اول اینکه رئیس‌جمهور یک کشور مدعی ابرقدرتی به منظور بهره‌برداری شخصی با نفرت داستان سرایی میکند. ابوبکر البغدادی و داعش آخرین مسائل برای ترویج خشونت نیستند به عبارت دیگر با این ادبیاتی که ترامپ به‌کار میبرد، توسعه خشونت به ذهن متبادر میگردد.
آمریکایی ها برای توجیه حضورشان در منطقه نیازمند لولویی دیگر و چه بسا داعش دیگری خواهند بود، اما واقعیت امر آن است که این به اصطلاح عملیاتی که انجام شد را میتوان نتیجه پاس گل اردوغان به ترامپ تلقی کرد. حملاتی که اردوغان به شمال سوریه انجام داد و حدود 4 هزار زندانی داعش به‌علاوه 8 هزار نفر خانواده‌های آنها از اردوگاه موفق به فرار شدند، فرصتی شد تا با استفاده از داعشیهای فراری محل اختفای ابوبکر البغدادی را پیدا کنند. البته به نظر میرسد ترکیه به نوعی در این ماجرا همکاری کرده تا وی به ادلب برود.
اینکه ابوبکر البغدادی چگونه به آن منطقه از سوریه رفته سوالی است که پاسخش با کشته شدن البغدادی اگر البته ادعای ترامپ درست باشد، آسان نیست. ترامپ در داستان سراییاش سخنان نادرست فراوانی ابراز داشت به طور مثال تصاویری که از حجم تخریب وجود دارد نشان میدهد نیروهای آمریکایی از فواصل دور او را مورد هدف قرار داده‌اند. ترامپ به یک توجیه نیاز داشت تا هم خروجش از سوریه را پوشش دهد و هم آنکه بتواند بر افکار عمومی در آمریکا و استیضاح کنندگانش موج سواری کند. اما کارکرد این به اصطلاح پیروزی برای ترامپ تقویت موضعش برای توجیه حضورش در سوریه برای محافظت از چاه‌های دیروالزور است. در نتیجه ترامپ هیچ ابایی هم نداشت که بگوید حدود 300 نفر از نیروهای نظامی آمریکا را برای محافظت از چاه‌های نفتی سوریه نگه داشته است.
تمامی این مسائل نشان میدهد که ترامپ با یک روش کاسبکارانه با اعلام این خبر، آن هم با تمهیداتی که شب پیش از آن فراهم نموده بود، به فرض کشته شدن ابوبکر البغدادی، دنبال اهداف متعددی بوده است. داعش یک جنبش سیاسی و اجتماعی بود اما شرایط گسترش آن را خود آمریکاییها و متحدان منطقه‌ایاش فراهم کردند. داعش با پول سعودی و قطر، با کمک لجستیکی ترکیه ایجاد شد. داعش زمانی رو به اضمحلال گذاشت که این کمک‌ها قطع گردید. داعش در حد یک جنبش باقی خواهد ماند، اما اینکه یک بار دیگر به عنوان یک چالش عمده همچون سال‌های گذشته که بخش‌هایی از سرزمین سوریه و عراق را در اختیار داشت، بعید است که محقق گردد. با همه اینها به نظر میرسد آمریکاییها همچنان دنبال استفاده از لولوی داعش خواهند بود.
* سفیر اسبق ایران در اردن
* منتشر شده در روزنامه آرمان ملی، 8 آبان 98
