سینماسینما، حسین سلطان محمدی
ماندن در خانه در کنار بچه ها، توصیه عقلا و پزشکان در روزگار کرونایی است. برای آنان باید علاوه بر شبکه های کودکانه داخلی، از آثار دانلود شده حوزه کودک سینمای ایران هم، دست کم از طریق لینک دانلود سینما تیکت، بهره گرفت. یکی از آثاری که فرصت شد با پسر سه سال و نیمه ام ببینم و تقریبا هر روز یک بار ببینم، فیلم سینمایی “گلنار”، محصول سال ۱۳۶۷ است، یعنی سی و یک سال پیش. جالب است که در برنامه هفته ۱۷ تا ۲۳ اسفند شبکه نمایش و در باکس ساعت ۱۳، روز شنبه، نام این فیلم را دیدم که قرار است پخش شود. البته امیدوارم نام گلنار این جدول، همان گلنار باشد که منظور این متن است.
فیلم گلنار، برگرفته از داستانی روسی است. اما لوکیشن که روستایی در تالش است و اسامی و چهره ها و فضا، خیلی ایرانی است. رنگ لباس های روستایی، رنگهایی روشن است. بچه ها، همانند همه بچه های روستایی، در کار خانه و مزرعه، کمک می کنند و البته به جای خود، بازیگوش هستند. دخترها بیشتر در کار دیده می شوند، شستن لباس، کوزه را از چشمه پر آب کردن، خمیر گرفتن و نان و کلوچه پختن، غذا پختن و مانند آن و پسرها، آشنا به جنگل و هیزم شکستن و شبیه آن و به طور کلی، فضا، فضای ایرانی است. در اسم های داستان هم اسمها ایرانی است، آقا بزرگ یا برزو، بی بی، گلنار، جعفر، فرنگیس و … . ما با فضایی پذیرفتنی و صمیمی رو به رو هستیم.
حالا به جنبه فانتزی داستان توجه کنیم و تلفیق آن با حیوانات. حیواناتی که مانند خاله قورباغه و آقا خرسه و خرسی خانم، همانند انسانها رفتار می کنند و حرف می زنند. خاله قورباغه گاری می راند. آقا خرسه، هیزم شکن است و خرسی خانم، آشپزی و خونه داری و جاروکشی می کند. مرغ و خروس هم که سهم خود را دارند. یعنی بخش فانتزی داستان هم ملموس و روان است. در بخش حیوانات، از این استعاره که خرس ها، حیوانات کودنی هستند، به خوبی در داستان بهره گرفته شده است.
ویژگی سوم، آوازهای فیلم است که آن را در زمره آثار موزیکال قرار می دهد. آوازهایی ساده، مفهوم، شاد و غمگین به اقتضای داستان و البته صد در صد اورجینال و ساخته شده برای فیلم. شاعر، متخصص حوزه کودک و نوجوان و سازنده آهنگها، هم آشنا به موسیقی کودکانه.
این اثر را که نگاه می کنیم، متوجه می شویم، سینمای کودک اولیه ایران پس از انقلاب، چقدر روان و ساده و عاشقانه بود، نه مثل امروز با اقتباس های ناهمسان و داستانهایی که بیشتر با مضامین بزرگسالانه، به خورد کودکان داده می شود و حتی بعضا با افتخار از آهنگهای خوانندگان لس آنجلسی بهره می گیرند تا بزرگترها را به سالن بکشانند به مستمسک کودکان.
خوب است این فیلم را هم در شبکه نمایش ببینید و هم با کمترین هزینه از سینماتیکت دانلود کنید و ببینید چه دوران سالم و اصیلی داشتیم در حوزه آثار کودک، که الان به آثار کودک نمای ویژه بزرگسالان رسیده ایم.
و نکته آخر، یاد کنم از محرم بسیم، شهلا ریاحی که در این فیلم نقش آقا بزرگ و بی بی را داشتند و اکنون در میان ما نیستند و البته همکار فقید مترجم سینمایی مان، پرتو مهتدی که منشی صحنه این اثر بود و سایر اسامی، که وقتی دیدید، متوجه می شوید چه تیم متخصصی برای اثر ایرانی ویژه کودکان، کار کردند.