محمدعلی غفاری متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: زمانی‌که خواب هستیم، مغزمان تغییر رفتار زیادی دارد؛ برای مدتی فلج می‌شویم، نمی‌توانیم حرکت کنیم، چشمانمان تکان می‌خورد گویی که داریم صحنه‌ای را تماشا می‌کنیم، در حالی‌که بسته است، گوش میانی تکان می‌خورد گویی در حال شنیدن هستیم اما همه جا ساکت است.

این متخصص مغز و اعصاب بیان کرد: ۳۵۰ سال پیش از میلاد، ارسطو این مساله را مطرح کرد که در خواب چه اتفاقی می‌افتد و چرا؟ ۲۳۰۰ سال بعد از ارسطو، روانپزشک آلمانی هانس برگر با اختراع EEG به ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز پرداخت و خواب را مورد بررسی قرار داد و به این صورت مطالعات در زمینه خواب از حوزه فلسفه وارد حوزه علم شد.

ساعت بیولوژیک و خواب

غفاری ادامه داد: همیشه راجع به اهمیت خواب برای سلامتی ذهنی و فیزیکی شنیده‌ایم؛ الگوی خواب و بیداری یکی از ویژگی‌های اصلی بیولوژیکی انسان است؛ در سال ۲۰۱۷ جایزه نوبل پزشکی به سه دانشمند اختصاص یافت که با شناسایی ساعت مولکولی داخل سلول‌ها در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ توضیح دادند که این ساعت مولکولی ما را با خورشید هماهنگ خواهد کرد،  این سه نفر بر روی مکانیسم‌های مولکولی ریتم شبانه روزی تحقیق کردند.

کم‌خوابی با شما چه می‌کند؟/ با این راهکارها خواب کافی داشته باشید

وی افزود: تحقیقات نشان داده‌ است زمانی که ریتم شبانه‌روزی شکسته شود، ریسک ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و دمانس افزایش خواهد یافت؛ به صورت میانگین آمریکایی‌ها کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند که ۲ ساعت کمتر از میزان خواب انسان‌ها در صد سال گذشته است، این تغییرات اساسا نتیجه افزایش چراغ‌های الکتریکی تلویزیون‌ها، کامپیوتر‌ها و تلفن‌های همراه هستند و این تفکر را تداعی می‌کند که خواب دشمن ماست و مانع از مولد بودن ما می‌شود.

آلودگی نوری، یکی از علل بی‌خوابی

این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به اینکه آلودگی نوری یکی از علت‌های اصلی به هم خوردن ساعت بیولوژیک و کاهش خواب موثر در قرن جدید است، گفت: بی‌خوابی به معنی به سختی به خواب رفتن، دوره‌های طولانی بیداری در طول شب و یا هر دو آنهاست و یکی از شایع‌ترین مشکلات خواب است؛‌ در یک آمارگیری مشخص شده است که حدود چهار درصد از جمعیت آمریکا از قرص خواب استفاده می‌کنند.

زمانی که خواب هستیم در ذهنمان چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

وی یادآوری کرد: هر فردی که اغلب اوقات کمتر از ۶ ساعت در شب می‌خوابد، با افزایش ابتلا به افسردگی، سایکوز و سکته روبرو خواهد شد و هین اختلال به چاقی او منجر خواهد شد؛ کم خوابی باعث می‌شود هورمون گرسنگی ترشح شده و در نتیجه بیشتر از حد نیاز غذا بخوریم، در این بین توجه کنید که چرت زدن‌های حتی عمیق نیز نمی‌تواند جایگزین خواب مناسب شود.

باشگاه خبرنگاران