هفته‌نامه شنبه نوشت:
نقش فناوری همواره و از دیرباز بهبود کیفیت زندگی بشر و تسهیل انجام فعالیت‌های روزانه وی بوده است. شاید هنوز صف‌های طولانی پرداخت قبض‌های آب، برق و گاز یا سررسیدهای شلوغ و خط‌خطی حسابدارها را به یاد آوریم؛ زمانی که وقت گرانبها صرف یک فیش ساده می‌شد.
اما امروز فناوری به تمامی ابعاد زندگی بشر، حتی فرایندهای مالی هم وارد شده است. شاید بهتر است که فین‌تک را اولین موج استارتاپی جهان بدانیم که هنوز هم با سرعت زیادی رشد می‌کند و نزد فعالان اکوسیستم و سرمایه‌گذاران محبوب است. فین‌تک یا فناوری‌های مالی اصطلاحی معادل Financial technology است و در تعریف ساده و اولیه به شرکت‌هایی اشاره دارد که ضمن به‌کارگیری فناوری خدمات مالی را کارآمد می‌کنند.
طی دهه اخیر، علاوه بر فناوری، شرکت‌هایی که در عرصه ارائه سرویس‌های مالی فعالیت می‌کنند و مدل‌های نوآورانه کسب‌وکار را هم در دسته فین‌تک قرار می‌دهیم. همواره غایت نوآوری به‌چالش‌کشیدن آنچه که هست یا تغییر و بهبود فرایندهای موجود بوده است.
شرکت‌های فین‌تک در حوزه مالی هم رقبای سنتی را به چالش می‌کشند. اساسا شرکت‌های فین‌تک زیرمجموعه بانک‌ها یا شرکت‌های فناوری نیستند و این با روح فین‌تک در تضاد است. اگر تصور کنیم که می‌توان خدمات فین‌تک را با همان کمپانی‌های سنتی ارائه کرد، راه خطا در پیش گرفته‌ایم. جالب توجه است که طبق پژوهشی، نقش فین‌تک در افزایش رضایت مصرف‌کنندگان در صنعت مالی در دسامبر ۲۰۱۵ حدود ۸درصد بیشتر از بانکداری بوده است.
استارتاپ‌های فین‌تک ۳۹ استارتاپ در باشگاه یونیکورن‌ها دارند و از این نظر محبوب‌تر از سایرین هستند. آمار نشان می‌دهد که استارتاپ‌های این حوزه در سال۲۰۱۸ حدوداً ۴۰بیلیون دلار جذب سرمایه داشته‌اند. رشد سریع استارتاپ‌های فین‌تکی، شرکت‌ها و مؤسسات مالی بزرگ دنیا را هم به سوی سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها سوق داده است، به گونه‌ای که حدود ۳۳درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های استارتاپی جهان را در میان سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی سال ۲۰۱۸ تشکیل داده و این عدد نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی دوبرابری داشته است.
آمریکا، چین و انگلستان بهترین بسترها برای رشد و حمایت از اکوسیستم استارتاپی فین‌تک‌اند و استرالیا، هند، برزیل و آفریقای‌جنوبی را باید از کشورهای نوظهور در این حوزه دانست که با اتخاذ سیاست‌های جدید و حمایتی خود رشد چشمگیری در این حوزه داشته است.
ظهور فناوری هوش مصنوعی، بلاکچین و نفوذ سریع اینترنت موبایل فضای استفاده از خدمات مالی دیجیتال را بسیار هموار کرده است، اما بلاکچین در میان تمامی فناوری‌های صنعت مالی نقش بسیار پررنگی ایفا می‌کند.
طبق تحقیقات، خدمات پرداخت در جامعه کارآفرینی فین‌تک از همه محبوب‌تر است و با ظهور و نفوذ بلاکچین فعالیت در این حوزه جانی دوباره گرفت. خدمات فین‌تک به‌نسبت گسترده است و از فرایندهای شخصی مالی گرفته تا بانکداری دیجیتال و بیمه را دربرمی‌گیرد.
پژوهش انجام‌شده در ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که در خدمات استارتاپ‌های این حوزه را می‌توان به ۶ دسته تقسیم کرد؛ پرداخت و تبادل پول، بیمه، نرم‌افزاها و دستیاران مالی‌ای چون خدمات حسابداری و مالیات، بانکداری دیجیتال، فناوری‌های نظارتی و امنیتی و پشتیبانی و مدیریت سرمایه و وام‌دهی. در ادامه این مقاله به معرفی برخی از تجارب موفق جهانی استارتاپی پرداخته خواهد شد.
Stripe شرکتی فناوری‌محور است که زیرساخت‌های اقتصادی را برای اینترنت ایجاد می‌کند. این کمپانی سال ۲۰۱۰، در کشور آمریکا، تأسیس شد. کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، از استارتاپ‌ها گرفته تا شرکت‌های قدیمی و دولتی، برای پرداخت‌ها و مدیریت کسب‌وکار خود در اینترنت از نرم‌افزار این شرکت استفاده می‌کنند.
