مهدی پازوکی در گفتگو با خبرآنلاین فزود: اکثر کمپانی های غیر آمریکایی، اروپایی، ژاپنی، کانادایی، استرالیایی و … ارتباط تنگاتنگی باسیستم اقتصادی و بانکی آمریکا دارند. بنابراین امروز اقتصاد آمریکا نخستین قدرت اقتصادی جهان محسوب می شود و دلار قوی ترین ارز قابل مبادله است که بیشترین حجم تجارت جهانی را در اختیار دارد و ما اکنون مورد تحریم آمریکا قرار گرفته ایم.
پازوکی با اشاره به ارائه لایحه بودجه سال آینده ادامه داد: منابع درآمدی بودجه ایران شامل ۲مورد است؛ نفت و مالیات. وقتی در شرایط تحریم نفتی قرار می گیریم در نتیجه یکی از بخش های منابع درآمدی در بودجه دچار مشکل می شود.
وی افزود: باید به کسانی که مخالف برجام بودند، گوشزد کرد که خارج شدن آمریکا از برجام به ضرر اقتصاد ملی ما تمام می شود و باید توجه کرد تحریم های اعمال شده از سوی ایالت متحده آمریکا از سوی دشمنان ما نظیر آمریکا و اسراییل و کشورهای مرتجع منطقه به رهبری عرسبتان سعودی، منابع درآمدی ما از قبل نفت را تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش درآمدهای ایران به نصف می‌شوند.
این اقتصاددان گفت: در چنین شرایطی که منبع درآمدی نفت کاهش پیدا کرده، باید به منبع دیگر و یا مالیات توجه داشته باشیم و آن را در دستور کار قرار دهیم که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، بنده به شدت با افزایش مالیات مخالفم زیرا اگر نرخ مالیات افزایش یابد، رکود در اقتصاد کشور تشدید می شود و این به نفع کل اقتصاد نیست.
ضرورت همکاری قوا
وی ادامه داد: در بخش مالیات ها می توان به دو راه حل توجه کرد که همکاری مجلس و قوه قضاییه را می طلبد یعنی مجموعه حکومت باید خواهان اصلاحات منابع درآمدی دولت باشد زیرا دولت به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد. دراین راه نخست باید معافیت های مالیاتی را به صفر کاهش دهیم و همه افرادی که در این مملکت درآمد دارند، سازمان ها و نهادهای اقتصادی و فرهنگی و … باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند.
پازوکی گفت: اگر درآمد ندارند، دولت باید کمک کرده و افراد را برای دریافت حمایت به کمیته امداد معرفی کند در غیر این صورت پرداخت مالیات برای همه افراد الزامی شود. به گفته وی تنها معافیت مالیاتی باید در مناطق محروم و در بخش تولید به خاطر تشکیل سرمایه گذاری تولیدی باشد که باعث حفظ ثبات و امنیت کشور می شود.
وی تاکید کرد: در بخش درآمدهای مالیات باید معافیت های مالیاتی را به سمت صفر شدن سوق دهیم و دیگر اینکه جلوی فرار مالیاتی را بگیریم. این استاد دانشگاه گفت: اعتقاد بنده این است که ایران یکی از کشورهایی است که بزرگترین فرار مالیاتی را دارد یعنی واسطه گران، دلالان، رانت جویان مالیات نمی دهند.
وی توضیح داد: اکنون نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی حدود ۷.۵درصد است در حالی که همین نسبت در ترکیه این شاخص برابر با ۲۰درصد است. بنابراین باید فرار مالیاتی را از طریق استفاده از تکنولوژی اطلاعات، طراحی سیستم مالیاتی، استفاده از تجارت کشورهای توسعه یافته و حمایت قوه قضاییه و مجلس کاهش داد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: باید حداقل بودجه جاری کشور از محل مالیات باشد در حالی که برای سال آینده برآورد کارشناسی این است که حدود ۲۰۸ هزار میلیارد تومان درآمد غیر نفتی داریم در حالی که مخارج حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان است. یعنی تراز عملیاتی بودجه جاری منهای ۱۱۲هزار میلیارد تومان است این عدد در سال ۹۷ برابر با ۷۸هزار میلیارد تومان بوده است اما برای سال ۹۸ شاهد ۱۱۲ هزار میلیارد تومان کسری است. البته این به معنی کسری بودجه نیست بلکه این پول باید از محل درآمد نفت تامین شود.
دولتی‌ها چقدر حقوق می‌گیرند؟
فرض کنید بودجه عمرانی ۶۲هزار میلیارد تومان سال ۹۷ برای سال آینده سرجای خود باشد و اضافه نشود در نتیجه باید درآمد نفت باید این کسری را بپوشاند در غیر این صورت دولت در بودجه جاری ۹۸ دچار مشکل خواهد شد.
وی ادامه داد: برآورد می شود که حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان حقوق کارکنان دولت باشد و دولت باید حدود ۷۰هزار میلیارد تومان به صندوق های بازنشستگی پرداخت کند تا بتوانند حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری را پرداخت کند که نشان می دهد این صندوق ها در شرایط بحرانی قرار دارند.
