امروزه در تمام دنیا گردشگری یکی از ستونهای اصلی اقتصاد هر کشوری محسوب میشود و بر این اساس برخی کشورهای دنیا اگر جاذبهای تاریخی یا طبیعی نیز نداشتهاند اقدام به خلق جاذبه گردشگری در قالب پارکهای تفریحی یا آفرینش بناهای جذاب میکنند.
در این میان حتی برخی کشورهای معروف همسایه ما، خیابانهای قدیمی سطح شهر خود را نیز به یک جاذبه گردشگری مبدل کردهاند و استفاده از گرمابههای سنتی که تا چندین سال پیش نیز در کشور ایران، نه به شکل موزه بلکه به معنای حقیقی و سنتی فعال بودهاند، از دیگر جاذبههای ثبت شده به نام این کشورها شده است و این در حالی است که که ما در سالهای گذشته با رفتارهای نسنجیده و غیرکارشناسی به بخشی از اصلی ترین جاذبههای گردشگری کشورمان و از جمله اصفهان به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری کشور ضربه وارد کردهیم.
«چهارباغ اصفهان» یکی از قدیمیترین خیابانهای جهان است اما در طول سالهای گذشته و در دوران مدیریتهای قبلی شهرداری متاسفانه چنارهای کهن این خیابان برای دستیابی به مدرنیته شهری! و تاسیس ایستگاه مترو قطع شدند.
نکته جالب اینکه تا همین یک ماه پیش شهرداری مدعی بود که هیچ درختی در چهارباغ عباسی اصفهان قطع نشده است و حتی خبرنگاران را برای بازدید و توجیه این موضوع دعوت کردند اما از آنجا که شواهد و نظر کارشناسان حاکی از مطالب دیگری بود شهرداری اصفهان نیز بالاخره مجبور شد درختهایی را جایگزین این درختان کند و در خبر ارسالی برای رسانهها به صراحت به این نکته اشاره کرده است که این درختان که از کنار باغ گلهای اصفهان به چهارباغ آمده است تا جایگرین درختان قطع شده شود!!
درختانی که شبیه به یک نهال هستند اما ۲۰ سال سن دارند!! و به روش جابجایی به چهارباغ آمدهاند این شائبه را در ذهن ایجاد می کند که چقدر طول می کشد تا این درختان جایگزین درختانی یشود که برخی بیش از یک قرن عمر داشتهاند، ما در استان و شهر اصفهان درختان چنار ۴۰۰ ساله نیز داریم اما یک روز میشنویم چنارهای اصفهان را به تهران انتقال دادهاند ( بنا به گفته نجفی شهردار تهران در اسفندماه سال ۹۶) و یک روز جریان «نوشداروی بعد از مرگ سهراب» و جایگزینی این درختان افتخار میکنیم.
البته این اقدام مدیریت جدید شهرداری اصفهان در راستای جبران خسارت وارد شده به چهارباغی که در برخی متون تاریخی از آن به عنوان قدیمیترین خیابان جهان یاد میکنند قابل تحسین است اما دو نکته تاسف دوستداران محیط زیست را برانگیخته است و آن اینکه آیا ما اجازه داریم که یک نقطه از شهر را از درختان چنار تهی کنیم تا خسارت بخشی دیگر جبران شود و از سوی دیگر چرا همان زمانها که مترو خواست میهمان اصفهانی ها شود این درختان به روش جابجایی از سر راه برداشته نشدند و دست تبر بر کمر تنومند و کهن این درختان که خود بخشی از میراث اصفهان هستند نشست؟!
در پاسخ به بخشی از این سوال شهرداری اصفهان به رسانه ها اعلام کرده است که این درختان در مسیر خیابان سازی قرار داشتهاند اما….
چنارهای اصفهان به اندازهای معرف هستند که در گوگل نیز نام و نشانی دارند به نوعی که خیابان عباس آباد اصفهان در «گوگل مپ» به چنارهایش شهره است اما عجیب است که مسئولان شهرداری در سالهای گذشته طی ادعاهایی عجیب مدعی شدند که چنار برای اصفهان کاربردی ندارد و با زیر پا گذاشتن تجربه و دانش گذشتگان درختان توت را چایگزین آنها کردند و این در حالی است که کارشناسان محیط زیست معتقدند درخت چنار دهها برابر آب مصرفی خود در خنک سازی یک شهر موثر است اما درختان توت علاوه بر کثیف ساختن معابر شهری در ایجاد گرمای شدید موثر است.
