سینماسینما، محمد حقیقت

فیلم «درس‌های فارسی» به کارگردانی وادیم پرلسمن محصول آلمان و بلاروس، مورد توجه منتقدان فرانسوی قرار گرفت.
این فیلم از چهارشنبه ۱۹ ژانویه ۲۰۲۲ درفرانسه به‌ نمایش عمومی درمی‌آید و نویسنده فیلمنامه که آن را از یک نمایشنامه رادیویی اقتباس کرده، به‌شکل خودآگاه یا ناخودآگاه از فرم داستان سرایی هزار و یک شب الهام گرفته که شهرزاد برای نجات جان خود مجبور به قصه گفتن برای پادشاه می‌شود.
فیلم «درس‌های فارسی» ماجرای جوانی یهودی به نام ژیل که در فرانسه اشغال شده توسط نازی‌ها در جنگ جهانی دوم است. این جوان در موقع فرار از فرانسه به سوییس، گرفتار نازی‌ها می‌شود، قرار است او را مثل دیگر یهودیان تیرباران کنند، اما ناگهان او فریاد می‌زند: «من یهودی نیستم! ایرانی هستم». این موضوع با حیرت یکی از افسران نازی روبه‌رو می‌شود و او را تیرباران نمی‌کنند. این افسر از ژیل می‌خواهد که به او زبان فارسی یاد دهد زیرا درنظر دارد روزی به ایران برود. سرانجام وی را به اردوگاه نازی‌ها درفرانسه می‌برند و ژیل که پسر یک خاخام یهودی است و تنها دو سه کلمه فارسی می‌داند، هر روز از خود زبانی اختراع می‌کند و هر روز قصه‌ای تازه سرهم می‌کند تا به افسر نازی، به اصطلاح زبان فارسی یاد بدهد. او درواقع یک زبان من در آوری که تا حدی به فارسی می‌ماند ابداع می‌کند. در کمپ نازی ها هر روز واقعه‌ای تازه رخ می‌دهد و جنگ هم بالای سر آن‌ها در پرواز است. در هر لحظه جان ژیل نیز مثل دیگران در خطر است، او همواره به دنبال راهی برای فرار می‌گردد، اما از چنگ افسری که می‌خواهد فارسی یاد بگیرد، خلاصی نمی‌یابد.
سرانجام جنگ تمام می‌شود و افسر هم که زنده مانده، می‌خواهد به تهران برود و یک رستوران باز کند، اما برای گرفتن ویزا وقتی وارد سفارت خانه ایران می‌شود تا کارهایش را برای رفتن به ایران آماده کند، با کارمندان آنجا به همان زبان «فارسی» که یادگرفته، صحبت می‌کند، اما هیچکس چیزی از حرف های او نمی‌فهمد و او در حیرت می‌ماند! در این میان اما، ژیل همان پسر یهودی جان خود را با سرهم کردن داستان‌هایی، نجات داده است. فیلم از نظر روایت و میزانسن و بازی‌ها جذاب و باورپذیر است و تماشاگر را سخت درگیر می‌کند. این فیلم را می‌شود به علاقمندان سناریونویسی هم توصیه کرد. دو سال قبل «درس‌های فارسی» را در بخش خارج از مسابقه برلین دیده بودم، که بنظرم بسیار با احترام به ایرانیان و ‌زبان فارسی ساخته شده است و می‌شود به همه دیدن آن‌را توصیه کرد. کارگردان فیلم که اصلیتش روسی است درسال ۱۹۶۳ به دنیا آمده و مدت‌ها در آمریکا کار فیلمسازی می‌کند و ملیت این کشور را بدست آورده ‌است. او اولین فیلمش را در سال ۲۰۰۳ ساخته و تاکنون چهار فیلم بلند کارگردانی کرده است.