلوب کنند.»
حضور تماشاگران زن ایرانی در لیگ ملتهای والیبال در ارومیه و اردبیل بسیار چشمگیر بود و حالا این موضوع درباره حضور زنان در ورزشگاههای فوتبال به یک مبحث مهم تبدیل شده است. هاشمیطبا در این باره گفت: «من از قبل هم گفتهام که ورزشگاههای ما باید خانوادگی شوند. یعنی خانوادهها باید بتوانند به ورزشگاه بیایند. مردانه و زنانه بودن که معنی نمیدهد. یک آقایی که با خانمش به ورزشگاه میآید، خیلی آدم محترمتری میشود. سینما، رستوران و تئاتر ما خانوادگی است و باید به ورزشگاه هم با این دید نگاه کنیم والبته امکانات رفاهی لازم را فراهم کنیم.»
مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال، آماده نبودن ورزشگاهها و زیرساختهای لازم را دلیل اصلی شروع نشدن لیگ برتر فوتبال میداند ولی شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه چون زمینه حضور زنان در ورزشگاهها مهیا نشده، آغاز لیگ به تعویق افتاده است. هاشمیطبا به این موضوع چنین واکنشی داشت: «این کار فدراسیون یک تاکتیک است. فیفا میگوید بانوان باید بیایند و فدراسیون هم میگوید موافقیم. فدراسیون کی مخالف بوده؟ همیشه موافق بوده ولی میگوید دست ما نیست و یا میگوید نیروی انتظامی اجازه نداده. این یک ژست مدیریتی است.» آیا مشکل حضور زنان برای مقدمانی جام جهانی ۲۰۲۲ با توجه به نامه جیانی اینفانتینو رئیس فیفا حل میشود؟ رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی در این باره میگوید: «فیفا در این مسأله جدی است، باید با آنها تعامل داشته باشیم تا این مسأله حل شود.»
ایران