زهره آقایانی: با این که معلوم نیست مذاکرات بیاریتز میان تهران و پاریس که در حاشیه نشست گروه 7 برگزار شد، چه نتایج ملموسی برای دو طرف به ارمغان خواهد آورد ، اما این تحولات نشان داد که گفتگو همچنان مطمین ترین راه برای رسیدن به فهم مشترک در حفظ برجام است . از آن میان رییس جمهوری فرانسه  بیشتر از دیگر اعضا 4+1 این موضوع را درک کرده و به گونه ای تلاش داشته است با طرح پیشنهادی خود ،  کم تحرکی ماه های اخیر را جبران کند . برخی تحلیگران درک و  آگاهی بیشتر فرانسه از موقعیت و نقش استراتژیک ایران در منطقه ، نسبت به دیگر اعضا تیم مذاکره کننده هسته ای  را، یکی از دلایل اقدامات اخیر می دانند . شاید از همین روی است که فرانسه حاضر شده تا از پیش شرط مذاکرات موشکی ، چشم پوشی کند . به هر حال همچنان بر سر نتایج این مذاکرات ، گمانه زنی  وجود دارد . در این خصوص نصرت الله تاجیک سفیر سابق ایران در اردن و کارشناس حوزه بین الملل به تحلیل اتفاقات اخیر پرداخته در  این باره می گوید :

از منظر ژئوپلیتیکی و سیاسی برای اروپایی‌ها مسئله خاورمیانه و ایجاد امنیت در آن موضوعی مهم و تا حدی حیاتی است و درواقع این منطقه برای آنها حلقه اول امنیتی محسوب می‌شود. برای خاورمیانه نیز اروپا حلقه اول تمدنی است و لذا خیلی بهم ارتباط دارند. و هر تحولی که در خاورمیانه رخ می‌دهد روی اروپا نیز تاثیر گذار است و بالعکس. بنابراین آنها نمی‌توانند به مانند آمریکایی‌ها از سر شکم سیری و بدون مسئولیت با مسائل خاورمیانه برخورد کنند. لذا اروپایی‌ها حساسیت مسائل خاورمیانه را درک کرده‌اند و نسبت به هر تحولی از جمله نقش و تحولات ایران واکنش نشان می‌دهند. زیرا ایران و حضور و قدرت منطقه ائی اش یک عامل تاثیر گذار بین المللی است. اما متاسفانه در کنار این موضوع به نظر می‌رسد اراده لازم در اروپایی‌ها برای پذیرش ایران به عنوان یک قدرت منطقه ائی و استفاده از نقش مسئولانه و ظرفیتهایش برای حل مشکلات منطقه و همچنین استفاده ایران از مزایای برجام به دلیل برخی از مشکلات از جمله اختلافات داخلی و ضعف مفرط در مقابل آمریکا، آن چنان که باید وجود ندارد. با رایزنی‌هایی که  طی چند ماه اخیر بین ایران و فرانسه صورت گرفته و پیام‌هایی که بین مقامات عالی رتبه دو کشور رد و بدل شده است، می شود گفت شاید از این به بعد اروپایی‌ها و از جمله فرانسه نسبت به موضوع برجام مسئولانه‌تر برخورد خواهند کرد. اما نکته مهم آن است  که این تلاش‌ها و گفت‌وگوها هرچه زودتر  به یک مکانیزم اجرایی برای برخورداری ایران از منافع برجام منتهی شود .

آیا تحول خاصی در دو سفر اخیر اقای ظریف به فرانسه صورت گرفته است؟

تا حدی می توان گفت بله . اما مهم آنست که کار ایران و فرانسه نشان داد که دیپلماسی هنوز کار می کند و نیاز به جنگ و درگیری نیست. حضور وزیر دارائی فرانسه در سفر دوم و حضور غیر منتظره ظریف در بیاریتز، نشان از تلاشی برای روشن شدن جزئیات مالی، بانکی و مسائل نفتی در اینستکس دارد. در مقابل تنها چیزی که ایران در این مرحله باید بپذیرد ، توقف کاهش تعهدات برجامی است که این برد خوبی برای ماندگاری سازه برجام و تنها ماندن ترامپ در انزوای ناشی از خروج از آن است . برای ما مهم آنست که ترامپ همچنان در این وضعیت تنها باقی بماند و نتواند یارگیری و مخصوصا” از همراهان ما در برجام کند و نتیجتا” اجماع بین المللی علیه ما بوجود آورد. این عقل سیاسی فرانسوی بود که با توجه به غیر قابل اعتماد بودن ترامپ و اقدامات و گفتار پاندولی وی، برد و باخت را با سایرین به شراکت بگذارد و اکثریت گروه 7 را پشت سر خویش داشته و خود را در شرایط داخلی موجود، آسیب پذیر نکند. اما عقل سیاسی ایرانی نیز باید دوری از اشتباه محاسبه و اضافه برآورد باشد.

در آستانه تشکیل مجمع عمومی هستیم، به نظر شما ایران با چه استراتژی در این مجمع شر کت کند؟

به نظر من خوب است محور فعالیت و سخنرانی ها و ملاقات و مذاکرات تاکید موکد بر خواست جمهوری اسلامی ایران برای تداوم  استراتژی چند جانبه گرائی در سیاست خارجی کشور و روابط بین المللی باشد. زیرا جمهوری اسلامی ایران برجام  را انتخاب کرد که راه کره شمالی را نرود بلکه از طریق ارج نهادن به تجربیات بین المللی بعد از دو جنگ جهانی علافمند  است 1- در تعامل سازنده با جامعه بین المللی به حقوق حقه خود دست یابد.  2- نقش سازنده  و مسئولیت پذیری بر اساس ظرفیت ها و توانمندی های سیاسی اجتماعی اش در تحولات بین المللی و منطقه ایی ایفا کند. در صورتی که استراتژی یک جانبه گرایی دولت کنونی امریکا نه تنها برای ایران بلکه برای جهان و جهانیان اجازه بهره مندی از فواید چند جانبه گرایی را نمی دهد. از این طریق می توان امید داشت مجمع عمومی سازمان ملل فکری برای مخاطرات ناشی از این استراتزی آمریکایی برای جهان کند.

23311