انتقال اطلاعات درباره موضوعات مختلف از جمله اخبار و داده‌های تازه همیشه با اغراق همراه است. البته استفاده از دروغ‌های آماری یا سوء‌استفاده از آمار را نیز باید به آن اضافه کرد.
اخباری که گاهی بسیار ترسناک و در برخی مواقع با جذابیت همراه است، بعضی از سیاستمداران نیز برای توجیه عملکرد خود و تخریب رقیب از سوءاستفاده‌های آماری استفاده می‌کنند. این موارد درباره ویروس کرونا و شیوه انتقال آن نیز مطرح است. تا کنون هیچ کدام از اطلاعات رسیده در باره این ویروس به طور صددرصدی اثبات نشده و حتی تولید این ویروس در آزمایشگاه و موضوع بیوتروریسم نیز مطرح است.
وظیفه دو سازمان جهانی بهداشت یعنی (WHO) و سازمان بهداشت دام جهانی (OIE) تمام بیماری‌های حیوانات را کنترل می‌کنند. در مورد موضوع بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان باید این مسئله را در نظر گرفت که توسط سازمان‌های WHO و OIE اشتراک آن بین انسان و حیوان و برعکس اثبات شده باشد و آیا بیماری در گونه‌های مختلف حیوان نیز قابل انتقال است یا خیر؟
کروناویروس، ویروس جدیدی نیست، حتی اگر خیلی از افراد نام آن را هم تا قبل از این نشنیده باشند اما بسیاری از پزشکان، دامپزشکان و میکروب‌شناسان با آن آشنایی دارند و سال‌های بسیاری است که این ویروس را می‌شناسند. با این توضیح کروناویروسی که در شترهای جاسک دیده شده با کروناویروسی که از کشور چین آغاز شده متفاوت است، همان طور که اکنون ممکن است هزاران گربه شهری در تهران به ویروس کرونا آلوده باشند و کروناویروس گربه بیماری‌ای به نام FIP ایجاد می‌کند که موجب تورم در شکم حیوان و حتی مرگ آن می‌شود.
کروناویروس در گذشته وجود داشته و کنترل نیز شده است و حتی موجب بیماری انسان‌ها نیز می‌شود اما باید بین سواد رسانه‌ای و کرونا ویروس ارتباط برقرار کرد، متاسفانه برخی خبرگزاری‌ها و منابع خبری به صورت مغرضانه خبرهای مربوط به کروناویروس را در کنار بیماری کروناویروس چینی برای جذب مخاطب قرار می‌دهند.
بیشتر رسانه‌ها برای جلب مخاطب و بسیاری دلایل دیگر، به سمت اخباری می روند که بار منفی آن نمود بیشتری داشته باشد. شاید به همین خاطر است که بسیاری از روانشناسان برای پیشگیری از افسردگی توصیه می‌کنند که مردم اخبار را به صورت همیشگی پیگیری نکنند.
بسیار طبیعی است که اخبار منفی سریع‌تر منتشر می‌شود و متاسفانه رسانه‌ها نیز از این روش استفاده می‌کنند و در برخی مواقع از تاکتیک ترس برای افزایش جذب مخاطب بهره می برند. شاید به همین دلیل است که بنگاه‌های خبری بدون دریافت پول اطلاعات خبری را در اختیار مخاطب قرار می‌دهند تا در کنار آن بتوانند خبرهای مورد نظر را در راستای اهداف خود به مخاطب منتقل کنند.
بنابراین باید در کنار شنیدن اخبار به سواد رسانه‌ای خود نیز رجوع کنیم تا بدانیم چه خبری را از چه منبعی دریافت می‌کنیم و این منبع چقدر برای انتقال خبر صلاحیت دارد؟اگر چه داشتن سواد رسانه‌ای کار سختی است و نمی‌توان به راحتی رسانه‌ای را راستی‌آزمایی کرد. هر چند با کمی تمرین شاید تا اندازه‌ای بتوان از مهارت کسب اخبار برخوردار بود.
در پایان دانستن این موضوع خالی از فایده نیست که بدانیم قرار نیست با شیوع کرونا ویروس زندگی ما مختل شده و فعالیت‌های خود را تعطیل کنیم. بلکه باید بیاموزیم که چگونه با این مسئله کنار بیاییم تا کمترین آسیب را ببینیم.
یکی از این راهکارها شاید این باشد که نباید در انتشار بسیاری از این اخبار فعالیتی داشته باشیم و بدون آگاهی کافی آنها را منتشر کنیم زیرا بسیاری از این اخبار تنها موجب افزایش استرس و تشویش و ناراحتی می‌شود و به همان اندازه که تصور می‌کنیم می تواند مفید باشند به همان اندازه می‌توانند باعث از دست رفتن آرامش ذهن و خیال ما شوند.
بنابراین بهتر است همگی در افزایش سطح سواد رسانه‌ای خود بکوشیم و هر خبری را از هر جایی باور نکنیم.
* دامپزشک
۴۷۴۷
