چشم‌ها وقتی قرمز می‌شوند که رگ‌های خونی ریز در سطح آن‌ها، گشاد و پر از خون شود. این اتفاق در اثر نرسیدن اکسیژن کافی به قرنیه چشم و بافت‌هایی که چشم‌ها را می‌پوشانند، می‌افتد. معمولاً قرمز شدن چشم‌ها خطرناک نیست و جای نگرانی هم ندارد، اما اگر دردناک شوند و دید فرد دچار اختلال گردد، می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری بسیار جدی باشد.

وقتی که قرمزی داخل چشم کمرنگ است، خون درون رگ‌ها غلظت کمتری دارد. این حالت معمولاً صبح‌ها موقع بیدار شدن از خواب ایجاد می‌شود.

علائم

میزان قرمزی چشم‌ها معمولا نشانه خطرناک بودن یا نبودن آنها نیست و در صورتی که نشان‌دهنده شرایطی خاص و نگران‌کننده باشد، با برخی علائم مثل درد همراه است.

سایر علائم عبارتند از:

التهاب و تورم خشکی چشم‌ها خارش سردرد و گردن درد دل درد! عطسه، سرفه و آبریزش بینی انقباض‌های ناگهانی عضلات مواد مخاطی تورم پاها و دست‌ها

علل قرمزی چشم‌ها در صبح‌‌

کم‌‌خوابی، بدخوابی و قطع نفس در حین خواب (آپنه) مصرف الکل که باعث ایجاد اختلال در خواب (REH) می‌شود. تغذیه (مربوط به روز گذشته) استفاده از محصولات آرایشی چشم و پاک نکردن آنها قبل از خواب کاهش تراوش اشک چشم در طول شب

دلایل احتمالی قرمزی چشم‌ها در شب

مواد سمی موجود در محیط تشعشعات ناشی از نور خورشید وارد شدن فشار به چشم‌ها خستگی زیاد دود سیگار بخارات و دودهای شیمیایی استفاده مداوم از لنزهای تماسی

عوامل موثر در قرمزی چشم‌ها

چشم‌ها در اثر عوامل مختلفی قرمز می‌شوند. برخی افراد بعد از انجام فعالیت‌های خاص دچار آن می‌گردند. در برخی موارد نیز، این قرمزی شب هنگام در حین خواب به وجود می‌آید و صبح وقتی خود را در آیینه می‌بیند، متوجه آن می‌شوید وقتی به مدت طولانی در معرض نورخورشید و تشعشعات ناشی از آن قرار می‌گیرید، چشم‌ها تحریک شده و قرمز می‌شوند.

سایر عوامل قرمزی چشم‌ها

تورم پلک چشم

تورم ملتحمه زخم قرنیه و عفونت آن

خراشیدگی قرنیه

دیابت

وجود شیء خارجی در قرنیه

تورم عنبیه

داروهای رقیق‌کننده خون

استرس و نگرانی‌های مضاعف

سرماخوردگی

حساسیت و تب بالا

بارداری

نارسایی کلیه (سنگ کلیه)

بیماری کبد

فشار خون بالا

یائسگی

هوای خشک

عفونت

رژیم‌های غذایی نامناسب

کمبود ویتامین‌های B۲ ،B۶ و آمنیواسیدهای هیستیدین، لیزین و فنیل آلانین

دلایل قرمزی چشم‌ها در کودکان

بیشتر کودکان به همان دلایلی که بزرگ‌تر‌ها دچار قرمزی چشم می‌شوند، ممکن است چشمشان قرمز شود (از آماس عنبیه گرفته تا حساسیت‌ها) ولی آنها نمی‌دانند که نباید چشم‌های خود را بمالند تا مشکل تشدید نشود. عفونت گوش، کم آبی بدن و حتی گرما و سرمای محیط که از طریق منابع غیرطبیعی به وجود می‌آیند، دلایل اصلی قرمزی چشم در کودکان هستند. 

در برخی موارد نادر، بیماری کاوازاکی که با التهاب رگ‌های خونی همراه است نیز باعث قرمزی چشم‌ها می‌شود. 

این بیماری از هر ۱۰۰ هزار کودک، ۱۹ نفر را در ایالات متحده آمریکا دچار می‌کند و با تب بسیار بالا همراه است. هر چه سن بالاتر می‌رود، عملکرد بافت‌های چشم ضعیف‌تر می‌شود؛ به طوری که در پیری این بافت‌ها آنقدر ضعیف عمل می‌کنند که برخی مشکلات، از جمله اختلالات مربوط به بینایی را ایجاد می‌کنند. 

