در این میان کاهش ۱۵ درصدی رتبه‌های المپیادی در رشته‌های مختلف مؤید این ناکارآمدی و بی‌توجهی به این قشر نخبه در کشور است.
در شرایط حاضر که کشور نیازمند تخصص افراد نخبه و استعدادهای درخشان است، ناکارآمدی دستگاه‌های متولی کار را به جایی رسانده است که معاون مرکز استعدادهای درخشان سخن از خوب نبودن حال المپیادی‌ها می‌دهد و اعلام می‌کند که آینده‌سازان کشور جایشان در اداره کشور خالی است. این در حالی است که وزیر آموزش و پرورش معتقد است، حال خوب المپیادها نشان از حال خوب المپیادی‌هاست و خواستار برنامه‌ریزی در مدت دو ماه برای حمایت بیشتر از این افراد شده است.
نخبگان و استعدادهای درخشان طلیعه‌داران توسعه علمی و پیشرفت کشور هستند. بسیاری از مشکلات ریشه‌ای در کشور ناشی از بی‌توجهی به اقشار تحصیلکرده و استعداد آنهاست. دانش‌آموزان با استعداد و نخبه در کشور ما در دوره‌های گذشته در مجامع بین‌المللی توانسته‌اند در کنار سایر کشورهای پیشرفته به رقابت‌های علمی بپردازند و با کسب عنوان‌های علمی نام کشورمان را درخشان کنند.
مشکل نخبگان در کشور با وجود تمامی توسعه‌ها و سفارشات صورت‌گرفته در حد شعار دهان پرکن باقیمانده است، آمار بالای مهاجرت این افراد زنگ خطر و آلارم نگرانی‌ها را در بخش‌های مختلف به صدا درآورده است.
بستر تربیت و استعدادیابی نخبگان در کشور در سطوح و لایه‌های مختلف تحصیلی مهیاست، ولی در به‌کارگیری از این سرمایه‌های با ارزش کم‌کاری‌های بسیاری صورت گرفته است.
حال المپیادی‌ها خوب نیست
کم‌کاری و بی‌توجهی به نخبگان کشور سبب شده است تا معاون مرکز استعدادهای درخشان اعلام کند، حال المپیادی‌ها خوب نیست و آینده‌سازان کشور جایشان در اداره کشور خالی است.
عنایت سالاریان، معاون مرکز استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان درخصوص این سرمایه‌های باارزش معتقد است، حال المپیادی‌ها خوب نیست، اما المپیاد حالش خوب است! و از هشت المپیاد در سال ۹۶ به ۱۵ المپیاد در سال ۹۸ رسیده‌ایم. وی با بیان اینکه با چهار میزبانی موفقیت‌آمیز در المپیادها، برای پنج میزبانی آینده آماده‌ایم، گفت:
امروز به دلیل طبقاتی‌شدن آموزش بیش از ۸۶ درصد المپپادی‌ها از هفت استان کشور هستند و طی هشت سال گذشته یک میلیون نفر در المپیادها شرکت کردند که ۲ هزار و ۷۰۰ نفر از آن‌ها شخصیت‌های مستعدی شدند و جای این‌ها در چرخه مدیریتی کشور خالی است.
سالاریان افزود: باید برنامه‌ریزی شود تا امکانات و منابع را برای مناطق دور دست افزایش دهیم. متأسفانه با ادغام غیرعلمی مرکز دانش‌پژوهان مواجه شدیم و چاره‌ای جز بازگشت باشگاه دانش‌پژوهان به سال ۷۷ نیست. دسترسی به منابع برای دانش‌پژوهان کم است و فرآیند اعزام بسیار سخت و دشوار و گاهی با استرس فراوان انجام می‌شود.