علی‌رغم رشد سریع کسب‌وکارهای اینترنتی تنها ۳درصد از تجارت جهانی به‌صورت آنلاین انجام می‌پذیرد. هدف شرکت مزبور این است که موانع رشد شرکت‌ها را از میان بردارد و تجارت جهانی را به‌صورت اینترنتی افزایش دهد.
این شرکت نرم‌افزارهایی کاربردی چون رادار، سیگما، بیلینگ و اتلس را تولید کرده و مدیریت درآمد، جلوگیری از تقلب و گسترش کسب‌وکار را در سطح بین‌المللی موجب شده است. همچنین، پلتفرم‌های قدرتمند پرداخت پیمنت و کانکت (برای انتقال پول به شخص ثالث) به‌دست Stripe ایجاد شده تا جابه‌جایی پول به‌سادگی انجام پذیرد.
این شرکت با مؤسسات مالی، مراکز قانونی، شبکه‌های پرداخت و بانک‌ها همکاری می‌کند و کسب‌وکارهایی که از پلتفرم این استارتاپ استفاده می‌کنند، از دست پیچیدگی‌های مسائل مالی راحت می‌شوند. میلیون‌ها شرکت، در ۱۲۰ کشور جهان، از Stripe به‌منظور شروع، اجرا و رشد استفاده می‌کنند که در این میان می‌توان به آمازون، گوگل، سلزفورس، مایکروسافت، شاپیفای و اوبر اشاره کرد.
TransferWise سال ۲۰۱۱، در کشور انگلیس، تأسیس شد. این شرکت یک سرویس انتقال پول آنلاین است که به شما امکان می‌دهد پول را تا ۸برابر ارزان‌تر از بانک‌ها انتقال دهید. بدین منظور، شرکت مزبور هزینه کسب‌وکارهای مربوط به جابه‌جایی و انتقال بین‌المللی پول را به پایین‌ترین میزان خود رساند.
TransferWise یک سرویس انتقال پول است که به افراد و شرکت‌های تجاری اجازه می‌دهد بدون هزینه‌های پنهان و با اتخاذ رویکردی نو به‌صورت امن و بی‌نقص از خارج از کشور به خارج از کشور پول ارسال کنند. این سرویس با استفاده از دو انتقال محلی، به‌جای یک معامله بین‌المللی، هزینه‌های بین‌المللی گران‌قیمت را کاهش داده است.
اگر می‌خواهید پوند خود را به یورو تبدیل کنید، پولتان را در پوند به‌حساب انگلیسی مبتنی بر TransferWise ارسال کنید. سپس، مبلغ معادل از حساب یورو TransferWise به گیرنده ارسال می‌شود. این شرکت تا امروز از بیش از ۷۵۰ مسیر ارز در سراسر جهان ازجمله GBP، USD، EUR، AUD و CAD پشتیبانی می‌کند و حساب‌های چندارزه را فراهم کرده است. متوسط جابه‌جایی پول در این پلتفرم ۷۵۰میلیون دلار طی یک ماه است.
Slice سال ۲۰۱۵ و در کشور آمریکا تأسیس شد. این شرکت یک استارتاپ بیمه است که پلتفرمی مبتنی بر تقاضا ارائه می‌دهد. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد که خدمات بیمه را تنها در مواقع نیاز (نه به صورت سالانه) خریداری کنند. به عنوان مثال، برنامه مزبور به راننده امکان می‌دهد که خود را تنها حین رانندگی بیمه کند.
کافی است که راننده حین رانندگی برنامه Rideshare (ارائه‌شده توسط همین شرکت) را روشن و زمانی که به مقصد رسید، آن را خاموش کند. هنگامی‌که این برنامه برای راننده روشن باشد، او تحت پوشش بیمه است. این شرکت خدمات محافظت خانه و حملات سایبری را نیز به همین صورت پوشش می‌دهد.
Creditkarma یک استارتاپ فعال در زمینه حسابداری شخصی و هدفش بهبود مدیریت هزینه‌های شخصی است. این مجموعه که در سال ۲۰۰۷ در کشور آمریکا تأسیس شد، با توسعه اپلیکیشن خود سعی در رفع تمامی نیازهای حسابداری شخصی افراد دارد و همچون یک حسابدار شخصی، امور مالی را از مالیات گرفته تا گزارش وضعیت هزینه‌کردها و حتی آموزش‌های مالی در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
با کمک این نرم‌افزار مشتریان از وضعیت پرداخت وام، اجاره‌بها، حق بیمه و… باخبر می‌شوند. تعداد افرادی که به این برنامه اعتماد کرده و از آن بهره می‌برند، از مرز ۸۵میلیون نفر عبور کرده است. از دیگر قابلیت‌های این اپ، باید به امکان مقایسه شرکت‌های ارائه‌دهنده کارت اعتباری و وام‌دهنده با در نظرگرفتن شرایط اعلامی کاربر و سابقه مالی وی، جلوگیری از سوءاستفاده از اکانت و مشخصات مالی افراد و… اشاره کرد. در قابلیت جدید که این استارتاپ به نرم‌افزار خود اضافه کرده، می‌توان به پرکردن صورت مالیاتی و محاسبه آن توسط اپ و ایجاد مشاوره مالیاتی اشاره کرد.
