زهره نوروزپور: مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته به خاورمیانه آمد. در راستای این سفر که هرکدام با حواشی خاص خود همراه بود تحرکات دیگری را نیز در منطقه به همراه داشت. چراکه پس از سفر این وزیر آمریکایی به امارات، عبدالفتاح سیسی نیز وارد امان شده است.
بنا بر گزارش روسیاالیوم، قرار است رئیس جمهوری مصر در جریان سفرش به امان با پادشاه اردن به بررسی روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن بپردازد.
همزمان با این سفر، ولیعهد ابوظبی نیز با وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد و در جریان این دیدار دو طرف به بررسی روابط و همکاری دوجانبه و همچنین پرونده‌های مهم و مشترک پرداختند.
محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی در جریان دیدار با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا درخصوص زمینه‌های همکاری میان دو کشور و راه‌های تقویت و توسعه آن در جهت خدمت به منافع استراتژیک رایزنی کرد.
بنا بر گزارش النشره، پمپئو و محمد بن زاید آل نهیان همچنین به بررسی شماری از پرونده‌ها و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز همکاری دو کشور در برقراری امنیت و ثبات در منطقه پرداختند.
وزیر خارجه آمریکا در صفحه شخصی خود در توییتر، دیدارش با رهبران امارات را “ثمربخش” توصیف کرد.
وی در ادامه افزود: در جریان دیدار با رهبران امارات مذاکراتی درخصوص صلح یمن، تحولات سوریه و پرونده‌های دیگر داشتیم که این مذاکرات “مثمرثمر” بود.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، همچنین برخی کارشاناسان معتقدند این سفر در راستای ائتلاف منطقه ای علیه ایران صورت گرفته است و وزیر خارجه آمریکا با هدف یارکشی مجدد علیه جمهوری اسلامی به منطقه آمده است.
این در حالی است که عبدالفتاح سیسی نیز قاهره را به مقصد امان ترک کرده است. برخی از کارشناسان مسائل جهان عرب و خاورمیانه معتقدند سیسی در راستای اهداف آمریکا به امان رفته است کما اینکه این روزها معامله قرن نیز به شدت رنگ باخته است چرا که اردن از موافقت با آن سرباز زده است و عرب ها به طور آشکار از این طرح حمایت نکرده اند. همچنین در فلسطین، حماس و تشکیلات خودگردان به مشاجره سیاسی پرداخته اند، این در حالی است که غزه نیز شب گذشته هدف حملات شدید اسرائیل قرار گرفت. امروز مقامات اسرائیلی اعلام کردند که حملات خود را به سوریه با هدف ایران و حزب الله و همچنین غزه شدت می بخشند.
عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر امروز در اردن با پادشاه این کشور دیدار و گفتگو می کند. انجام این سفر بعد از سفر منطقه‌ای وزیر خارجه آمریکا به مصر و چند کشور عربی دیگر قابل تامل و به احتمال زیاد در یک راستا است.
در همین باره صابر گل عنبری کارشناس خاورمیانه و مسائل جهان عرب در تحلیل سفر سیسی به امان گفت: «پمپئو در سفر خود از تشکیل ائتلافی عربی علیه ایران و برگزاری اجلاس ورشو در ۱۲ و ۱۳ فوریه با موضوع ایران و “صلح” در خاورمیانه خبر داد که دو هفته قبل از بنیامین نتانیاهو برای شرکت در آن دعوت شده است.
نتانیاهو در این وضعیت انتخاباتی به شرکت در چنین اجلاسی و حضور در کنار وزرای خارجه عرب نیاز دارد و اساسا نفس برگزاری کنفرانس ورشو به خاطر همین گردهمایی است که پلانی آشکارتر از عادی‌سازی روابط است و آن هم در راستای همین سیاست ضد ایرانی آمریکا قرار دارد.
