البته این چرخ‌ها می‌تواند حرکت می‌کند اما این حرکت، حرکتی مستمر، پایا و متناسب با تحولات نوین جهانی نخواهد بود. وضعیت امروز صنعت خودرو گویای خیلی از مسائل است. تولیدات این مجموعه بزرگ صنعتی تقریباً به نصف رسیده است. در گزارش سال ۹۷ وزارت صنعت معدن؛ کل مجموعه تولیدات سه شرکت بزرگ خودرویی از افت ۳۹ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال حکایت داشت. در همین سال جاری هم با توجه به شدت یافتن تحریم‌ها و مشکلات در حوزه ارز و مساله قطعه سازان، انتظار افت بیشتری نیز می‌رود.
برآیند این موارد گویای این است که صنعت خودروسازی در کشور با بحران خلاقیت، ابتکار و نوآوری مواجه است و نه تنها توان رقابت در صحنه صنعتی جهانی را ندارد بلکه در همین داخل هم، قادر به کسب رضایت مشتری نیست. از این جهت می‌توان در سه مورد مشکلات کنونی ایران خودرو را بر شمرد.
۱- عقب ماندگی تکنولوژی: در حالی که خودروسازی‌های دنیا هر ۶ ماه یک مدل جدید به بازار عرضه می‌کنند تا سلیقه و رضایت مشتریان اش را جذب کنند؛ خودروسازان ایرانی بیش از ۱۰ سال از پلتفرم و طراحی مدل خودروسازی دنیا عقب است و برای همین عموم مردم در صورت دارا بودن امکانات مادی به دنبال خرید خودروهای خارجی هستند.
۲- هزینه تمام شده ساخت خودرو در ایران بسیار بالاست دلیل اش هم روشن است. تراکم نیرو در واحدهای تولیدی و بهره وری بسیار پایین است. هنوز ما در ایران یاد نگرفتیم که زمانی می‌توان در یک صنعت موفق شد که هزینه تمام شده آن صنعت در رقابت با سایر کشورها پایین باشد. هیچ وقت دنبال این نرفتیم که با چه مکانیسمی هزینه‌های اضافی را حذف کنیم و از این جهت تولید خودرو و سایر محصولات صنعتی را اقتصادی کنیم.
۳- بی ثباتی نرخ ارز: این بی ثباتی هر چند در ظاهر امر به نفع تولید کنندگان خودرو باشد و قیمت‌ها را بالا ببرند اما در بلندمدت به ضرر مصرف کنندگان است و باعث افزایش هزینه‌ها و مواد اولیه‌شان می‌شود.
با عطف به این چالش‌ها بایستی در نگاه اول به فکر مدیریت هزینه در صنایع داخلی‌مان باشیم و تا جایی که امکان دارد از ایجاد هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کنیم. در مرحله بعدی بایستی به سمت رقابت پذیری در فضای اقتصاد جهانی و یا حداقل در سطح منطقه‌ای حرکت کنیم. رقابت و حضور در مقیاس جهانی، ما را از آنچه که در بیرون از مرزهایمان می‌گذرد؛ آگاه می‌کند و باعث ابتکار و خلاقیت برای عقب نماندن از همتایان خارجی‌مان می‌شود.
راهکار نهایی برای عبور از وضعیت کنونی در جذب توامان سرمایه گذاری و دانش فنی است. اتفاقی که در بیشتر کشورهای شرق آسیا به خصوص در چین افتاده است. دولتمردان چینی صرفاً به فکر جذب سرمایه گذاری‌های خارجی نیفتادند بلکه در کنار جذب برندهای جهانی به فکر یادگیری دانش فنی و طراحی ساخت خودرو و سایر صنایع رفتند و نتیجه باعث شده که چین امروز پیشگام در صنعت و اقتصاد جهانی باشد.
*نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی
۲۲۶۲۲۶