پیرچشمی، آب مروارید، فساد ماهیچه‌های چشم، آب سیاه، خراشیدگی قرنیه و… از عوارض پیری و تأثیر آن روی چشم‌ است. تمام این موارد با قرمزی چشم‌ها همراهند. 

عوامل دیگری همچون استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون، حساسیت‌ها، فرو رفتن شیء خارجی در چشم و… نیز در سنین پیری باعث قرمزی چشم‌ها می‌شوند.

برطرف کردن

در اغلب موارد، خستگی چشم باعث قرمزی آن می‌شود و نیاز به هیچ مداوایی نیست؛ چرا که با استراحت کردن برطرف می‌شود. در موارد شدیدتر که قرمزی چشم با استراحت نیز برطرف نمی‌شود، بهتر است به یک چشم‌پزشک مراجعه کنید. 

معمولاً استفاده از قطره چشم برای برطرف کردن قرمزی چشم‌ها و استفاده از محلول نمک برای خارج کردن شیء خارجی فرو رفته داخل چشم، مفید است. اگر قرنیه ورم کرده باشد، باید از دست زدن به چشم‌ها و مالیدن آنها خودداری کنید؛ چرا که باعث عفونت بیشتر چشم‌ها می‌شوند.

درمان‌های طبیعی قرمزی چشم‌ها

برخی داروهای گیاهی و خانگی نیز می‌توانند قرمزی چشم‌ها را برطرف کنند و تأثیر زیادی در سلامت چشم‌ها دارند. برای درمان تحریکات و حساسیت چشم می‌توان از چای استفاده کرد. مقداری چای را دم کرده و بعد از صاف کردن روزی دو تا سه بار چشم‌ها را با آن شستشو دهید. برای شست وشوی چشم می‌توان از بابونه نیز استفاده کرد. 

مقداری گل بابونه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بعد از نیم ساعت آن را صاف کنید و چشم‌ها را با آن شستشو دهید. برای تقویت چشم‌ها هر روز یک لیوان آب هویج خام بنوشید. برای جلوگیری از ریزش اشک و خارش چشم و همچنین تقویت بینایی و رفع قرمزی آن می‌توانید از روغن زیتون استفاده کنید. روزانه دو تا سه بار، یک تا دو قطره روغن زیتون را در چشم‌ها بچکانید. 

با استفاه از کمپرس گرم نیز می‌توانید از شدت قرمزی چشم‌ها و التهاب آن‌ها بکاهید. به این ترتیب که یک دستمال کاملاً تمیز را بشویید و داخل ظرف آب نبستاً گرم فرو برده و روی چشم‌ها قرار دهید.

نکاتی برای رفع قرمزی چشم‌ها و پیشگیری از آن

چشم‌های خود را ببندید و روی آنها آب سرد بریزید تا احساس آرامش و راحتی کنید. از کمپرس سرد (یخ‌های کوچکی که داخل حوله گذاشته‌اید) استفاده کنید.

میزان دریافت ویتامین‌‌های A و B را افزایش دهید. از دود سیگار بپرهیزید. بخارات و دودهای شیمیایی غلیظ، مواد سمی موجود در محیط و تشعشعات زیانبار خورشید نیز همین تأثیر را روی چشم‌ها دارند و تا می‌توانید از آنها دوری کنید. 

از عینک‌های ایمنی و محافظ استفاده کنید؛ به خصوص وقتی جایی هستید که گرد و خاک زیادی در محیط پخش است. اگر از لنزهای چشمی استفاده می‌کنید، به توصیه‌های پزشک در مورد نحوه مصرف توجه و عمل نمایید. وسایل آرایشی چشم‌ها را در صورت کهنگی و فساد دور بیندازید و اجازه ندهید کس دیگری از لوازم شخصی شما استفاده کند.

مواد غذایی مؤثر در جلوگیری از قرمزی چشم‌ها

نوشیدن آب فراوان (آب مقطر بسیار مناسب‌تر است)

میوه‌های تازه به خصوص انواع توت که سرشار از فلونوئیدها هستند

غذاهایی که سرشار از ویتامین‌های E و C هستند؛ مثل سبزیجات و میوه‌های خام

بنشن‌ها و حبوبات

اسیدهای چرب اصلی موجود در ماهی، آجیل و سبزیجات برگدار مثل کلم و اسفناج

کلسیم، منیزیم و ویتامین D

روغن بذر کتان

روغن زیتون

مصرف غذاهای زیر را نیز محدود کنید

مارگارین و چربی‌های هیدروژنه

محصولات لبنی

چربی‌های اشباع شده

نمک

شیره ذرت، قند، شکر، شکلات و کلیه مواد غذایی که حاوی شیرین‌کننده‌های غلیظ هستند

روغن‌های تصفیه شده

غذاهای کبابی، دودی و سرخ کردنی 

عصر ایران