افت ۱۶ رتبه‌ای در المپیادهای جهانی
بی‌توجهی به استعدادهای درخشان و نخبگان سبب شده تا مسئولان از سیر نزولی کسب رتبه در المپیادهای جهانی خبر دهند. بررسی نتایج دانش‌آموزان ایرانی در المپیادهای جهانی در دو سال اخیر نشان می‌دهد، رتبه‌های جهانی کسب‌شده در رشته‌های ریاضی، فیزیک، شیمی و کامپیوتر سیر نزولی در پیش داشته است که تیم المپیاد ریاضی دانش‌آموزی ایران در سال ۲۰۱۷ مقام پنجم جهان را کسب کرد، اما در سال ۲۰۱۸ با ۱۴پله سقوط در جایگاه نوزدهمی جهان ایستاد؛ همچنین تیم المپیاد فیزیک دانش‌آموزی کشورمان هم که در سال ۲۰۱۷ رتبه ۱۲ جهان را کسب کرده بود، در سال ۲۰۱۸ به رتبه بیست‌وپنجم سقوط کرد. در رشته‌های شیمی و کامپیوتر هم به ترتیب افت ۱۶ و پنج پله‌ای نصیب دانش‌آموزان ایرانی در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ شده است.
تهیه برنامه حمایت از المپیادی‌ها تا ۲ماه آینده
بی‌برنامگی و نبود امکانات و ساختار مشخص جذب و به‌کارگیری نخبگان و استعدادهای درخشان نگرانی‌ها را افزایش داده است تا جایی که هر از گاهی از رسانه‌ها شنیده می‌شود که فلان استعداد یا نخبه علمی به کشور دیگری مهاجرت کرده است. این اخبار نشان از نبود حفره‌هایی در برنامه‌ریزی کشور می‌دهد که سبب فرار یا مهاجرت نخبگان به سایر کشورها می‌شود؛ می‌توان در یک جمله گفت: دافعه برنامه‌های کشور بیشتر از جاذبه آن است. بر این اساس وزیر آموزش و پرورش در مراسم تجلیل از مدال‌آوران المپیادهای علمی سال ۹۷ گفت: مقرر شد رئیس مرکز استعدادهای درخشان، برنامه‌ای را ظرف دو ماه برای حمایت بیشتر از المپیادی‌ها تهیه کند. محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش معتقد است که سرمایه انسانی بی‌بدیل‌ترین سرمایه یک جامعه است و سرمایه انسانی این را ایجاد می‌کند. وی اظهار کرد: پیشرفت و تعالی هدف مشترک تمام عالمیان است و ممکن است الگوها و روش‌ها در جوامع مختلف متفاوت باشد، اما اینکه همه در جست‌وجوی پیشرفت و تعالی هستند، تردیدی نیست که پیشرفت هر جامعه نیازمند سه عامل سرمایه انسانی، سرمایه و تکنولوژی است. اصلی‌ترین شکل پیشرفت، پیشرفتی است که بنای اصلی آن بر ظرفیت‌های انسانی است.
حاجی میرزایی افزود: المپیادی‌ها هسته اصلی پیشرفت کشور و نقطه امید رهبران جامعه هستند. حال خوب المپیادها نشان از حال خوب المپیادی‌هاست!
گفتنی است پسرفت دانش‌آموزان ایرانی در المپیادهای جهانی یک نشانه دردناک است. نشانه‌ای که یک طرف مهم آن به سیاست‌های آموزش و پرورش بازمی‌گردد و طرف دیگر آن به خانواده‌های ایرانی. همان طور که با اجرای طرح‌های متفاوت و آزمون و خطاهای هر ساله در حوزه آموزش و پرورش، انگیزه دانش آموزان و خانواده هایشان کمتر می‌شود، برخی خانواده‌ها هم در اثر یک فرهنگ غلط جاافتاده گمان می‌کنند در چنین وضعیتی اگر فرزندانشان را از سیستم آموزشی حاکمیتی منفک کنند، خیر بیشتری نصیبشان خواهد شد. در صورتی که این روند اشتباه باوجود همین دو برداشت ناصحیح است که سلسله وار ادامه خواهد یافت و هیچ گاه اصلاح نخواهد شد.