Robinhood در سال ۲۰۱۳ در کشور آمریکا شروع به کار کرد. این استارتاپ یک برنامه کارگزاری سهام ارائه می‌دهد که دسترسی به بازارهای مالی را آسان می‌کند. با استفاده از این نرم‌افزار کاربران می‌توانند در سهام، صندوق‌ها و ارزهای رمزنگاری‌شده سرمایه‌گذاری کنند و همچنین از گزینه‌هایی برای تحلیل بهره‌مند شوند.
در بخش سهام کاربران می‌توانند با ایجاد یک پورتفولیوی عالی در شرکت‌هایی که به آنها علاقه دارند، سرمایه‌گذاری کنند. در بخش صندوق‌ها شما می‌توانید تنها با یک سرمایه‌گذاری از تنوع سهام بهره‌مند شوید. در قسمت گزینه‌ها شما می‌توانید با سرمایه کمتر، از موقعیت‌های بهتری بهره‌مند شوید و همچنین از استراتژی‌های مطلوب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و کوتاه‌مدت استفاده کنید.
در آخر کاربران می‌توانند به‌صورت شبانه‌روز در تمامی روزهای هفته معاملات بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را انجام دهند. این شرکت هر ۴ ویژگی نامبرده را در یک نرم‌افزار تحت وب یا موبایل ارائه می‌دهد و امنیت سرمایه کاربران را تضمین می‌کند و آنها فرصت‌های سرمایه‌گذاری را از دست نمی‌دهند.
Avant یک پلتفرم آنلاین مربوط به اعطای وام است که سال ۲۰۱۳ در کشور آمریکا تأسیس شد. این شرکت پلتفرمی آنلاین برای وام طراحی کرده که با استفاده از تحلیل داده و یادگیری ماشینی، بهترین و مطمئن‌ترین تجربه وام را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. نحوه کار این شرکت بدین صورت است که در ابتدا اطلاعات را از افراد گرفته و سپس گزینه‌ها را متناسب با مشخصات فرد ارائه می‌دهد.
تاکنون، این شرکت حدودا ۶۰۰ هزار پرداخت وام موفق داشته است. تمامی مراحل پرداخت، بازپرداخت و قراردادها به‌صورت الکترونیک انجام می‌شود و تا ۲۴ساعت بعد مبلغ وام پرداخت می‌شود. شرکت مذکور یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های بانکی را به‌صورت آنلاین ارائه می‌دهد که این خود باعث کاهش هزینه‌ها نسبت به بانک‌های سنتی شده است و می‌تواند این کاهش هزینه عملیاتی را به‌عنوان ویژگی‌های جذاب به وام‌های خود اضافه کند. مهم‌ترین مزیت این شرکت نسبت به رقبا تخصیص وام به افرادی با امتیاز اعتباری (Credit Score) ضعیف و بد است.
Brex سال ۲۰۱۲، در کشور آمریکا، تأسیس شد و اولین شرکتی است که به استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین کارت اعتباری شرکتی ارائه می‌دهد. همچنین، به آنها امکان می‌دهد که سرمایه خود را تا ۲۰ برابر افزایش دهند و محصول را به تمامی فعالان حوزه استارتاپ، در همه مراحل سرمایه‌گذاری، معرفی می‌کند.
علاوه بر این، هزینه‌ها را به‌طور کامل مدیریت می‌کند و به‌راحتی با سیستم حسابداری مشتریان ادغام می‌شود. Brex در حال ساختن نسل بعدی خدمات مالی B2B از طریق فناوری‌های روز دنیاست. نقاط قوت این شرکت عبارت است از دریافت کارت طی ۳ تا ۵ روز، بی‌نیازی به ضمانت شخصی و نظارت ۲۴ساعته به‌منظور امنیت بیشتر معاملات و هویت افراد. استفاده از کارت‌های اعتباری این شرکت برای خرده‌فروشی‌های آنلاین تا ۶۰ روز رایگان است و به درآمدهای پیش‌بینی‌شده ماهانه تا سقف ۵میلیون دلار اعتبار می‌دهد.
Enigma سال ۲۰۱۱ و در کشور آمریکا تأسیس شد. این شرکت می‌کوشد که مردم را به تفسیر جهان اطراف وادارد. این شرکت با جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها منبعی مطمئن در مورد اطلاعات افراد، مکان‌ها و شرکت‌ها ایجاد کرده است.
این استارتاپ با بررسی این اطلاعات باعث بهبود تصمیمات تجاری می‌شود، مشکلات پیش‌آمده را حل می‌کند و فرصت‌های جدیدی پیش روی کسب‌وکارها قرار می‌دهد. از اهداف این شرکت مبارزه با پولشویی، کاهش ریسک بیمه‌ها و کاهش خطرات مواد مخدر است. Enigma مدیریت سرمایه، بانکداری پیشرفته، بهینه‌سازی بیمه و بهبود زنجیره ارزش علوم انسانی را به ارمغان می‌آورد.