پازوکی بیان کرد: از آن سو دولت باید ۴۲هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت کند که نمی تواند آن را برای ممانعت از کسری بودجه حذف کند. وی تاکید کرد: در حالی که اخیرا گفته شد یارانه را می توان به ۹۰۰هزار تومان افزایش داد که یعنی ۲۰برابر شدن یارانه ۴۵هزار تومانی که رقمی بیش از کل بودجه کشور می شود و اگر رقم کل بودجه را یارانه دهیم با کسری مواجه می شویم زیرا مجموع رقم یارانه ها برابر با ۴۲هزار میلیارد تومان است و ۲۰برابر آن می شود مبلغ ۹۰۰هزار میلیارد تومان در حالی که کل بودجه دولت ۴۰۰هزار میلیارد تومان است.
پوپولیست‌ها هنوز حرف بی‌ربط می‌زنند
وی خاطر نشان کرد: پوپولیست ها اقتصاد کشور را به عقب بردند و هنوز متاسفانه می توانند آزادانه حرف های بی ربط و غیرمنطقی بزنند. این کارشناس اقتصاد اظهار کرد: درآمد سال ۹۷ دولت برابر با ۱۰۱ هزار میلیارد تومان از نفت بوده در حالی سال آینده اگر می‌خواهند کسری تراز جاری بودجه را جبران کنند، درآمدهای نفتی باید به ۱۵۰هزار میلیارد تومان برسد اما باید توجه داشت در شرایط تحریم قطعا درآمد نفتی سال آینده از درآمد امسال کمتر خواهد بود.
وی افزود: ۲ راهکار می توان مطرح کرد؛ نخست اینکه درآمدهای مالیاتی را جایگزین کرد که در شرایط فعلی با این سرعت و به صورت کوتاه مدت امکان پذیر نیست و همچنین باید توجه کرد بر اساس قانون برنامه ششم ۱۴.۵درآمد نفت قبل از اینکه وارد خزانه شود بابت هزینه های تولید و سرمایه گذاری به شرکت ملی نفت ایران می رود که حدود ۸۵.۵ درصد باقی می ماند که ۳۴درصد به صندوق توسعه ملی پرداخت می شود و سهم دولت ۵۱.۵ درصد می ماند.
پیشنهاد بنده در شرایط فعلی اقتصاد این است که یا باید سهم صندوق توسعه ملی از ۳۴درصد به ۱۰درصد کاهش یابد اگر می خواهیم با کسری بودجه در سال آینده مواجه نشویم باید این کار را انجام دهیم.
اگر نمی خواهیم سهم صندوق به ۱۰درصد کاهش یابد، دومین راهکار این است که مخارج دولت پایین بیاید؛ مخارج دولت شامل حقوق کارکنان است که برای نمونه نمی توان حقوق معلمان یا بازنشستگان را کاهش داد، نمی توانیم یارانه ها را ندهیم در واقع هزینه و مخارج مربوط به آموزش و پرورش، راهداری ها و … را نمی توان پرداخت نکرد؛ بنابراین باید بودجه نهادهای فرهنگی و … را کاهش داد و به صفر رساند. در شرایط فعلی راه حل سوم وجود ندارد.
درک شرایط جنگی
وی در پاسخ به این سووال که آیا مسوولان شرایط جنگ اقتصادی را به صورت واقعی درک کرده اند؛ گفت: باید این شرایط را درک کنند. نمایندگان که قسم خورده اند که از منافع ملی صیانت کنند در شرایط فعلی یا باید سهم صندوق توسعه ملی را به ۱۰درصد کاهش دهند که درآمد نفتی دولت بالا می رود در مقابل اگر می خواهند سهم صندوق به ۱۰درصد کاهش نیابد باید بودجه نهادهای و بنیادهای فرهنگی و … را کاهش دهند. پازوکی عنوان کرد: در غیر این صورت دولت با کسری بودجه مواجه خواهد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) گفت : برای جبران کسری بودجه اگر بخواهیم پول پرقدرت را از طریق چاپ اسکناس وارد کنیم حتم بدانید که تبعات منفی بسیاری برای اقتصاد ملی دارد و معتقدم حکومت عاقل تر از این است که دست به این کار بزند.
وی خاطر نشان کرد: باید به مقامات ارشد کشور، واقعیت های اقتصادی گفته شود تا برای این شرایط تصمیم گیری کنند. اکنون درآمدهای دولت کاهش یافته و به اصطلاح باید بر اساس دخل و خرج عمل کنیم، بنابراین اگر درآمد کاهش می یابد یا باید مخارج را کاهش دهیم و یا باید کسری بودجه را چاپ پول جبران کنیم که تبعات منفی برای اقتصاد دارد.
پازوکی در پاسخ به این سئوال که آیا با شرایط فعلی می توان انتظار داشت در سال ۹۸ رونق اقتصادی اتفاق بیافتد، تاکید کرد: برای برخورداری از رونق اقتصادی نیازمندیم تا بودجه از تعادل برخوردار باشد. اگر در یک بازار عدم تعادل ایجاد شود به صورت عینی در سایر بازارها تاثیرگذار می شود برای نمونه اگر قیمت ها در بازار کالا و خدمات افزایش می یابد در بازارهایب سکه و طلا و ارز و سرمایه نیز شاهد افزایش قیمت ها خواهیم بود بنابراین باید سعی کنیم مجموعه اقتصاد در تعادل باشد.
این اقتصاددان خاطر نشان کرد: در سال‌های گذشته دولت به شدت بزرگ شده و باید هزینه‌های دولت را کاهش داد. در همه جای دنیا، دولت‌ها سعی می کنند نظام بودجه را شفاف باشد ما نیز باید سعی کنیم شفافیت را نصب العین قرار دهیم، خوشبختانه دولت نظرش بر شفافیت است که قابل تقدیر است.
۲۲۳۲۲۳
