محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز دوشنبه ۸ اسفند مجلس در روند بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور در پاسخ به تذکر جبار کوچکی‌نژاد مبنی بر اینکه چرا به نمایندگان برای ارائه پیشنهادات بودجه‌ای فرصت داده نمی‌شود، اظهار داشت: هفت هزار پیشنهاد درباره بودجه ۱۴۰۲ ثبت شده است.
وی بیان کرد: در این ۱۰ روز هر چقدر که تلاش کنیم، حداکثر می‌توانیم ۲۳۰ پیشنهاد را در صحن مطرح و بررسی کنیم. هر کدام از نمایندگان اصرار دارند که در هر تبصره چند پیشنهادشان مطرح شود که این موضوع امکان پذیر نیست و فرصت نداریم.
طبق آئین نامه مجلس هر نماینده می‌تواند برای هر بند لایحه بودجه پیشنهادات خود را ثبت و طرح کند که این موضوع در سالیان گذشته برای بررسی لایحه بودجه یک نوع دردسر برای مجلس و هیئت رئیسه محسوب می‌شد.
۲۱ هزار دقیقه زمان برای طرح پیشنهادات لازم است
با یک حساب سر انگشتی اگر ۷ هزار پیشنهاد را تقسیم بر ۲۹۰ نماینده مجلس کنیم. یعنی هر نماینده به طور میانگین ۲۴ پیشنهاد ثبت کرده است که می‌توان گفت یا برای یک تبصره یک یا بیش از چند پیشنهاد ثبت کند یا برای هر تبصره یک پیشنهاد ثبت کند که لازم به ذکر است که شاید یک نماینده بیشتر یا کمتر یا اصلا پیشنهاد بودجه ای ثبت نکرده باشد.
اگر برای هر پیشنهاد، به طور متوسط ۳ دقیقه وقت صرف شود، برای طرح ۷ هزار پیشنهاد، مجلس شورای اسلامی نیازمند ۲۱ هزار دقیقه است. مجلس در روز سه جلسه و هر جلسه ۴ ساعت برای بررسی بودجه ۱۴۰۲ در نظر گرفته است در نتیجه مجلس ۷۲۰ دقیقه زمان برای بررسی بودجه صرف می کند این در حالی است که اگر زمان مجلس فقط صرف طرح پیشنهادات شود بررسی فقط پیشنهادات، ۲۹ روز یعنی ۸۷ جلسه طول خواهد کشید که در نتیجه برای بررسی تمام بودجه اعم از بررسی تمام تبصره ها، موافق و مخالف پیشنهادات و تذکرات مجلس نیازمند حداقل سه ماه زمان است.
علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آئین نامه مجلس شورای اسلامی در گفتگویی که با خبرنگار پارلمانی تسنیم داشت، گفت: در اصلاحیه جدید آئین نامه مجلس شورای اسلامی قرار است دولت از ۱۵ آبان لایحه بودجه سال آینده را به مجلس ارسال کند تا نمایندگان فرصت لازم را برای بررسی بودجه داشته باشند و با توجه به این که این اصلاحیه به امسال نرسید از سال آینده طبق روال جدید بودجه سال آینده بررسی خواهد شد.
اما سوالی که درباره اصلاح آئین نامه جدید مجلس شورای اسلامی مطرح می شود این است که اگر هر نماینده بخواهد تعداد بی نهایت پیشنهاد برای لایحه بودجه ثبت کند اولا تمام نیمه سال دوم مجلس صرف بررسی لایحه بودجه خواهد شد و ثانیا احتمال خواهد داشت که مجلس زمان برای بررسی لایحه بودجه کم بیاورد.
در همین راستا جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و وبودجه مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با تسنیم، اظهار داشت: اینکه هر نماینده مجلس شورای اسلامی بخواهد هر تعداد پیشنهاد ثبت کند حق نماینده است و نمی شود برای آن سقفی در نظر گرفت اما دو راه برای کنترل پیشنهادات بودجه ای نماینده ها وجود دارد تا در وقت مجلس صرفه جویی شود.
وی افزود: راهکار اول این است که هیئت رئیسه مجلس قبل از طرح پیشنهادات در صحن علنی ابتدا بررسی کند که تعداد مخالفت های ثبت شده هر پیشنهاد چقدر است و اگر تعداد مخالفت ها بیشتر باشد هیئت رئیسه خودکارآن پیشنهاد را حذف کند و راهکار بعدی این است که باز قبل طرح پیشنهاد در صحن کمیسیون تلفیق و دولت نظراتشان را نسبت به آن پیشنهاد اعلام کنند و اگر مخالف آن بودند دیگر آن پیشنهاد در صحن مجلس مطرح نشود.
پیشتر نیز تعدد طرح های نمایندگان مجلس یازدهم یکی از چالش های این قوه شده بود. حتی کار به جایی رسید که رهبر انقلاب در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این باره تذکر دادند و اظهار داشتند: «شنیدم که در این مجلس تعداد طرح‌ها بیش از مجالس قبلی است که این کار چندان مناسب نیست و کار کارشناسی و اجرای آن‌ها دچار مشکل می‌شود و با اجرا نشدن قانون، مسئولیت‌ها لوث می‌شود.»
مثلا فقط در ۶ ماه نخست مجلس یازدهم، ۳۰۰ طرح در صحن مجلس اعلام وصول شد و اگر این رویه ادامه پیدا می‌کرد در پایان مجلس حدود ۲ هزار طرح فقط اعلام وصول می‌شد. یعنی مجلس باید لوایح بودجه و سایر لوایح ارائه شده از سوی دولت را کنار می گذاشت تا به بررسی این طرح ها می پرداخت.
همچنین طبق گزارش های مرکز پژوهش ها از مجلس دهم در این مجلس ۷۳۰ طرح و لایحه ارائه شد که شامل ۵۰۰ طرح و ۲۳۰ لایحه بود. از مجموع ۷۳۰ طرح و لایحه، ۱۸۰ مورد به قانون تبدیل شد، یعنی تنها ۱۴ درصد از طرح‌های ارائه شده در مجلس دهم تبدیل به قانون شده است.
بیشتر بخوانید:
۲۱۲۲۰
