ملیکا قراگوزلو: کرونا آمد و خیلی‌ها از کار بیکار شدند، بسیاری از مکان‌ها تعطیل کرده‌اند و بقیه بازار کارشان کساد شد. مثل بازار دستفروشان که همه رونق‌شان را مدیون شب عید بودند. دست‌فروشانی که همه چشم و امیدشان به شب‌های مانده به عید است. البته هستند مغازه‌دارانی که از این قاعده مستثنی نیستند اما وضع دستفروشان این روزها بدتر از آنهاست.
دست‌فروش‌ها را جمع کنیم یا خسارت‌هایشان را جبران کنیم؟
چهاراره ولیعصر، از جمله جاهایی است که دستفروشان هم مثل مغازه‌داران، مکانی را برای خود معین کرده‌اند و هر روز در ساعتی معینی در روز (شب) به آن جا می‌روند، بساط کرده و کاسبی می‌کنند.
دو تن از دستفروشان چهارراه ولیعصر که با خبرآنلاین مصاحبه کردند، از گیر دادن‌های بی‌مورد شهرداری گفتند. البته متذکر شدند که این گیرها در این روزهای پیش از عید، کمتر هم شده است. علی، یکی از تولید کنندگان کارگاه تولیدی جوراب به خبرآنلاین می‌گوید: «شهرداری گاهی می‌آید و تذکری می‌دهد اما این‌جا بالای ۲ هزار نفر دست‌فروش دارد. نمی‌توانند که همه را از کار بیکار کنند.»
چند روز پیش اما خبری تا حدودی خوش مبنی بر عیدی به دست فروش‌ها پخش شد. بنیاد مستضعفان، بودجه‌ای ۴ میلیاردی را با اعطای آن به شهرداری، به ۴ هزار دست‌فروش اختصاص داد که گویا دیروز بین برخی از آنان پخش شد.
اوضاع کار و کاسبی چطوره؟
علی در ادامه می‌گوید: «کار بافندگی در کشور بالای ۱۰ سال است که اوضاعش خرابه. ما سال قبل، سه ماه توانستیم بخاطر شب عید، دو شیفت کار کنیم. کارگاهی را تصور کنید که ۲۰ عدد دستگاه مکانیکی دارد و حدود ۲میلیارد تومان پول این دستگاه‌هاست. هر دستگاه روزانه حدود سه تا چهار کیلو نخ تولید می‌کند. اگر ۵۰ عدد دستگاه هم باشد، می‌شود روزی ۲۰۰ کیلو نخ؛ در واقع همین کارگاه‌ها هستند که ریسندگی ما را فعال می‌کنند. از طرف دیگر، بجز من، ۱۰ نفر دیگر و یک صاحبکار هم آن جا کار می‌کنند. یعنی ۱۲ تا خانواده از آن جا نان می‌خورند.»
او ادامه می‌دهد: «امسال درست برعکس است. از دی ماه، دو شیفتمان را کار کردیم. الان بالای ۶۰ هزار جین جوراب در کارگاهمان است. کارگاه پر است اما خرید هیچی. من مسئول کارگاهم و خودم هم دارم فروشش را انجام می‌دهم. امسال در آن کارگاه من نتوانستم بالای ۳۰ میلیون تومان کار انجام دهم. صاحبکار هم فقط توانست حقوق پایه‌ای که وزارت کار تعیین کرده، یعنی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را به هر نفر بدهد و به عنوان بقیه حقوق هم جوراب بدهد و بگوید که آن را خودتان بفروشید؛ این جوری شد که به جای این که پشت دستگاه در حال تولید باشم، این جا آمدم و دست‌فروشی می‌کنم. این جوراب‌ها را نگاه کنید. این‌ها پارچه کره‌ای هستند. این‌ها را در مغازه جفتی ۱۰ هزار تومان می‌خرند اما این جا سه جفتش می‌شود ۱۰ هزار تومان.»
مریم، دانشجو و یکی از دستفروشان چهار راه ولیعصر هم به خبرآنلاین گفت: «اوضاع که افتضاح است. سالهای قبل، این ساعت (ساعت ۸ شب) دیگر بساطمان را جمع می کردیم و می‌رفتیم. چون آن قدر مشتری زیاد بود دیگر تا شب چیزی برای فروش باقی نمی‌ماند؛ بیشتر کارمندها و غیر تهرانی‌ها از ما خرید می‌کردند که با این اوضاع هیچ کدام نیستند. الان قدر شهرستانی‌ها را می‌دانیم چون عمده مشتری‌هایمان از بین آن‌ها بودند. اصلا تهرانی‌ها از بساطی‌ها خرید نمی‌کنند. تازگی‌ها به نتیجه رسیدیم که شهرستانی‌ها ما را زنده نگه داشتند و الان قدرشان را بیشتر می‌دانیم.»
کرونا، بلای خانمان‌سوز
دلیل کسادی کاسبی بساطی‌ها، تا حدود زیادی مربوط به کرونا است و از طرف دیگری، شرایط بد اقتصادی و تورم. مریم دلیل اصلی خلوتی خیابان‌ها را کرونا می‌داند اما علی نظر دیگری دارد. او می‌گوید: «می‌گویند که تاثیر کرونا است اما عامل دیگر، گرانی است. جوراب دست‌فروشی را می‌دادند سه تا پنج هزار تومان اما امسال شده ۱۰ هزار تومان، درست دوبرابر شده و مطمئن باشید سال بعد می‌شود دو تا. چون وقتی نخ اسکام ۷ هزار تومان رفته رویش، نخ لاکرایی که پشتش می‌خورد که حالت کشی پیدا کند، ۱۶ هزار تومان رویش آمده. کشی که دورش می‌خورد هم از ۴۰ شده ۶۴ هزار تومان؛ با توجه به نخی که الان در بازار است، برآورد می‌شود که سال آینده نساجی ما وضعش خیلی بدتر از این شود. الان نخ ایرانی ارزان‌تر شده که البته برای ما خوب است چون کیفیت نخ ایرانی بالاتر است. کیفیتش در حدی بالاست که ترکیه نخ را از ما می‌خرید، کار می‌زد و دوباره برای ما می‌فرستاد. باور کردنی نیست اما شرکت‌هایی مثل دیزل، پارچه‌شان را از سپاهان‌ریز اصفهان می‌خریدند اما الان سپاهان‌ریز اصفهان داره ورشکست می‌شود.، کارخانه ای که حداقل ۲ هزار نیرو دارد.»
ما خودمان هم لباس عیدی نخریده‌ایم!
علی که صاحب دختر کوچک چهار سالهای است، در پاسخ به سوالی مبنی بر این که «آیا لباس عیدی هم تهیه کردید یا در فکر دید و بازدید عید هستید» ، می‌گوید: «دید و بازدید عید که اصلا! من خودم بچه شهرستانم. امسال اصلا برای دیدن اقوام به شهرستان نمی رویم؛ لباس عیدی هم که فقط برای دخترم خریدم که حداقل او دلش خوش باشد.»
مریم که با خانواده خود زندگی می‌کند هم می‌گوید که چند سالی است که صله رحم نداشته‌اند و در ادامه می‌افزاید: «امسال هم که به هیچ عنوان به خاطر کرونا این کار را انجام نمی‌دهیم.»
وی ادامه می‌دهد: «ما خانوادگی کار می‌کنیم و من فقط خرج خودم را در می‌آورم. لباس عید هم که اصلا. چیزی برای خودم نخریدم. نه پولش هست و نه دل و دماغش.»
۴۷۲۱۲