نکتهای که شهرداری نیز بالاخره به آن پی برد و ضمن زیر سوال بردن کاشت درخت توت بار دیگر سعی در جایگزینی چنارهای کهن کرده است.
شاید اکنون وقت آن رسیده است که تا دیر نشده اجازه ندهیم تخریب محیط زیست دامنگیر زایندهرود اصفهان نیز بشود، زاینده رودی که به واقع شاهرگ حیاتی گردشگری اصفهان را تشکیل می دهد و این در حالی است که در گیر و دار بحث های سیاسی در ارتباط با این رودخانه نقش رودخانه در اقتصاد گردشگری اصفهان را زیر پا نهادیم.
بازگشایی ۲۰ روزه زاینده رود در بهمن ماه گویی تلنگری سنگین برای مسئولان کشور بود چراکه استقبال بی سابقه و کم نظیر گردشگران داخلی و خارجی از سفر به اصفهان نشان داد که در طول سالهای گذشته با راحتی خیال و سهل انگاری مضاعف از مهم ترین رکن گردشگری اصفهان غفلت کردهایم، این استقبال به اندازهای بینظیر بود که اصفهان حتی آمادگی پذیرش این همه مسافر را نداشت و ستاد هماهنگی خدمات سفر شهرداری اصفهان مجبور شد بخشی از مسافران نوروزی را در ورزشگاهها اقامت دهد!
در پی این استقبال گسترده حتی مونسان رئیس سازمان گردشگری به رئیس جمهور نامهای نوشت و خواستار بازگشایی زایندهرود شد و همانگونه که شاهد بودیم رئیس جمهور محترم نیز دستور بازگشایی زایندهرود را صادر کرد و از هم اکنون که در ابتدایی ترین روزهای نوروز ۹۷ هستیم کاملا مشخص است که پیش بینی افزایش ۷۰ درصدی گردشگران نوروزی اصفهان به واسطه بازگشایی زاینده رود به وقوع پیوسته است.
نکته مهم اینکه بازگشایی موقت زاینده رود به واقع بی فایده است، زاینده رود عامل شکل گیری تمدن اصفهان بوده است و طبیعی است که در کنار آن کشاورزی نیز شکل گرفته است اما در طول سالهای گذشته خشکی زاینده رود موجب بیکاری جمع زیادی از مردم اصفهان و نگرانی برای تامین آب شرب و غیره شده است.
با وجود اینکه کارشناسان معتقدند بارندگی های امسال در حد مناسبی بوده است و امکان بازگشایی دایمی زاینده رود وجود دارد اما گیر و دار سیاسی باز هم موجب نادیده گرفتن این موضوع شده است و برداشت های غیرمجاز بالادست و پایین دست و فروش غیرقانونی حق آبه های اصفهان بر این موضوع دامن می زند، دو مشکل مهمی که در طول سالهای گذشته مسئولان مدام از زیر بار جوابگویی به دلیل عدم اقدام برای رفع آن شانه خالی می کنند یا انجام آن را به زمان دیگری موکول می کنند.
جای این سوال است که چرا باید بار دیگر تجربه گذشتگان و دانشمندانی مانند شیخ بهایی که حیات زاینده رود را با پایهگذاری «مادی» که خود بخشی از جاذبه گردشگری طبیعی اصفهان است در تمام اصفهان جاری کردند، زیرپا بگذاریم به نوعی که به خود جرئت دهیم به نام کارشناس!! با نادانی تمام علم و دانش چنین دانشمند جهانی را زیر سوال ببریم و از روی دست بیسوادی در قبال رودخانه فلات مرکزی ایران رفتار کنیم؛ آیا باید نیمی از جمعیت اصفهان مهاجرت کنند تا پی ببریم که باید با جدیت با دست درازی به حق آبه زاینده رود برخورد شود و باور کنیم با ادامه این روند از تمدنی به نام اصفهان چیزی بر جای نخواهد ماند؟!
کاش اجازه ندهیم داستان چارهاندیشی برای زاینده رود نیز بار دیگر یادآور داستان نوشداروی بعد از مرگ سهراب شود؛ای کاش!
* خبرنگار و فعال رسانهای
46