تحقیق جدیدی نشان میدهد که یک رژیم غذایی سالم، یعنی رژیمی که سرشار از میوهها، سبزیجات و غلات کامل است اما قندهای افزوده و گوشتهای قرمز یا فراوریشدهی کمی دارد، با کاهش خطر ابتلا به ناتوانی مرتبط است.
بنظر میرسد که این ضربالمثل قدیمی «خوردن یک سیب در روز، شما را از پزشک بینیاز میکند.» حداقل برای افراد مبتلا به ام اس تا حدی درست است.
تحقیق جدیدی نشان میدهد که یک رژیم غذایی سالم، یعنی رژیمی که سرشار از میوهها، سبزیجات و غلات کامل است اما قندهای افزوده و گوشتهای قرمز یا فراوریشدهی کمی دارد، با کاهش خطر ابتلا به ناتوانی مرتبط است.
همچنین این مطالعه دریافت که یک سبک زندگی سالم باعث میشود که میزان افسردگی، خستگی و درد در افراد مبتلا به MS کاهش یابد. زندگی سالم به معنای داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، حفظ یک وزن نرمال و سیگار نکشیدن است.
دکتر کلر ریلی، مدیر پزشکی مرکز ام اس دانشگاه کلمبیا در نیویورک میگوید: «این یک مسئلهی مهم برای اکثر مبتلایان به MS است.»
ریلی که در این مطالعه شرکت نداشت، میگوید: «در حالی که اثبات نشده که دستیابی به این فاکتورهای سبک زندگی، MS یا پیشرفت آن را بهبود خواهد بخشید اما رابطهای بین آنها وجود دارد. من به بیماران توصیه میکنم که پرهیز از سیگار کشیدن و رسیدن به یک وزن سالم را در الویت قرار دهند. سپس تا جایی که میتوانند و از نظر مالی برای آنها ممکن است، رژیم غذایی سالم داشته باشند و سعی کنند بطور منظم ورزش کنند.»
طبق گفتهی انجمن ملی MS در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به مادهی چربی که سلولهای عصبی را میپوشاند (به نام میلین) و همچنین خود سلولهای عصبی حمله میکند. این آسیب میتواند باعث علائمی مانند خستگی، بیحسی، سوزن سوزن شدن، مشکلات راه رفتن، سرگیجه و تاری دید شود.
این مطالعه شامل حدود ۷ هزار نفر بود که MSشان توسط پزشک تشخیص داده شده بود و برای مطالعهی دیگری، اطلاعات رژیمی دقیق ارائه داده بودند. بیش از ۹۰ درصد از پاسخدهندگان سفیدپوست بودند و سن متوسط آنها ۶۰ سال بود و حدود ۲۰ سال بود که MS داشتند.
کاترین فیتزجرالد، نویسندهی ارشد این مطالعه میگوید: « ما یک امتیاز کیفیت رژیمی براساس مصرف بالای میوهها و سبزیجات و غلات کامل و مصرف پایینتر گوشتهای قرمز و فراوریشده و قند افزوده از دسرها و نوشیدنیهای شیرینشده با شکر ایجاد کردیم.»
فیتزجرالد میگوید یکی از محدودیتهای این مطالعه آن است که هیچ گونه اطلاعات رژیمی در مورد گوشتهای بدون چربی یا ماهیها ارائه نشده بود.
شرکتکنندگان این مطالعه براساس آنکه رژیمهای غذاییشان چقدر سالم بود، در ۵ گروه تقسیمبندی شدند.
این مطالعه دریافت گروهی که سالمترین رژیمهای غذایی را داشت، حدود ۲۰ درصد کمتر احتمال داشت که دچار ناتوانی جسمی شدید یا افسردگی شدید شود. ناتوانی شدید بهصورت نیاز به نوعی کمک – یک عصا، ویلچر یا اسکوتر – برای طی کردن ۷ متر بصورت پیاده، تعریف شد.
افرادی که رژیمهای غذاییشان بالاترین کیفیت را داشت، روزانه ۱٫۷ واحد غلات کامل و ۳٫۳ واحد میوه، سبزیجات یا حبوبات مصرف کردند. رژیمهای غذایی افرادی با پایینترین کیفیت حاوی ۰٫۳ واحد غلات کامل و ۱٫۷ واحد میوه بود.
افرادی با سبک زندگی بطور کلی سالم، ۵۰ درصد کمتر احتمال داشت که دچار افسردگی شوند، ۳۰ درصد کمتر احتمال داشت که به خستگی شدید دچار شوند، ۴۰ درصد کمتر احتمال داشت که درد شدید را تجربه کنند و یکسوم کمتر احتمال داشت که مشکلات ذهن و حافظه پیدا کنند.
فیتزجرالد میگوید چندین نظریه وجود دارد که چطور یک سبک زندگی سالم و بهخصوص یک رژیم غذایی سالم ممکن است به افراد مبتلا به MS کمک کند. او میگوید:« با این حال به دلیل طراحی این مطالعه، ما نمیتوانیم با اطمینان بگوییم که رژیم غذایی چگونه بر ناتوانی ناشی از MS تأثیر میگذارد.»
سامانتا هلر، یک متخصص تغذیه میگوید:« MSبیماری است که باعث ایجاد التهاب می شود بنابراین اگر شما رژیم غذایی داشته باشید که التهاب را کاهش میدهد، منطقی بنظر میرسد که ناتوانی و درد بهبود یابد.»
این مطالعه همچنین نگاهی به تعدادی از برنامههای رژیمی محبوب مانند رژیم پالئو، رژیم Wahl’s، سوانک، بدون گلوتن و … انداخت. این مطالعه بطور کلی دریافت که این رژیمهای غذایی، یک اثر مثبت جزئی روی احتمال ناتوانی میگذارند.
هلر و ریلی هردو میگویند که این احتمال به دلیل کاهش وزن ناشی از این رژیمهای غذایی است.
هلر که در این مطالعه شرکت نداشت، می گوید: «وقتی شما وزن کم میکنید، التهاب را نیز کاهش می دهید و کمی به مفاصلتان استراحت میدهید. به ازای هر نیم کیلو وزنی که ازدست میدهید،۲ کیلوگرم از فشار وارده بر مفاصلتان میکاهید.»
این مطالعه به این مسئله نپرداخت که این افراد چقدر ورزش کردند اما برای اکثر افراد مبتلا به MS ایرادی ندارد که ورزش کنند.
هلر میگوید: «ورزش در حد اعتدال میتواند به حفظ قدرت عضلانی و کیفیت زندگی کمک کند.»
ریلی اضافه می کند که او به بیمارانش می گوید فعالیتی را پیدا کنند که از انجامش لذت میبرند. او همچنین انجام تمرین هوازی، ۳ تا ۴ بار در هفته، هربار به مدت حداقل ۳۰ تا ۴۰ دقیقه و انجام چند تمرین قدرتی را نیز توصیه میکند.
ریلی میگوید: «ورزش میتواند افراد را در وضعیت بهتری قرار دهد و اگر آنها دچار عود MS شوند، میتوانند سریعتر بهبود یابند.»
راستینه