از این رو، نتانیاهو در این نشست که جدا از انگیزه‌های انتخاباتی، دلایل مهم‌تری هم برای آن وجود دارد شرکت خواهد کرد؛ چرا که اساسا عدم شرکت نتانیاهو، این اجلاس را از حیز انتفاع می‌اندازد.»
گل عنبری در ادامه به سفر سیسی اشاره کرده و بیان داشت: «در این همین حال تنها دو روز بعد از سفر وزیر خارجه آمریکا به قاهره، عبدالفتاح سیسی امروز یکشنبه به اردن رفته است و این گونه به نظر می‌رسد که با توجه به ثقل عربی مصر و مشکلات کنونی عربستان، کار تشکیل ائتلاف عربی ضد ایرانی با مشارکت اسرائیل را پیش می‌برد.
انجام این مهم نیز بدون همراه کردن کشورهای عربی با طرح معامله قرن ترامپ میسر نیست؛ طرحی که دومین بخش مهم آن پس از “حل یکجانبه نزاع فلسطین” همین سیاست تقابلی دولت ترامپ علیه ایران است و بدون به نتیجه رسیدن دومی، تحقق اولی هم ممکن نیست.»
این پژوهشگر جهان عرب در ادامه ضمن تاکید بر اهم معامل قرن و اجرا شدن آن بدون حضور اعراب بیان داشت: «اردن در مواضع اعلامی خود به دلایل مختلف از جمله مساله قدس تا به حال روی خوشی به معامله قرن نشان نداده است و دولت مصر هم یکی از طرف‌های اصلی موافق و مجری معامله قرن است و اساسا رئیس جمهور این کشور بود که رسما برای نخستین بار اصطلاح “صفقه القرن” (معامله قرن) را در دیدار با دونالد ترامپ در آوریل ۲۰۱۷ بر زبان جاری کرد و به خاطر آن از رئیس جمهور آمریکا تشکر کرد.
از این رو، در واقع سفر عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر به اردن دو هدف را دنبال می‌کند؛ نخست همراه کردن امان با طرح معامله قرن آمریکا و دومی هم برداشتن گام‌های عملی‌تر برای تشکیل ائتلاف عربی ضد ایرانی.
البته ناگفته نماند که قاهره با وجود قطعی روابط طی چهل سال گذشته، همواره در قبال ایران سیاستی نرم و ملایم داشت و خصومت را در حد و اندازه مشخصی نگه می‌داشت و در ظاهر امر هم در انتقادات خود به تهران تا حدودی جانب احتیاط را رعایت می‌کرد.
به نظر می‌رسد که این سیاست در دوران عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور کنونی مصر به شکل پنهانی در حال دگرگونی است و احتمالا در آینده صورت آشکاری به خود بگیرد. علت این چرخش در سیاست‌ورزی قاهره در قبال تهران به کم‌رنگ شدن ماهیت و استقلال مصری سیاست خارجه این کشور بر می‌گردد.
حسنی مبارک با وجود روابط نزدیک با اسرائیل و عربستان همواره سعی می‌کرد پرستیژ و استقلال مصر تا حدودی حفظ شود، اما این مساله در دوران عبدالفتاح سیسی با توجه به شکل به قدرت رسیدن وی، وامداری‌اش به ریاض، ابوظبی و ملزومات ماندن در قدرت، در سایه چالش‌های بی حد و حصر داخلی به محاق رفته و هر چند شکل ظاهری سیاست‌ورزی قبلی حفظ شده است، اما در بنیان آن تحولاتی عمیق روی داده است.
در کنار آن هم هیچ وقت تا این اندازه روابط قاهره و تل‌آویو به هم نزدیک نبوده است؛ تا جایی که به اعتراف رئیس جمهور مصر دو طرف در سینا عملیات مشترک انجام می‌دهند. یقینا این عامل هم در تغییر رویه قاهره در قبال تهران تاثیرگذار بوده و خواهد بود.»
۵۲۳۱۰
