هرچند زلزله های اخیر در فاصله 50 تا 60 کیلومتری کرمان رخ داده است اما موجب حراس مردم شده و باید با آموزش و بالا بردن سطح تاب آوری از صدمات احتمالی زلزله کاست. از سوی دیگر کوهبنان نیز با وجود زلزله های کوچکتر در معرض خطر زلزله  قرار داشته و با وجود یکه جمعیت ساکن در این مناطق کمتر نواحی زرند و کرمان است اما دارای سکنه است که باید برای آن چاره اندیشی کرد.

متاسفانه آسیب پذیری  ساختمان های فرسوده  حتی جدید نشان داد با یک زلزله 7ریشتری باید منتظر تلفات مالی و جانی قابل توجه بود و اگر زلزله های کوهبنان و زرند منجر به تلفات نشده دلیل آن فاصله داشتن کانون زلزله با مناطق جمعیتی بوده است. بررسی تعداد زلزله های 6 ماه گذشته منطقه نشان می‌دهد نسبت به سال گذشته تعدد زلزله 80 درصد بیشتر بوده است بنابراین علت چرایی افزایش تعداد زلزله در این منطقه تنها جبران یک دوره سکون بوده است و از الگوی خاصی پیروی نمی کند.

در منطقه بین چترود و راور یک گسل وجود دارد که ترکیب زلزله ها نشان می دهد، از جنوب شرقی گسل به شمال غربی مهاجرت کرده است، که همگی به بزرگی 6 ریشتر بوده اند، این سیر تغیر مکان به اندازه یک زلزله 7 ریشتری انرژی آزاد کرده است. تلاقی گسل زرند با گسل کوهبنان طی 11-12 روز زلزله های متعددی بوجود آورد که بزرگای هیچکدام بیشتر از 5 ریشتر نبود والبته زلزله های خوشه ای پیش از این نیز سابقه داشته و اکنون نیز طبیعی به نظر می رسد.

در ایران طی 20 سال گذشته تنها دو زلزله هفت ریشتری رخ داده است، این در حالی است که انتظار می رود به طور معمول در هر دهه دو زلزله هفت ریشتری  ثبت شود بنابراین با توجه به تغییرات پوسته زمین می توان گفت این تعداد زلزله در جبران سکوت دهه هایش بوده است.

مدیریت امکانات به گونه ای که ریسک را کاهش داده و تاب آوری را افزایش دهیم می تواند آسیب های رسیده را کاهش دهد. بررسی خسارت‌های سر پل ذهاب بصورت عددی چه تلفات مالی و چه جانی نشان می‌دهد چیزی حدود 2250 میلیارد تومان خسارت به منطقه وارد شده این در حالیست که تاکنون دولت 5 هزار میلیارد به معنای 100 درصد بیشتر از میزان خسارت وارده در منطقه هزینه کرده است و هنوز اقدامات زیادی باقی مانده است چنین فرمولی به علت عدم مدیریت منابع مالی صورت گرفته است. افزایش تاب آوری به معنای بازگشتن زندگی مردم به روال پیش از زلزله به این معنا که اگر هم اکنون صاحب امکانات عدیده ای نیستند بعد زلزله هم توقع ایجاد امکانات متعدد ندارند ،بلکه زندگی در روال عادی ادامه دارد،تاب آوری به معنای برگشت پذیری سریع است که شامل آموزش مردم ،تقویت استحکام بناها و همچنین پیش بینی و مدیریت شرایط بحرانی.

* دکتر مهدی زارع، استاد زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله و عضو وابسته فرهنگستان علوم/منتشر شده در سایت زلزله شناسی